Gia đình chị H'Gái Niê cư trú tại buôn Tơng Jǔ (phường Ea Kao, tỉnh Đắk Lắk) có 3 người con. Cháu lớn đang học lớp 12 tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Đắk Lắk, cháu thứ hai vừa vào lớp 5 Trường Tiểu học La Văn Cầu, còn cháu út chưa đi học. Năm học trước, gia đình chị chỉ phải đóng học phí cho cháu lớn. Biết tin năm học mới này, cháu lớn cũng không phải đóng học phí nhờ chính sách miễn học phí với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục công lập, vợ chồng chị rất vui.

“Nhà chỉ có 2 sào đất nên vợ chồng tôi phải làm thuê đủ nghề để lo cho các con ăn học. Tuy nhiên, công việc làm thuê bấp bênh nên bớt được khoản tiền nào cũng có ý nghĩa lớn đối với gia đình tôi. Tôi mong cơ sở vật chất của nhà trường tiếp tục được đầu tư để các con tôi có điều kiện học tập tốt hơn”, chị H'Gái Niê chia sẻ. Chung niềm vui như chị H'Gái Niê, chị Nguyễn Bích Việt ở phường Nghĩa Đô (TP Hà Nội) cho biết: “Cháu bé nhà tôi năm nay vào lớp 1. Cùng với chính sách miễn học phí, hai con tôi còn được TP Hà Nội hỗ trợ ăn trưa 20.000 đồng/ngày/cháu. Tôi mong nhà trường sẽ sử dụng số tiền hỗ trợ này hiệu quả, bảo đảm bữa ăn trưa cho các cháu ngon, đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là bảo đảm an toàn, vệ sinh thực phẩm”.

Chị H'Gái Niê ở buôn Tơng Jǔ (phường Ea Kao, tỉnh Đắk Lắk) chuẩn bị sách vở, đồ dùng cho con vào năm học mới. Ảnh: PHƯƠNG KHÁNH

Tìm hiểu tại Trường Tiểu học La Văn Cầu (phường Ea Kao) chúng tôi được biết, năm học 2025-2026, nhà trường có 460 học sinh. Trong đó, học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 86,7%. Với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhà trường nhận được sự quan tâm, chỉ đạo trực tiếp từ chính quyền phường Ea Kao. Đây là thuận lợi lớn giúp nhà trường triển khai nhiệm vụ nhanh chóng và đồng bộ. Đến thời điểm này, công tác chuẩn bị cho năm học mới của Trường Tiểu học La Văn Cầu cơ bản hoàn tất. Nhà trường đã rà soát, sắp xếp đầy đủ phòng học, bàn ghế, trang thiết bị dạy học; vệ sinh, tu sửa khuôn viên và lớp học để tạo không gian xanh-sạch-đẹp, sẵn sàng đón các em. Đội ngũ giáo viên được phân công hợp lý, tích cực chuẩn bị bài giảng, kế hoạch dạy học phù hợp với đặc thù học sinh. Tuy còn một số khó khăn nhưng cô giáo Nguyễn Thị Diệu Phương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học La Văn Cầu vẫn tin tưởng tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học. Cô cũng mong ngành giáo dục và địa phương tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, hỗ trợ trang thiết bị dạy học, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động giáo dục, nhất là đối với học sinh đồng bào dân tộc thiểu số.

Xã Yên Bình, tỉnh Thái Nguyên có 6 trường học. Từ ngày 1-8, các giáo viên đã chủ động thực hiện công tác nội nghiệp, rà soát trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ việc giảng dạy và học tập. Với mục tiêu chuẩn bị tốt nhất cho năm học mới, đồng thời kiên quyết chấn chỉnh tình trạng lạm thu đầu năm tại các nhà trường, lãnh đạo xã đã sớm vào cuộc với những hành động cụ thể. Đồng chí Trần Hà Nam, Chủ tịch UBND xã Yên Bình thông tin: “Ngay khi được cấp ngân sách, xã sẽ tiến hành phân bổ trực tiếp về các trường, bảo đảm trang thiết bị được mua sắm và sửa chữa kịp thời, minh bạch, tránh tình trạng nhà trường phải huy động từ phụ huynh một cách thiếu hợp lý. Chúng tôi sẽ giám sát chặt chẽ mọi khâu nhằm bảo đảm mọi khoản chi đều được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, góp phần tạo môi trường học tập tốt nhất cho học sinh, thực hiện thắng lợi các mục tiêu giáo dục và củng cố niềm tin của phụ huynh vào công tác quản lý của địa phương, vào tổ chức bộ máy mới”.

Trao đổi với phóng viên, phụ huynh đều bày tỏ vui mừng trước những chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước đối với giáo dục và mong muốn ngành giáo dục cùng chính quyền các địa phương sẽ triển khai hiệu quả để đạt được mục tiêu, ý nghĩa đề ra. Ngoài ra, một số phụ huynh cũng bày tỏ bức xúc, lo ngại khi có nhà trường đưa ra nhiều khoản thu mập mờ dưới vỏ bọc dịch vụ, tự nguyện, câu lạc bộ... hay ban đại diện cha mẹ học sinh đề xuất ủng hộ nhà trường trang thiết bị dạy học có giá trị lớn. Như trường hợp chị N.T.T ở phường Hai Bà Trưng (TP Hà Nội), dù chưa phải nộp học phí nhưng chị vẫn không khỏi bất ngờ khi nhận thông báo đóng góp của một trường tiểu học với tổng số tiền hơn 3 triệu đồng cho một tháng học của con gái. Nhìn vào bảng liệt kê chi tiết, chị cho biết phần lớn khoản thu đều dưới hình thức dịch vụ, hoạt động tự nguyện. Cụ thể, số tiền được chia nhỏ thành nhiều mục khác nhau, trong đó có dịch vụ giáo dục ngoài giờ chính khóa với số tiền lên đến 1.830.000 đồng, tiền ăn 700.000 đồng và chăm sóc bán trú 300.000 đồng. Ngoài ra, phụ huynh còn phải đóng thêm các khoản chi phí khác như nước khoáng, dịch vụ kỹ năng sống, câu lạc bộ, học liệu... Chị T bày tỏ lo ngại: “Các khoản thu này là gánh nặng không nhỏ cho nhiều gia đình. Mỗi khoản thu tuy nhỏ nhưng cộng lại thành một con số lớn. Nếu không đóng, tôi sợ con mình sẽ bị thua thiệt so với các bạn”.

Những lo ngại về tình trạng lạm thu đầu năm học của phụ huynh là có cơ sở, đây cũng là thực trạng nhức nhối xảy ra nhiều năm qua ở các địa phương mỗi dịp năm học mới. Vì vậy, cùng với làm tốt mọi công tác chuẩn bị đón năm học mới 2025-2026, ngành giáo dục và các địa phương cũng cần hết sức quan tâm, giám sát chặt chẽ vấn đề này, không thể để tình trạng trên làm méo mó các chủ trương, chính sách giáo dục của Đảng, Nhà nước.

THỦY TUẤN - TRANG ANH

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Giáo dục Khoa học xem các tin, bài liên quan.