Trong bối cảnh giáo dục đại học ngày càng đổi mới theo hướng hội nhập và hiện đại hóa, hoạt động giảng dạy trong các học viện, nhà trường Quân đội cũng cần được điều chỉnh theo hướng tiếp cận năng lực học viên. Đây là xu thế tất yếu nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực cho học viên, đáp ứng yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội có trình độ chuyên môn, tư duy khoa học và khả năng thích ứng với sự phát triển của Quân đội và xã hội.
Những năm qua, các học viện, nhà trường Quân đội đã triển khai nhiều chủ trương, giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, chuyển từ truyền thụ kiến thức sang định hướng phát triển năng lực người học. Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động học tập theo định hướng phát triển năng lực cho học viên tại các học viện, nhà trường Quân đội, cần thực hiện đồng bộ một số biện pháp cụ thể.
 |
Trao bằng tốt nghiệp cho học viên đào tạo trình độ thạc sĩ ngành nghệ thuật quân sự và đào tạo trình độ đại học chỉ huy - tham mưu lục quân, tại Trường Sĩ quan Lục quân 1, tháng 8-2025. |
Trước hết, xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý học tập theo định hướng phát triển năng lực. Việc hoàn thiện hệ thống văn bản, quy chế, quy định quản lý học tập là nền tảng để bảo đảm tính thống nhất trong nhận thức và hành động của các tổ chức, lực lượng sư phạm và học viên.
Đặc biệt, cần chuẩn hóa các yếu tố đảm bảo chất lượng đào tạo, như: Chuẩn đầu ra về kiến thức, kỹ năng, thái độ; thời gian và không gian học tập (bao gồm cả học trên lớp, thao trường, thực hành, tự học); điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập; môi trường sinh hoạt học tập nghiêm túc, kỷ luật, cường độ cao. Đây là những điều kiện nền tảng giúp học viên phát triển năng lực học tập, huấn luyện và thực hành quân sự trong môi trường thực tế.
Thứ hai, xây dựng kế hoạch nội dung học tập theo định hướng phát triển năng lực. Một trong những yêu cầu quan trọng trong công tác quản lý hoạt động học tập là tổ chức xây dựng nội dung học tập phù hợp với năng lực cần đạt của người học. Việc này cần dựa vào đặc điểm từng môn học, học phần, kết hợp với thời lượng và yêu cầu của chương trình đào tạo, từ đó thiết kế nội dung và phương pháp học tập hướng đến phát triển năng lực cụ thể cho học viên. Nội dung học tập cần gắn với thực tiễn quân sự, có tính ứng dụng cao và giúp học viên rèn luyện tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề. Đồng thời, cần tạo động cơ học tập tích cực bằng cách khơi gợi hứng thú, trách nhiệm, tinh thần tự giác và ý chí vươn lên trong học viên.
Thứ ba, nâng cao năng lực tổ chức và chỉ đạo hoạt động học tập. Đây là yếu tố then chốt trong quản lý giáo dục theo hướng tiếp cận năng lực. Các đơn vị quản lý, giảng viên và học viên cần được trang bị kỹ năng tổ chức, điều hành các hoạt động học tập như: Học trên lớp, tự học, nghiên cứu khoa học, thực hành, thực tập và ngoại khóa. Cần xây dựng các kế hoạch cụ thể, phân công nhiệm vụ rõ ràng, linh hoạt điều chỉnh để bảo đảm phù hợp với tiến độ và yêu cầu đào tạo. Môi trường học tập phải đa dạng, mở rộng kênh tiếp cận tri thức và khuyến khích sự sáng tạo, hợp tác giữa các học viên.
 |
Học viên Trường Sĩ quan Lục quân 1 tham gia thi hết môn học. |
Cuối cùng, đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập. Hoạt động này không chỉ xác định kết quả học tập, mà còn là công cụ quản lý quan trọng giúp điều chỉnh nội dung, phương pháp giảng dạy và học tập. Việc đánh giá cần được tiến hành toàn diện, theo nhiều cấp độ và dựa trên các tiêu chí năng lực cụ thể: Từ đánh giá tức thời (kiểm tra nhanh), đánh giá ngắn hạn (theo giai đoạn) đến đánh giá dài hạn (có tính định hướng chiến lược). Các hình thức đánh giá nên kết hợp cả định tính và định lượng, phản ánh đúng tiến trình phát triển năng lực và mức độ đáp ứng chuẩn đầu ra của người học.
Quản lý hoạt động học tập của học viên theo định hướng phát triển năng lực trong các học viện, nhà trường Quân đội là nhiệm vụ thiết yếu, mang tính chiến lược lâu dài. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp nêu trên sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội có năng lực toàn diện, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Trung tá, ThS ĐẶNG THỊ VUI, Trường Sĩ quan Lục quân 1
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Nhà trường Quân đội xem các tin, bài liên quan.