QĐND - “Thủ đô Khu giải phóng Tuyên Quang là trung tâm chỉ đạo Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên phạm vi cả nước, đóng góp vai trò quan trọng vào thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945”. Đó là ý kiến kết luận của PGS, TS Vũ Văn Phúc, Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản, tại hội thảo khoa học vừa được tổ chức tại Tuyên Quang.

Sự lựa chọn của lịch sử

Gần 50 tham luận được gửi tới Hội thảo “Tuyên Quang-Thủ đô Khu giải phóng trong Cách mạng Tháng Tám và Cách mạng Tháng Tám với công cuộc đổi mới đất nước” cùng rất nhiều ý kiến phát biểu tại hội thảo đều khẳng định: Việc lựa chọn Tuyên Quang làm Thủ đô Khu giải phóng là sự lựa chọn sáng suốt của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đó cũng chính là sự lựa chọn của lịch sử cách mạng. Trước tình hình thế giới và trong nước diễn biến hết sức mau lẹ, có lợi cho cách mạng Việt Nam, Trung ương Đảng nhận thấy, căn cứ địa Cao Bằng được xây dựng từ năm 1941, không còn thích hợp. Để bảo đảm sự lãnh đạo kịp thời của Đảng, đưa cách mạng đến thắng lợi cuối cùng, lãnh tụ Hồ Chí Minh chỉ thị cho đồng chí Võ Nguyên Giáp tìm một địa điểm làm trung tâm chỉ đạo cách mạng. Tân Trào (thuộc huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang) được lựa chọn vì hội đủ các điều kiện: Thiên thời, địa lợi, nhân hòa.

Biểu diễn văn nghệ chào mừng kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 tại Sơn Dương, Tuyên Quang. Ảnh : Trịnh Phú Sơn.

Tân Trào nằm dưới chân núi Hồng, địa thế hiểm yếu kín đáo, dễ cơ động “tiến khả dĩ công, thoái khả dĩ thủ”, có nghĩa là "tiến có thể đánh, lui có thể giữ", có đường giao thông liên lạc thuận tiện, từ đây có thể lui về Bắc Kạn, Cao Bằng, Thái Nguyên, sang Yên Bái, lên Hà Giang, khi Nam tiến cũng rất dễ dàng mở rộng xuống Thái Nguyên, Phú Thọ, Vĩnh Phúc.

Thời tiền khởi nghĩa từ tháng 1-1-1945 đến 19-8-1945, Tân Trào được coi là Thủ đô của Khu giải phóng vì nơi đây là địa điểm họp Hội nghị Trung ương Đảng toàn quốc, Tổng bộ Việt Minh và Đại hội Quốc dân cả nước để thống nhất ra quyết định Tổng khởi nghĩa toàn quốc giành chính quyền về tay nhân dân, tiến tới thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Thủ đô Khu giải phóng hôm nay

Về thăm Tuyên Quang vào đúng dịp kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, chúng tôi ngỡ ngàng trước sự đổi thay nhanh chóng của vùng đất Thủ đô Khu giải phóng. Hầu hết các tuyến đường trong tỉnh đều được nâng cấp, 3 cây cầu mới trong tỉnh vừa hoàn thành là cầu Kim Xuyên (huyện Sơn Dương), cầu Tứ Quận (huyện Yên Sơn), cầu Ba Đạo (huyện Na Hang) đã hiện thực hóa ước mơ bao đời nay của người dân trong tỉnh. 

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh Tuyên Quang cho biết, trong nhiệm kỳ 2011-2015, quân, dân Tuyên Quang đã nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu về phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp-xây dựng, giảm tỷ trọng nông, lâm nghiệp. Công nghiệp duy trì tốc độ phát triển khá, hoàn thành xây dựng một số dự án công nghiệp có quy mô lớn của tỉnh; các ngành dịch vụ có nhiều chuyển biến, du lịch bước đầu khai thác tiềm năng để từng bước trở thành ngành kinh tế quan trọng; nông, lâm nghiệp chuyển dịch khá mạnh theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với xây dựng nông thôn mới, tiếp tục phát triển các vùng chuyên canh một số cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Bằng những chủ trương, giải pháp và cơ chế chính sách phù hợp, đã huy động có hiệu quả các nguồn lực để đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là giao thông và hoàn thành xây dựng một số công trình quan trọng của tỉnh.

Cùng với phát triển kinh tế, các lĩnh vực văn hóa-xã hội tiếp tục phát triển; quy mô hệ thống giáo dục và đào tạo được mở rộng đồng bộ từ mầm non tới đại học, chất lượng nguồn nhân lực được nâng lên. An sinh xã hội, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm; các giá trị văn hoá truyền thống được gìn giữ và phát huy, giảm nghèo đạt được kết quả quan trọng, đời sống của nhân dân được nâng lên; hoàn thành tốt các nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Nếu tính theo giá so sánh năm 1994, kinh tế tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011-2015 của Tuyên Quang là 14,08%/năm (Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra là 14%/năm). Năm 2015, tổng sản phẩm bình quân đầu người trong tỉnh đã đạt 1.368USD (mục tiêu nghị quyết là 1.300USD)…

Trong dịp lễ kỷ niệm này, huyện Sơn Dương là nơi diễn ra nhiều hoạt động lớn. Trên các tuyến phố thị trấn Sơn Dương và trung tâm các xã, nhất là các xã ATK, hệ thống băng-rôn, khẩu hiệu và cờ hoa đỏ rợp, không khí rộn ràng, thu hút sự tham gia sôi nổi của người dân hướng về ngày kỷ niệm. Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền huyện, kinh tế-xã hội của Sơn Dương có nhiều đổi mới, phát triển; nhân dân hăng hái thi đua lao động, sản xuất, đóng góp công sức xây dựng quê hương xứng đáng với truyền thống cách mạng Tân Trào... Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2015 của huyện đạt hơn 2 nghìn tỷ đồng, vượt mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XIX đề ra; làm mới, nâng cấp hơn 230km đường liên huyện, liên xã; bê tông hóa hơn 760km đường giao thông nông thôn, với tổng nguồn lực huy động đạt hơn 400 tỷ đồng, trong đó, nhân dân đóng góp hơn 200 tỷ đồng, bằng 50%. Trong xây dựng nông thôn mới, xã Tân Trào đã hoàn thành 19/19 tiêu chí; xã Ninh Lai đạt 16/19 tiêu chí, dự kiến hoàn thành 19/19 tiêu chí trong năm 2015.

ĐỖ PHÚ THỌ