Nỗ lực chinh phục thị trường nội địa, các doanh nghiệp quân đội hướng đến nâng cao sức cạnh tranh bằng chất lượng, mẫu mã, giá thành hợp lý. Để giải quyết được vấn đề này, mấu chốt nhất là đầu tư cho khoa học, công nghệ, tối ưu hóa sản xuất.

Làm chủ công nghệ mới, kỹ thuật cao

Chiếc tàu cao tốc vỏ nhôm hiện đại mang tên Thăng Long với màu đỏ càng trở nên nổi bật khi neo đậu tại cầu cảng Nhà máy Z189, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng (CNQP). Sản phẩm này đang bước vào các công đoạn hoàn thiện cuối cùng, chuẩn bị sẵn sàng bàn giao cho chủ tàu. Tàu cao tốc với sức chở hơn 1.000 khách sẽ hoạt động trên tuyến đường thủy Vũng Tàu-Côn Đảo, đáp ứng nhu cầu đi lại, du lịch tăng cao của người dân. Ông Bùi Nhân Thọ, Thuyền trưởng tàu Thăng Long cho biết: "Với mong muốn đóng tàu chở khách theo tiêu chuẩn công nghệ mới, tốc độ cao, phục vụ tuyến vận tải hàng hải đông đúc, chúng tôi đã gửi trọn niềm tin khi đặt hàng Nhà máy Z189. Đây là đơn vị có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực đóng tàu, nhất là tàu vỏ nhôm. Tàu Thăng Long là sản phẩm thứ 10 chúng tôi đặt đóng mới tại nhà máy và đều rất yên tâm về chất lượng cũng như bảo đảm các yêu cầu khắt khe nhất".

Tàu cao tốc vỏ nhôm hiện đại phục vụ vận tải hành khách được đóng mới tại Nhà máy Z189. Ảnh: HƯNG MẠNH 

Nhà máy Z189 là đơn vị đóng tàu đầu tiên tại Việt Nam làm chủ công nghệ đóng tàu vỏ nhôm. Khi xác định đây là dòng sản phẩm chủ lực, nhà máy đã đầu tư mạnh mẽ về máy móc, thiết bị, con người. Theo Đại tá Nguyễn Văn Điều, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Công ty TNHH MTV 189 (Nhà máy Z189), từ thế mạnh của nhà máy là đóng các loại tàu chuyên dụng phục vụ tuần tra, tuần tiễu, chạy được tốc độ cao, đơn vị đã phát triển công nghệ đóng tàu vỏ nhôm. "Nhà máy đã cử cán bộ ra nước ngoài học hỏi kinh nghiệm, bởi thời điểm mới tiếp cận sản phẩm này, trong nước chưa có đơn vị nào đóng tàu vỏ nhôm. Đặc thù của vỏ nhôm là nhẹ, giúp tàu di chuyển nhanh. Tuy nhiên, các công đoạn đóng tàu lại đòi hỏi kỹ thuật cao, phức tạp hơn so với tàu vỏ thép thông thường", Đại tá Nguyễn Văn Điều chia sẻ. Cùng với làm chủ công nghệ, Nhà máy Z189 cũng luôn hướng đến phát triển sản phẩm mới, từ sản phẩm tàu 1 thân đến tàu 2 thân và hiện nay, nhà máy đang nghiên cứu đóng tàu 3 thân nhằm tăng độ ổn định khi tàu hoạt động với tốc độ cao.

Không chỉ tiên phong trong các lĩnh vực mới, doanh nghiệp quân đội còn mạnh dạn ứng dụng các công nghệ hiện đại, tận dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 để tiếp cận với trình độ sản xuất tiên tiến. Có thể kể đến như Nhà máy Z131 với hệ thống cánh tay robot hàn tự động, cho ra sản phẩm chất lượng đồng đều, độ chính xác cao. Hay Nhà máy Z115 đã ứng dụng tự động hóa trong hầu hết các khâu sản xuất, giúp giảm sức lao động, cải thiện môi trường làm việc. Nhà máy còn đẩy mạnh chuyển đổi số, áp dụng quản lý qua phần mềm, chữ ký điện tử, giảm giấy tờ và tăng hiệu quả công việc.

Tăng sức cạnh tranh từ nâng cấp dây chuyền, thiết bị

Không ít đơn vị sản xuất của quân đội sau thời gian dài hoạt động, máy móc, thiết bị đã sử dụng nhiều năm không còn đáp ứng được xu hướng thị trường. Điều này đòi hỏi một cuộc “cách mạng” trong cải tiến, hiện đại hóa trang thiết bị và tối ưu hóa dây chuyền sản xuất, từ đó, sức cạnh tranh nâng lên vượt trội.

Là đơn vị có truyền thống sản xuất dây, cáp viễn thông, điện, những năm gần đây, bên cạnh bảo đảm nhiệm vụ sản xuất quốc phòng, Nhà máy Z143 (Tổng cục CNQP) tiếp tục mở rộng các sản phẩm kinh tế, xác định mặt hàng chủ lực là dây, cáp điện. Ưu điểm của dây, cáp điện là có tuổi đời dài, đến nay vẫn chưa có sản phẩm nào thay thế được. “Lãnh đạo nhà máy đặt ra mục tiêu tất cả nguồn lực tập trung cho sản xuất. Nhà máy bắt tay vào làm lại mặt bằng công nghệ, từng bước đầu tư, thay thế dần các trang thiết bị lạc hậu để tăng năng suất, chất lượng, đa dạng mẫu mã. Chỉ trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2020, nhà máy đã nâng cao rõ rệt năng lực sản xuất, bảo đảm yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật của sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thị trường”, Thượng tá Lê Văn Minh, Giám đốc Nhà máy Z143 chia sẻ.

Quy trình quản lý chất lượng tại Nhà máy Z143 qua nhiều cấp độ với những yêu cầu khắt khe. Thượng tá Lã Nam Sơn, Quản đốc Phân xưởng A1, nơi cho ra đời các loại dây diện dân dụng, cáp thông tin, cho biết, từng công nhân trực tiếp tham gia dây chuyền sản xuất chịu trách nhiệm bảo đảm chất lượng sản phẩm làm ra. Tại phân xưởng, tiến hành kiểm tra chất lượng sản phẩm theo từng ca, kíp làm việc. Đồng thời, nhà máy cũng có bộ phận chuyên môn về chất lượng để giám sát chặt chẽ quy trình sản xuất. Cùng với việc đầu tư cho dây chuyền thiết bị, nhà máy cũng chú trọng đa dạng hóa mẫu mã để khách hàng khi tìm đến sản phẩm của Z143 sẽ được cung cấp đầy đủ chủng loại. Song hành với đó là giá thành hợp lý, giúp tăng sức cạnh tranh, tạo thuận lợi trong tiếp cận thị trường.

Cũng có tỷ trọng hàng kinh tế chiếm lượng lớn trong doanh thu, Nhà máy Z175 (Tổng cục CNQP) đã nỗ lực để phát huy tính lưỡng dụng của dây chuyền thiết bị. Sau nhiều năm đầu tư cho sản xuất các mặt hàng về cao su, Nhà máy Z175 đã khẳng định tên tuổi với các sản phẩm chuyên dụng mang tính kỹ thuật cao. Trong đó, các loại băng tải chịu mài mòn, chống cháy, chịu nhiệt của Z175 được sử dụng rộng rãi trong khai thác mỏ, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an toàn cho hoạt động ở hầm lò. "Mỗi chủng loại sản phẩm có yêu cầu về độ bền, đặc tính khác nhau, căn cứ yêu cầu của khách hàng, chúng tôi sẽ có phương án phù hợp. Nhà máy hiện nay đã làm chủ về công nghệ, từ nghiên cứu, thử nghiệm đến sản xuất số lượng lớn với tiêu chuẩn quốc tế", Đại tá Lê Thị Hương, Phó giám đốc Nhà máy Z175 bày tỏ. Dây chuyền sản xuất của nhà máy hiện nay đạt mức độ tự động hóa cao, vì vậy, cần duy trì nhịp độ làm việc liên tục mới phát huy được hiệu quả và nâng cao chất lượng. Kết hợp sản phẩm quốc phòng và kinh tế không chỉ bảo đảm công ăn việc làm cho người lao động mà còn giúp nhà máy có điều kiện tái đầu tư cho sản xuất, tăng cường hơn nữa hàm lượng công nghệ trong mỗi sản phẩm.

(còn nữa) 

NHÓM PHÓNG VIÊN