QĐND - Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã anh dũng đứng lên đấu tranh lật đổ chế độ đô hộ, áp bức và bóc lột của thực dân, phát xít và nhà nước phong kiến tay sai, giành lại hòa bình, độc lập và tự do cho dân tộc. Nền độc lập và tự do của đất nước, phải trải qua hàng trăm năm đấu tranh kiên cường, bất khuất, với sự hy sinh anh dũng của hàng triệu đồng bào và chiến sĩ trên khắp các vùng miền của đất nước mới giành lại được. Thấm đậm giá trị thiêng liêng và cao quý đó, toàn dân ta quyết đem hết ý chí, nghị lực và sức mạnh để bảo vệ vững chắc nền hòa bình, độc lập và tự do của Tổ quốc.
Thực dân Pháp xâm lược Việt Nam, sau đó là phát xít Nhật, áp đặt hệ thống cai trị và thi hành nhiều chính sách đô hộ rất hà khắc. Được nhà nước phong kiến tay sai giúp đỡ, chúng ra sức vơ vét tài nguyên, bóc lột sức lao động, thẳng tay đàn áp rất đẫm máu các phong trào đấu tranh yêu nước, đòi tự do và dân chủ, đẩy người dân vào cuộc sống ngày càng cùng cực. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn dân đã anh dũng vùng lên đấu tranh giành chính quyền, lật đổ chế độ đô hộ của thực dân và phát xít cùng nhà nước phong kiến tay sai. Ngày 2-9-1945, trên Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới: Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á ra đời. Đó là sự kiện đánh dấu bước phát triển quan trọng của cách mạng, mở ra thời kỳ mới hòa bình, độc lập và tự do cho toàn dân tộc.
Nhà nước dân chủ nhân dân ra đời trong bối cảnh nước nghèo, dân đói, xã hội lạc hậu. Ngân sách eo hẹp, đất nước vừa trải qua nạn đói khủng khiếp nhất trong lịch sử, hơn 80% số dân bị mù chữ, lực lượng vũ trang mới hình thành, tiềm lực quốc phòng chưa mạnh. Đất nước lại phải lo đối phó với cả thù trong và giặc ngoài. Theo hiệp ước của Đồng minh, phía Bắc quân Tưởng, phía Nam quân Anh kéo vào nước ta để giải giáp quân đội Nhật. Lợi dụng cơ hội này, thực dân Pháp âm mưu trở lại xâm lược nước ta lần thứ hai. Bên trong các đảng phái phản động cũng ngóc đầu nổi dậy chống phá cách mạng. Với tầm nhìn và tư duy sáng suốt, trong Tuyên ngôn Độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định rõ nền độc lập và tự do của dân tộc, cùng quyết tâm bảo vệ vững chắc nền độc lập và tự do của quân-dân cả nước. “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”(1). Tư duy sáng tạo và dự báo chiến lược chính xác của Đảng cũng như Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ cổ vũ, động viên mà còn chỉ rõ phương hướng để quân và dân cả nước chủ động chuẩn bị sẵn sàng bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược lần thứ hai.
Ngày 23-9-1945, thực dân Pháp nổ súng đánh chiếm Sài Gòn-Gia Định, quân và dân Nam Bộ có sự chi viện của cả nước, đã kiên cường chiến đấu đánh bại âm mưu “đánh nhanh, thắng nhanh” của thực dân Pháp, tạo thuận lợi để cả nước chuẩn bị bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược. Quyết tâm bảo vệ vững chắc nền độc lập và tự do của quân-dân cả nước được thể hiện trong ý chí, nghị lực, sức mạnh và tinh thần đánh giặc: “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”(2); trong nghệ thuật “đánh-đàm”, sách lược “hòa để tiến”, nhằm loại bớt kẻ thù, tập trung sức mạnh đánh kẻ thù chính; trong thực hiện mục tiêu và chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”; trong vận dụng thành công “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Sáng suốt trong đánh giá tình hình và dự báo chiến lược, cơ sở để Đảng ta đề ra mục tiêu, phương hướng xây dựng và bảo vệ đất nước ở thời kỳ mới, trong đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và lãnh hải; trong phòng, chống “diễn biến hòa bình” và bạo loạn lật đổ, bảo vệ chế độ, Tổ quốc và nhân dân. Thấu hiểu nỗi nhục của người dân mất nước, những giá trị cao quý trong đấu tranh giành độc lập và tự do của dân tộc mình, nhân dân ta càng tôn trọng nền độc lập và tự do của nhân dân nước bạn. Quân và dân cả nước đã vượt qua khó khăn, với những tổn thất và mất mát vô cùng to lớn; làm tròn nhiệm vụ quốc tế, giúp nhân dân nước bạn giải phóng dân tộc, thoát khỏi nạn diệt chủng; giữ vững nền độc lập và tự do, mang lại cuộc sống ấm no và hạnh phúc.
Ngày nay, ta đang đẩy mạnh hợp tác trên nhiều lĩnh vực để công nghiệp hóa và hiện đại hóa, tạo ra cả thời cơ và thách thức, đặc biệt là những vấn đề mới, yêu cầu mới trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các nguy cơ mà Đảng ta chỉ ra tiếp tục tồn tại, nhất là tụt hậu xa hơn về kinh tế, “diễn biến hòa bình”, tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Vì vậy, chúng ta cần đẩy mạnh xây dựng Đảng, nhận thức đúng đối tượng và đối tác, tính đan xen giữa hợp tác và đấu tranh, cũng như sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt. Quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu, chiến lược xây dựng và bảo vệ đất nước, giữ vững nền độc lập và tự do của Tổ quốc.
Thiếu tướng, PGS, TS BÙI THANH SƠN
(1) Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 3, Nxb CTQG-ST, H.1995, tr. 557
(2) Bút tích lưu tại Bảo tàng Cách mạng Việt Nam