Nâng cao nhận thức trong việc áp dụng Luật Sở hữu trí tuệ

Phóng viên (PV): Việc tổ chức các hoạt động mừng Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới có ý nghĩa như thế nào, thưa ông?

Ông Phan Ngân Sơn: Tôi cho rằng, việc tổ chức các hoạt động nhân Ngày Sở hữu trí tuệ thế  giới nhằm nâng cao nhận thức về đổi mới, sáng tạo và sở hữu trí tuệ (SHTT) của cộng đồng, xã hội, đồng thời tạo động lực cho việc sáng tạo của các cá nhân, tổ chức, thông qua đó thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, nghiên cứu ứng dụng, hỗ trợ hiệu quả về sự phát triển cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam.

Mỗi năm, đến ngày này, Tổ chức Sở hữu trí tuệ (WIPO) đều đưa ra một chủ đề để cộng đồng sở hữu trí tuệ trên toàn thế giới, khi tiến hành các hoạt động chào mừng, có thể tuyên truyền vai trò quan trọng của sở hữu trí tuệ đối với mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội ở mỗi quốc gia. Chủ đề của Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới năm nay (2019) là “Vươn tới Giải Vàng: Sở hữu trí tuệ và thể thao” đề cao việc khai thác tài sản trí tuệ trong thể thao nói riêng và các lĩnh vực hoạt động khác nói chung tại Việt Nam và trên thế giới. Khẳng định được đằng sau những thành công trong thể thao đều có sự góp mặt của  các yếu tố liên quan đến sở hữu trí tuệ như: sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, quyền tác giả và quyền liên quan…

Ông Phan Ngân Sơn.

PV: Thể thao có vai trò quan trọng trong đời sống, tuy nhiên tỷ lệ đơn đăng ký SHTT trong lĩnh vực thể thao nước ta còn khá là khiêm tốn, ông đánh giá thế nào về việc này?

Ông Phan Ngân Sơn: Tỷ lệ đơn đăng ký bảo hộ quyền SHTT cho các đối tượng liên quan đến thể thao còn thấp và đặc biệt là trong lĩnh vực sáng chế và kiểu dáng công nghiệp. Điều này phản ánh các doanh nghiệp sản xuất trong nước cũng chỉ mới phần nào gọi là quan tâm đến việc gắn kết giữa nghiên cứu phát triển và bảo hộ SHTT cho các kết quả nghiên cứu phát triển đó chứ cũng chưa thực sự đầu tư mạnh mẽ. Các đơn đăng ký SHTT của các doanh nghiệp trong lĩnh vực thể thao cũng chỉ mới tập trung vào nhãn hiệu là chính.

Hiện nay có 1897 doanh nghiệp đăng ký 2622 nhãn hiệu trong lĩnh vực thể thao nhưng sáng chế trong vòng 10 năm trở lại đây mới chỉ có 12 và kiểu dáng công nghiệp là 83 của 14 doanh nghiệp đăng ký tại Cục SHTT. Điều này thể hiện số lượng đơn đăng ký sáng chế trong lĩnh vực thể thao còn ít và đây cũng là mảnh đất, dư địa lớn cho việc phát triển các sản phẩm tạo ra các công cụ, phương tiện trong hoạt động thể dục thể thao.

Để tỷ lệ đăng ký SHTT này tăng lên, Cục SHTT cũng đã và đang tiến hành nhiều biện pháp như: Thứ nhất là về tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp; thứ hai là tăng cường các hoạt động thực thi chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và thứ ba là tạo ra các chính sách hỗ trợ cho các tổ chức và cá nhân Việt Nam trong việc đăng ký xác lập quyền đối với các đối tượng có liên quan đến thể thao.

Ngày Sở hữu trí tuệ 2018 diễn ra tại TP Hà Nội.

PV: Cục SHTT có những hỗ trợ gì cho lĩnh vực thể thao trong việc đăng ký sáng chế so với các lĩnh vực khác?

Ông Phan Ngân Sơn: Thực tế thì số lượng đơn đăng ký bảo hộ quyền SHTT trong lĩnh vực thể thao trong các năm qua cũng không nhiều. Nhà nước cũng chưa có chính sách cụ thể gì liên quan đến việc đăng ký bảo hộ quyền SHTT riêng cho thể thao. Tuy nhiên, nằm trong chính sách chung với tất cả các lĩnh vực trong đó có thể thao thì có khá nhiều các chương trình, hoạt động hỗ trợ.

Ví dụ như chương trình phát triển tài sản trí tuệ trong đó hỗ trợ tổ chức, cá nhân kinh phí để đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích hay hỗ trợ kinh phí để áp dụng các sáng chế, giải pháp hữu ích đã được bảo hộ của người Việt Nam vào thực tiễn.

Cục SHTT hiện nay cũng đang phối hợp với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới để tạo ra mạng lưới IPHub, là mạng lưới các trường đại học, viện nghiên cứu, các tổ chức khoa học nhằm hỗ trợ các nhà nghiên cứu trong việc tìm kiếm thông tin sáng chế, đăng ký sáng chế và thương mại hóa các sáng chế đã được bảo hộ trên phạm vi cả nước.

Để đáp ứng được nhu cầu của xã hội, góp phần nâng cao giá trị quyền SHTT, Cục SHTT đã triển khai một số giải pháp quản lý mới như: Triển khai xây dựng hệ thống quản trị đơn sở hữu công nghiệp (SHCN) điện tử theo chuẩn quốc tế có tên gọi là WIPO-IPAS. Hệ thống này đang được xây dựng từng phần, xong phần nào vận hành ngay phần,  và dự kiến Quý I năm 2021 là xong toàn bộ, sẽ góp phần nâng cao năng lực xử lý đơn đăng ký xác lập quyền đồng thời tạo điều kiện để chúng ta có thể tích hợp dữ liệu SHCN với các hệ thống dữ liệu quốc tế, thuận lợi cho việc trao đổi thông tin SHCN. Song song với đó, Cục cũng đang hoàn thiện hệ thống nộp đơn điện tử cấp độ 4 đáp ứng yêu cầu đối với hệ thống dịch vụ công trực tuyến theo Nghị quyết số 36a/NQ-CP của Chính phủ. Nâng cấp hệ thống tra cứu phục vụ thẩm định đơn SHCN để tăng cường năng lực xử lý đơn.

PV: Xin cảm ơn ông!

THU HIỀN (thực hiện)