QĐND - Theo câu hát “Anh ở bên này đông Trường Sơn, em ở bên này tây Trường Sơn...”, chúng tôi về vùng đất phía đông Trường Sơn là bản Ka Túp của Việt Nam còn tây Trường Sơn là cụm bản Ka Túp của nước bạn Lào, nơi có dòng Sê Pôn ở giữa làm biên giới. 

Thiếu tá Trần Tuấn Anh, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Trị) kể tôi hay: “Dưới chân núi là dòng sông biên giới Sê Pôn, bên kia là cụm bản Ka Túp (huyện Sê Pôn, tỉnh Sa-vẳn-na-khệt) thuộc nước bạn Lào. Tháng 10-2013, đồn chúng tôi đã xây tặng bạn một khu trạm xá”. Thấy tôi tâm đắc câu chuyện này, anh mời tôi tới thăm cụm bản. Suốt đêm hôm ấy, tôi không ngủ được, chỉ mong chờ trời mau sáng để đi thực địa.

Thượng úy, y sĩ Nguyễn Tấn Linh trên đường sang phối hợp với nhân viên y tế của nước bạn Lào khám, chữa bệnh cho nhân dân cụm bản Ka Túp.

Sắp đến giờ lên đường, Thiếu tá Trần Tuấn Anh thông báo: “Xui rồi anh ơi, sáng nay tôi phải về họp dưới huyện gấp nên không cùng anh sang Lào được”. Đúng lúc đó thì Thượng úy Nguyễn Tấn Linh, y sĩ của đồn, lên báo cáo: “Bên trạm xá của bạn vừa điện cho em hiện đang có một ca cấp cứu cơn đau vòng quanh thắt lưng chưa xác định được nguyên nhân nên họ mời em sang để cùng hội chẩn”. Thế là tôi và y sĩ Linh lên đường.

Xe ô tô dừng lại ở tổ công tác Tân Kim để đón thêm Thượng úy Võ Khắc Hoàn, Tổ trưởng tổ công tác cùng đi. Chưa đầy một tiếng sau, xe chúng tôi đã sang tới nước bạn, Teen On, Cụm trưởng cụm bản Ka Túp đã có mặt đón đoàn. Gặp nhau tay bắt mặt mừng, Teen On nói tiếng Việt khá sõi: “Nang A Vay đau ở lưng nhiều lắm, các nhân viên y tế của trạm đang khám nhưng chưa biết tại sao. Nóng ruột quá nên tôi đi ra đây đón các anh”.

Cung đường từ sông biên giới đến trạm xá không xa lắm nhưng cũng đủ để chúng tôi lấm tấm mồ hôi. Đến nơi, chúng tôi thấy A Vay nằm trên một chiếc giường bệnh. Ở cái tuổi 68, đau lưng, mỏi gối là chuyện bình thường, song điều không bình thường là người phụ nữ này luôn có những cơn đau kéo dài và đau nóng như kim châm ở tứ chi. Sau khi thăm khám, y sĩ Linh và bác sĩ Xu Li Nhăn đều chẩn đoán: A Vay bị đau thần kinh ngoại vi nên trước mắt phải dùng thuốc giảm đau, nghỉ ngơi, sau đó hướng dẫn cho bà tập thể dục nhẹ nhàng... Khi ổn định sẽ giới thiệu lên bệnh viện huyện để tiếp tục điều trị.

Giải quyết xong công việc, bác sĩ Xu Li Nhăn nói với chúng tôi: “Mình mừng lắm, có các bạn quân y biên phòng Việt Nam giúp đỡ nên yên tâm công tác hơn. Trước đây do không có nơi ở, khám bệnh nên phải 3 tháng, các bác sĩ từ bệnh viện huyện về tổ chức khám cho bà con cụm bản này một lần. Vì vậy, công tác chăm sóc sức khỏe cho bà con nơi đây gặp rất nhiều khó khăn”.

Sau đó, chúng tôi đi thăm gia đình Nang Thuôn ở bản Kà Leng Sói. Gặp người phụ nữ Lào xởi lởi, tôi hỏi chuyện: "Chị sinh cháu đầu lòng ở đâu?". Sau khi nghe Trung úy Cao Đức An, cán bộ phiên dịch của đồn dịch lại, chị Nang Thuôn trả lời: "Tôi sinh ở nhà vì hôm ấy trời mưa to, nước sông Sê Pôn chảy lớn lắm, đi bệnh viện Sê Pôn không được, sang bệnh xá Việt Nam cũng không ai dám chèo thuyền. Bây giờ nhớ lại mà tôi vẫn còn sợ nữa".

Chị Nang Thuôn kể tiếp: "Những lần sinh sau này, tôi đều tìm đến trạm xá do Bộ đội Biên phòng Lao Bảo xây tặng. Sinh con ở đây, tôi không sợ nữa vì sinh ở trạm xá có bác sĩ, có nữ hộ sinh, có thuốc men nên cái sợ cũng ít thôi"...

Bác sĩ Xu Li Nhăn cho biết: “Người dân địa phương rất vui vì được cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo-Quảng Trị xây tặng trạm xá để họ có nơi khám chữa bệnh. Tôi cũng vậy”.

Chuyện xây dựng trạm xá tặng cụm bản Ka Túp được xuất phát từ một lần Đồn trưởng Trần Tuấn Anh (khi ấy anh đang là Phó đồn trưởng) đi kiểm tra tình hình bão lụt tại tổ địa bàn Tân Kim vào năm 2012. Do mưa cả ngày nên nước sông Sê Pôn dâng cao và chảy rất xiết. Lúc ấy trời đã gần tối nhưng vẫn nghe tiếng thuyền máy nổ, nghĩ rằng bọn buôn lậu lợi dụng lũ lụt để đưa hàng về, anh liền triển khai lực lượng để bắt giữ. Thế nhưng, khi nhìn ra sông, thấy một nhóm người ở bản Kà Leng Sói đang vật lộn với dòng nước xiết để điều khiển chiếc thuyền chở một người đàn ông khoảng 60 tuổi bị khó thở sang bệnh viện Hướng Hóa để cấp cứu. Trước hoàn cảnh của người dân nước bạn, Trần Tuấn Anh trăn trở, rồi nảy sinh ý tưởng sẽ xây giúp nhân dân cụm bản Ka Túp một trạm xá để họ khỏi phải vượt sông sang Việt Nam cấp cứu. Đưa ý tưởng ra bàn bạc trong Đảng ủy, Ban chỉ huy đồn, rồi báo cáo với cấp trên, ai cũng đồng tình ủng hộ. Sau nửa năm xây dựng, công trình bao gồm một nhà khám và điều trị, một nhà ở của cán bộ, nhân viên y tế và một nhà bếp hoàn thành và đưa vào sử dụng với sự vui mừng khó tả của nhân dân cụm bản Ka Túp và nhân viên y tế Bệnh viện đa khoa Sê Pôn.

Thêm một ngày biên cương thấm đẫm sắc nắng vàng. Thêm một ngày nụ cười rạng rỡ nở trên từng khuôn mặt của người dân cụm bản Ka Túp. Thêm một lần Teen On chỉ tay xuống dòng sông Sê Pôn và nói: “Tình cảm của cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo đối với nhân dân cụm bản Ka Túp và tình cảm của nhân dân cụm bản Ka Túp chúng tôi đối với cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo mãi mãi như dòng Sê Pôn luôn chảy về hướng mặt trời”.

Bài và ảnh: NGUYỄN THÀNH PHÚ