Thảo luận tại hội trường, các đại biểu đánh giá cao sự chuẩn bị công phu của ban soạn thảo dự án Luật Trí tuệ nhân tạo, coi đây là một bước đi tiên phong đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới sở hữu khung pháp lý trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), góp phần đưa Việt Nam bắt kịp xu thế thời đại, định vị vị trí quốc gia trên bản đồ số toàn cầu.

Bên cạnh đó, nhiều đại biểu quan tâm đến các quy định về trách nhiệm minh bạch, gắn nhãn với các sản phẩm được tạo ra bởi (AI). Theo đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng), hiện nay, nhiều công nghệ sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo lập, làm giả hình ảnh, giọng nói, video với mức độ chân thực cao gây khó khăn trong việc nhận diện thật, giả. Thực tiễn hiện nay cũng cho thấy, thông tin giả đang gây nhiều hệ lụy cho xã hội. Vì vậy, việc dự thảo luật có quy định về gắn nhãn sản phẩm do AI tạo ra là cần thiết, tuy nhiên, cần bổ sung, mở rộng quy định, trách nhiệm gắn nhãn đối với các nền tảng trung gian phân phối nội dung, đồng thời nghiên cứu, bổ sung chế tài đủ mạnh đối với hành vi cố tình che giấu, bóc gỡ nhãn AI để lừa dối công chúng.

 Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu. Ảnh: TRỌNG HẢI

Còn đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) cho rằng, dự thảo luật đã quy định gắn nhãn sản phẩm do AI tạo ra nhưng vẫn cần phải làm rõ một số nội dung như: Những sản phẩm nào, nội dung nào bắt buộc phải gắn nhãn, gắn nhãn như thế nào vừa để bảo vệ người dùng nhưng không làm giảm trải nghiệm số; trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội như thế nào trong phát triển, sử dụng, gỡ bỏ các nội dung giả mạo...

Cho rằng việc quy định về gắn nhãn minh bạch sẽ là rào chắn quan trọng để chống nạn lừa đảo trực tuyến và tin giả được tạo ra bằng deepfake, có đại biểu còn băn khoăn về tính khả thi kỹ thuật khi quy định hiện tại yêu cầu đánh dấu, gắn nhãn, nhưng chưa định hình được tiêu chuẩn, kỹ thuật chung. Nếu mỗi nền tảng áp dụng một công nghệ đánh dấu khác nhau thì hệ thống nhận diện AI sẽ không thể hoạt động hiệu quả. Nguy hiểm hơn, các hệ thống mã nguồn mở có thể dễ dàng bị đối tượng xấu can thiệp để gỡ bỏ các dấu hiệu đã đánh dấu hoặc gắn nhãn. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung nguyên tắc kỹ thuật hài hòa, tương thích với bộ tiêu chuẩn chung được thừa nhận quốc tế nhằm bảo đảm tính kết nối, liên thông dữ liệu và hiệu quả quản lý.

Đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng) góp ý vào dự án Luật Trí tuệ nhân tạo. Ảnh: TRỌNG HẢI

Phát biểu tại hội trường, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, trên thế giới chưa có nhiều nước ban hành luật AI, nhưng vì AI là công nghệ cốt lõi nhất của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và quyết định sự phát triển của đất nước, nên việc sớm có luật AI là thực sự cần thiết.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, về quản lý AI dựa trên mức độ rủi ro, cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu tiếp thu ý kiến đại biểu theo hướng có 3 mức độ rủi ro: Thấp, trung bình và cao. Dự thảo luật cũng đã bổ sung một điều về các hành vi bị cấm.

Làm rõ các nội dung đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ, AI và các vấn đề của AI sẽ luôn tồn tại. Chúng ta không loại bỏ được mà phải chung sống và quản trị khôn ngoan, đây cũng chính là tinh thần của dự thảo luật.

Về quy định gắn nhãn nội dung do AI tạo ra, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, các nội dung deepfake có tính chất giả, gây nhầm lẫn như thật thì phải được gắn nhãn bắt buộc. Về bồi thường, ban soạn thảo sẽ cân nhắc bỏ quy định phạt theo doanh thu. Dự thảo luật đã quy định bồi thường toàn bộ thiệt hại do hành vi trái pháp luật gây ra và đã có hình thức đình chỉ cung cấp dịch vụ, đây là những chế tài rất có sức nặng.

HOÀNG CHUNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.