Dẫu đã quen với hình thức dạy và học trực tuyến trong suốt thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhưng việc chuyển từ kiểm tra định kỳ bằng hình thức trực tiếp sang hình thức trực tuyến để lấy điểm cuối học kỳ cho học sinh vẫn còn nhiều bỡ ngỡ, nhất là đối với bậc tiểu học.
Hơn một tuần qua, sau khi nhận được thông báo của nhà trường là sẽ tổ chức ôn tập và kiểm tra cuối năm theo hình thức trực tuyến, cả nhà tôi nháo nhác chuẩn bị các thiết bị cho việc ôn tập và kiểm tra của con. Theo quy định của nhà trường, trong quá trình học sinh làm bài kiểm tra trực tuyến, nếu học sinh làm bài kiểm tra trên máy tính thì phải bật camera và bật mic. Trong trường hợp gia đình không có máy tính, học sinh làm bài bằng điện thoại thông minh thì phải sử dụng hai máy điện thoại: Một máy để học sinh làm bài và một máy đặt ở góc xa, bật chế độ quay phim cả quá trình con làm bài để thầy cô giám sát.
Con trai tôi học lớp 2 rất lúng túng khi lần đầu tiếp cận với hình thức kiểm tra mới mẻ này. Không riêng con trai tôi mà nhiều đứa trẻ trong lớp thao tác máy tính còn chưa thành thạo nên tâm lý chung của các phụ huynh là rất lo lắng. Rõ ràng, để kỳ kiểm tra trực tuyến diễn ra thành công, vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường là hết sức quan trọng. Tuy nhiên, không ít phụ huynh đặt ra câu hỏi thắc mắc về chất lượng, tính khách quan, công bằng của kỳ kiểm tra.
Đấy là chưa kể nhiều gia đình không có đủ điều kiện bảo đảm về thiết bị phục vụ cho việc kiểm tra trực tuyến. Như ở lớp con tôi có một số gia đình hiện không thể về quê đón con khi địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội. Không có internet, ông bà lại không biết hỗ trợ cho trẻ ra sao thì việc kiểm tra định kỳ bằng hình thức trực tuyến quả là áp lực tâm lý cho cả con và phụ huynh.
Việc dạy học và kiểm tra, đánh giá trong dạy học trực tuyến đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định tại Thông tư số 09/2021/TT-BGDĐT. Tuy nhiên, qua thực tế triển khai, hình thức kiểm tra, đánh giá định kỳ này chỉ phù hợp với những học sinh bậc trung học cơ sở trở lên chứ không phù hợp với học sinh tiểu học, nhất là học sinh lớp 1, lớp 2, khi các em còn chưa thành thạo các thao tác máy tính.
Yêu cầu đánh giá học sinh tiểu học cũng đã được nêu rõ tại Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định đánh giá học sinh tiểu học. Theo thông tư này, yêu cầu đánh giá với học sinh tiểu học là: Đánh giá thường xuyên bằng nhận xét, đánh giá định kỳ bằng điểm số kết hợp với nhận xét; kết hợp đánh giá của giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh, trong đó đánh giá của giáo viên là quan trọng nhất. Như vậy, đánh giá định kỳ bằng điểm số không thực sự quan trọng trong việc quyết định kết quả xếp loại học tập của học sinh. Về lâu dài, trong điều kiện bất khả kháng, việc thực hiện kiểm tra, đánh giá định kỳ theo hình thức trực tuyến đối với học sinh tiểu học là phương án tối ưu nhưng cần các địa phương, các nhà trường tính tới cách thức tổ chức hợp lý, thực chất, thay vì trông chờ vào ý thức của học sinh và phụ huynh như hiện nay.
UYÊN NHI