Chất lượng đội ngũ giáo viên chưa tương xứng với yêu cầu

Theo khảo sát mới đây của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), vùng ĐBSCL có hơn 2.000 trường mầm non (trong đó hơn 1.800 trường công lập và hơn 210 trường ngoài công lập); gần 2.950 trường tiểu học và hơn 1.400 trường trung học công lập. Về đội ngũ giáo viên, toàn vùng có gần 28.500 giáo viên mầm non, hơn 74.400 giáo viên tiểu học và hơn 102.150 giáo viên trung học cơ sở (THCS), trung học phổ thông (THPT).

Ông Phạm Hùng Anh, Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất (Bộ GD&ĐT) nhận định: Số lượng giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn của vùng ĐBSCL khá cao ở tất cả các cấp học (mầm non 94,6%, tiểu học 99,64%, THCS 99,75%, THPT 99,86%). Tuy nhiên, so với mặt bằng chung của cả nước, tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn của các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL vẫn còn thấp.

Đáng chú ý, theo khảo sát của Bộ GD&ĐT, trên cơ sở định mức năm học 2018-2019, ĐBSCL đang gặp phải tình trạng vừa thừa lại vừa thiếu giáo viên cục bộ giữa các cấp học và các địa phương. Cụ thể, ĐBSCL còn thiếu 11.637 giáo viên mầm non, 2.583 giáo viên tiểu học, 2.157 giáo viên THCS, 401 giáo viên THPT. Trong khi đó, toàn vùng cũng thừa 1.686 giáo viên tiểu học, 1.073 giáo viên THCS và 3.579 giáo viên THPT. Tình trạng này còn tồn tại là do các địa phương dự báo nhu cầu giáo viên và công tác tuyển dụng giáo viên chưa tốt; việc thực hiện tinh giản biên chế, sắp xếp đội ngũ giáo viên dôi dư còn chậm (tinh giản chủ yếu là cắt giảm cơ học vào tỷ lệ biên chế giao cho địa phương chứ chưa chú trọng đánh giá kết quả lao động sư phạm và phẩm chất, năng lực của giáo viên để sàng lọc).

Mặc dù đã có bước phát triển nhưng chất lượng giáo dục, đào tạo ở Đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn thấp hơn so với cả nước. Ảnh chụp tại Trường tiểu học Trần Quốc Toản (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ).

Ông Phạm Hùng Anh cho rằng, mặc dù giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn được đào tạo khá cao nhưng chất lượng đội ngũ giáo viên của ĐBSCL vẫn chưa tương xứng với yêu cầu về GD&ĐT. Bên cạnh đó, kỹ năng sư phạm của một bộ phận nhà giáo còn yếu, phương pháp giảng dạy chậm đổi mới, chưa đạt được mục tiêu đề ra, số nhà giáo cốt cán, đầu ngành còn ít.

Phân bổ ngân sách cho công tác giáo dục chưa hợp lý

Nói về việc phân bổ ngân sách đầu tư cho công tác giáo dục, tại hội nghị đánh giá thực trạng giáo dục mầm non, phổ thông khu vực ĐBSCL vừa được tổ chức ở TP Cần Thơ, đại diện Bộ GD&ĐT đã chỉ ra nhiều điểm chưa hợp lý.

Về phân bổ vốn đầu tư phát triển, theo Quyết định số 40/2015/QĐ-TTg ngày 14-9-2015 của Thủ tướng Chính phủ, ĐBSCL được nhấn mạnh ưu tiên phân bổ vốn đầu tư trong nhiều chương trình mục tiêu, trong đó có hai chương trình mục tiêu: Giáo dục vùng núi, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn và Giáo dục nghề nghiệp-việc làm, an toàn lao động. Song, theo đại diện Bộ GD&ĐT, cả hai chương trình này đều không đề cập đến phân bổ ưu tiên cho các địa phương vùng ĐBSCL.

Bên cạnh đó, theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, các địa phương vùng ĐBSCL được bố trí tối thiểu 50% số thu dự toán từ hoạt động xổ số kiến thiết để đầu tư cho lĩnh vực GD&ĐT, dạy nghề và y tế (do HĐND cấp tỉnh quyết định). Thế nhưng trong thực tế, hoạt động xổ số kiến thiết có nơi không đạt được như dự toán nên các dự án đầu tư cho GD&ĐT buộc phải bị cắt giảm hoặc giãn tiến độ thực hiện. Ông Phạm Hùng Anh cũng lưu ý, vấn đề chi ngân sách địa phương cho giáo dục ở vùng ĐBSCL hiện nay vẫn thấp hơn so với bình quân chung của cả nước là 11,9%, việc phân bổ chi ngân sách địa phương cho các cấp học cũng chưa hợp lý (chi cho giáo dục mầm non chiếm tỷ lệ thấp nhất với 14,9%, tiếp đến là giáo dục THPT với 15,3%).

Để không phụ thuộc mãi vào ngân sách Nhà nước đối với lĩnh vực đầu tư cho giáo dục và nâng mức chi ngân sách địa phương cho giáo dục, ông Lê Văn Hưởng, Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang cho rằng các địa phương cần chủ động thực hiện cơ chế tự chủ và Tiền Giang sẵn sàng làm thí điểm thực hiện cơ chế này. Lãnh đạo các địa phương vùng ĐBSCL cũng kiến nghị, đối với các nguồn thu phát sinh tăng so với dự toán, Chính phủ cùng các bộ, ngành Trung ương cần có hướng dẫn cụ thể để các địa phương chủ động phân bổ đầu tư, trong đó ưu tiên chi cho lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ, thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục rà soát chính sách, tham mưu cho Chính phủ ban hành nghị quyết về GD&ĐT cho vùng ĐBSCL; đồng thời bổ sung, hoàn thiện và ban hành mới các thông tư, hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển giáo dục ĐBSCL.

HỒNG ĐĂNG