Đã bước sang tuổi 87 nhưng CCB Hồ Đắc Thạnh còn rất khỏe mạnh và nhớ chi tiết mỗi chiến công đã trở thành huyền thoại của tàu không số. Nhắc đến đợt mở đường vào bến Vũng Rô hơn nửa thế kỷ trước, giọng ông rổn rảng: “Sau chuyến đi Cà Mau thắng lợi trở về, ngày 1-11-1964, cán bộ, chiến sĩ Tàu 41, Đoàn 125 (tiền thân của Lữ đoàn Hải quân 125, Quân chủng Hải quân), tiến hành họp rút kinh nghiệm, đồng thời tranh thủ nghỉ ngơi sau thời gian dài vật lộn với sóng to gió lớn thì nhận được lệnh về cảng Đồ Sơn (Hải Phòng) nhận nhiệm vụ mới. 10 ngày sau, tàu cập cảng Đồ Sơn. Ban chỉ huy tàu được gặp trực tiếp Thiếu tướng Tạ Xuân Thu, Tư lệnh Hải quân. Mặc dù đồng chí tư lệnh chưa giao nhiệm vụ, nhưng qua tấm hải đồ, mọi ký hiệu tình hình đều tập trung vào vùng biển Phú Yên, tôi phần nào hiểu tầm quan trọng của nhiệm vụ lần này".

leftcenterrightdel
Cựu chiến binh Hồ Đắc Thạnh (thứ tư, từ trái qua) tham quan Bảo tàng Hải quân (ảnh chụp trước ngày 27-4-2021). 

Như đoán được suy nghĩ của Thuyền trưởng Hồ Đắc Thạnh, Thiếu tướng Tạ Xuân Thu ra lệnh: "Hiện nhu cầu vũ khí ở chiến trường Khu 5 hết sức bức thiết. Theo chỉ thị của trên, ta phải nhanh chóng đưa hàng vào Vũng Rô. Đây là nơi có vũng nước sâu, tàu ra vào không phụ thuộc thủy triều, lại nằm sát đường sắt và Quốc lộ 1, nơi địch rất sơ hở. Nếu biết lợi dụng yếu tố bí mật, bất ngờ, ta sẽ thành công".

Sau khi nhận nhiệm vụ, Ban chỉ huy Tàu 41 bắt tay ngay vào nghiên cứu hải đồ, tính toán thủy triều, nhận dạng mục tiêu, tìm hướng đi tránh radar. Cùng với đó, công tác chuẩn bị cho chuyến đi hết sức khẩn trương. Một số anh em quê ở Phú Yên được đưa về tàu làm thủy thủ. CCB Hồ Đắc Thạnh kể tiếp: “Hôm ấy là ngày 16-11-1964, đồng chí Tư lệnh Hải quân, Đoàn trưởng và Chính ủy Đoàn 125 đều có mặt, ôm hôn thắm thiết cán bộ, chiến sĩ Tàu 41 trước giờ xuất phát. Khi tàu vươn khơi, chúng tôi như mang theo những lời động viên: Chúc Tàu 41 hành trình thuận buồm xuôi gió. Bộ tư lệnh chờ tin thắng lợi của các đồng chí!”.

Suốt hành trình, Tàu 41 phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, gian khổ, vừa tìm cách tránh các trận bão, vừa khéo léo đối phó với kẻ thù để bảo vệ an toàn vũ khí, đạn dược, thuốc men, là mồ hôi nước mắt của đồng bào miền Bắc XHCN gửi cho quân và dân miền Nam, góp phần đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.

Khoảng 5 giờ ngày 28-11-1964, một máy bay địch lượn vòng trên biển, lập tức, Tàu 41 treo cờ ngụy quyền Sài Gòn lên đỉnh cột, tiếp tục hành trình. Anh em còn đứng trên boong, giơ tay vẫy máy bay. Khi tàu chuẩn bị chuyển hướng vào bờ thì gặp hai tàu địch phía trong tiến ra. Thuyền trưởng Hồ Đắc Thạnh cho anh em thay biển số tàu, sửa lại lưới đánh cá ngụy trang và sẵn sàng chiến đấu. Tàu địch giảm tốc độ, chạy vòng về phía ta. Không khí trên tàu vô cùng căng thẳng vì cuộc chiến có thể sắp xảy ra, nhưng ai nấy đều bình tĩnh. Thấy Tàu 41 không có biểu hiện gì khác thường, cả hai tàu địch tăng tốc chuyển sang hướng khác.

“Đến 12 giờ, Tàu 41 chuyển hướng vào bến. Khoảng 22 giờ, tàu chỉ còn cách bờ núi 1 hải lý. Quân ta dùng đèn pin phát tín hiệu nhận nhau. 5 phút, rồi 10 phút không thấy tín hiệu trả lời. Tôi cho tàu giảm tốc độ. Lưới ngụy trang trên các ụ súng máy được tháo dỡ để sẵn sàng chiến đấu. Bỗng phía bờ có ánh đèn pin chớp lên rồi vụt tắt. Lúc này cả tàu mới thực sự yên tâm vì đã vào đúng bến Vũng Rô. Phút gặp gỡ đầu tiên vui mừng khôn tả, tất cả ôm chầm lấy nhau, nghẹn ngào không nói nên lời. 2 giờ sáng, hơn 63 tấn vũ khí, đạn đã được bốc xong”, CCB Hồ Đắc Thạnh bồi hồi nhớ lại.

Trở ra Bắc chỉ kịp nghỉ ngơi ít ngày, Tàu 41 nhận lệnh đi chuyến tiếp theo, Thuyền trưởng Hồ Đắc Thạnh có dịp trở lại Vũng Rô ngày 25-12-1964. Chuyến đi này, ngoài hơn 60 tấn vũ khí, đạn dược, tàu còn chở 4 đồng chí cán bộ và 3 tấn gạo cho đơn vị bến. Đặc biệt là chuyến đi lần thứ 3, theo yêu cầu của trên, tàu phải cập bến giao hàng vào ngày 31-1-1965, đúng đêm Giao thừa chuẩn bị đón năm mới Ất Tỵ. CCB Hồ Đắc Thạnh cho biết, khi tàu vào bến Vũng Rô, qua làn sóng Đài Tiếng nói Việt Nam, các chiến sĩ rất xúc động được nghe Bác Hồ chúc Tết.

Sau chiến tranh, CCB Hồ Đắc Thạnh có nhiều dịp thăm lại bến Vũng Rô, nơi ông từng 3 lần chỉ huy Tàu 41 chở vũ khí cập bến an toàn, kịp thời chi viện cho chiến trường miền Nam. Bến Vũng Rô đã được công nhận là Di tích lịch sử quốc gia ngày 18-6-1997. Tàu 41, nay là Tàu HQ671 (C41) được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia ngày 25-12-2017. Câu chuyện của CCB Hồ Đắc Thạnh cùng nhiều kỷ vật của các chiến sĩ mở con đường huyền thoại trên biển mãi là niềm tự hào của Hải quân nhân dân Việt Nam.

Bài và ảnh: HỒNG SÁNG - THANH HẰNG