Hình thành ứng xử đúng mực cho trẻ

Có dịp tham gia giờ thực hành kỹ năng sống của các bé Lớp mẫu giáo lớn số 3, Trường Mầm non Việt-Triều hữu nghị (Đống Đa, Hà Nội), chúng tôi ngạc nhiên khi thấy các bé nhanh nhẹn, tự tin, chủ động, ứng phó linh hoạt với những tình huống trong các hoạt động trải nghiệm, thực hành trên lớp. Trao đổi với chúng tôi, bà Đinh Bích Hà, Phó hiệu trưởng Trường Mầm non Việt-Triều hữu nghị chia sẻ: “Thành quả này có được từ những nỗ lực của ban giám hiệu và đội ngũ giáo viên nhà trường trong việc chú trọng giáo dục PTTCKNXH cho trẻ”.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của PTTCKNXH, nhiều năm qua, Trường Mầm non Việt-Triều hữu nghị đã xây dựng kế hoạch, lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ vào các hoạt động thông qua các chủ đề trong năm học. Từ việc lựa chọn các nhóm kỹ năng sống phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và khả năng của trẻ theo từng lứa tuổi như kỹ năng thực hiện các quy tắc; quy định trong cuộc sống; kỹ năng gìn giữ, vệ sinh môi trường; kỹ năng tự chăm sóc bản thân…; các cô giáo trong tổ chuyên môn đã cụ thể hóa các nội dung giáo dục kỹ năng sống và phiên chế vào các chủ đề trong năm học, lựa chọn các hoạt động trong ngày của trẻ để lồng ghép giáo dục trẻ sao cho hiệu quả nhất...

Học sinh Trường Mầm non Việt-Triều hữu nghị tham gia các hoạt động thực hành kỹ năng sống.

Tại Trường Mầm non Mai Dịch (Cầu Giấy, Hà Nội), việc giáo dục PTTCKNXH cũng được nhà trường thực hiện ngay từ lứa tuổi nhà trẻ với những kỹ năng lễ giáo đơn giản nhất. Bên cạnh lồng ghép giáo dục PTTCKNXH trong các hoạt động, ở mọi lúc, mọi nơi, nhà trường còn phối hợp với gia đình và cộng đồng để trẻ phát triển nhận thức, thái độ và tình cảm, nắm được những quy tắc ứng xử và ứng xử đúng mực, kiểm soát cảm xúc… Bà Nguyễn Thị Lệ Huyền, Phó hiệu trưởng Trường Mầm non Mai Dịch cho biết: “Qua quá trình giáo dục PTTCKNXH, học sinh của trường đã hình thành tính chủ động, sự tự tin, biết quan tâm, giúp đỡ người khác, biết cảm thông, chia sẻ, biết phối hợp, hợp tác với bạn để tìm cách giải quyết vấn đề”.

Nâng cao hiệu quả từ đội ngũ giáo viên

Ở nước ta, giáo dục PTTCKNXH là một trong 5 lĩnh vực giáo dục được quy định trong chương trình giáo dục mầm non và được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương thực hiện trong nhiệm vụ từng năm học và thông qua các đợt tập huấn. Tuy nhiên, để hỗ trợ tốt cho trẻ PTTCKNXH, bà Monisha Dewan, chuyên gia giáo dục của Tổ chức quốc tế UNICEF-khu vực Đông Á Thái Bình Dương cho rằng, đội ngũ giáo viên là một trong những yếu tố then chốt. Các cô giáo cần phải yêu nghề, yêu trẻ, tự tin và tâm huyết để truyền thụ tốt, linh hoạt trong việc phối hợp các phương pháp, phương tiện tổ chức hoạt động, đồng thời nắm bắt được tâm lý trẻ để trẻ cảm thấy vui vẻ, an toàn, hạnh phúc, hứng thú học hỏi.

Bà Monisha Dewan dẫn chứng từ quá trình đi thực tế của bà tại một số trường mầm non ở Gia Lai. Mặc dù hoàn cảnh khó khăn, điều kiện thiếu thốn, lớp học đơn giản, các cô giáo không phải là người có trình độ cao về sư phạm nhưng các cô lại có kỹ năng dạy tình cảm xã hội cho trẻ rất tốt. Thông qua đam mê của cô đối với nghề, tình yêu đối với trẻ, cô luôn đặt trẻ làm trọng tâm của công tác giáo dục. “Tôi cho rằng, với những bối cảnh khác nhau, việc chúng ta dạy cho trẻ kỹ năng tình cảm xã hội là hoàn toàn có thể thực hiện được. Hiện nay, chúng tôi đã và đang hỗ trợ Bộ GD&ĐT tập huấn cho những giáo viên mầm non cốt cán của các địa phương hiểu hơn, nắm rõ và đưa nội dung này vào trong khung chương trình của mình để thực hiện trong công tác chuyên môn tại địa phương”, bà Monisha Dewan cho biết.

Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Nguyễn Bá Minh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Mầm non, Bộ GD&ĐT đánh giá: “Hiện nay, các cơ sở giáo dục mầm non đã thực hiện tốt theo chỉ đạo của Bộ GD&ĐT. Nhiều địa phương đã triển khai thực hiện theo các chuyên đề, mục tiêu năm học”. Tuy nhiên, ông Nguyễn Bá Minh cũng chỉ ra một số hạn chế trong công tác giáo dục PTTCKNXH. Đó là nhận thức của một số cha mẹ trẻ về tầm quan trọng, ý nghĩa của giáo dục PTTCKNXH chưa đầy đủ; năng lực tổ chức giáo dục PTTCKNXH của một số cán bộ quản lý và giáo viên mầm non, công tác phối hợp của nhà trường với cha mẹ trẻ còn hạn chế.

Trong dịp hè năm 2019, Bộ GD&ĐT đã tổ chức tập huấn hướng dẫn cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên mầm non cốt cán về tổ chức giáo dục PTTCKNXH; phối hợp với cha mẹ trẻ trong giáo dục PTTCKNXH cho trẻ để đội ngũ này chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục mầm non thực hiện. Để nâng cao hiệu quả giáo dục PTTCKNXH trong các cơ sở giáo dục mầm non, ông Nguyễn Bá Minh cho biết: “Thời gian tới, bên cạnh việc chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục mầm non đẩy mạnh việc tổ chức các hoạt động giáo dục PTTCKNXH cho trẻ, Bộ GD&ĐT sẽ trang bị cho cơ sở giáo dục mầm non bộ công cụ hỗ trợ đánh giá thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Bộ công cụ này đang được Tổ chức quốc tế UNICEF hỗ trợ cho một số cơ sở giáo dục mầm non trên cả nước”.

Bài và ảnh: NGUYỄN HOÀI