Giáo dục truyền thống qua tiết học thực tế

Giáo dục truyền thống trong nhà trường là một trong những nội dung được các trường trên địa bàn Hà Nội đẩy mạnh thực hiện trong năm học mới này. Bằng những hình thức khác nhau, phù hợp với điều kiện thực tế, các trường đã tổ chức cho học sinh được học tập, tham quan thực tế tại các bảo tàng, di tích lịch sử để khơi dậy niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước.

Linh hoạt công tác “dạy người”

“Tiên học lễ, hậu học văn” là câu nói đầu tiên mà mỗi học sinh khi bước chân vào trường đều được thấy, được nghe và được giảng giải. Ngay trước thềm năm học mới, công tác “dạy người” và giáo dục truyền thống luôn được nhà trường chú trọng, lồng ghép, tích hợp với các hoạt động giáo dục học sinh.

Ngôi trường THCS Trưng Vương, Hoàn Kiếm, Hà Nội hơn 100 năm tuổi với truyền thống dạy và học đã trở thành niềm tự hào của mỗi học sinh khi được học tại đây. Việc dạy chữ kết hợp dạy người luôn được nhà trường chú trọng. Có lẽ vì vậy mà khi hỏi các em học sinh tại đây về môn Giáo dục công dân, phần lớn học sinh chia sẻ môn học giúp các em hiểu rằng con người không chỉ có tài mà cần có đức, để các em trưởng thành và trở thành người có ích cho xã hội.

Để môn học hấp dẫn, hiệu quả, bên cạnh những bài học có sẵn trong sách giáo khoa, nhiều em mong muốn bài học được lồng ghép vào thực tế, vào từng môn học. Không chỉ các môn khoa học xã hội mà các môn khoa học tự nhiên cũng mang tính giáo dục. Đây cũng là động lực để thầy cô tiếp tục phấn đấu, nghiên cứu tìm ra những phương pháp giảng dạy để có thể chạm đến trái tim học trò.

Học sinh Trường THCS Thái Thịnh, Đống Đa, Hà Nội tham gia các trò chơi tìm hiểu lịch sử.

Chú trọng tới công tác “dạy người” và giáo dục truyền thống, Ban Giám hiệu Trường THCS Thái Thịnh, Đống Đa, Hà Nội đã xây dựng các chuyên đề giáo dục kỹ năng sống theo từng tuần, từng tháng, theo chủ điểm năm học. Ngoài ra, Ban Giám hiệu còn mời các chuyên gia trong việc giáo dục đạo đức đến trường trong các tiết sinh hoạt dưới cờ, hoạt động tập thể, hay giờ sinh hoạt lớp.... để chia sẻ những kinh nghiệm quý, bài học hay cho từng khối lớp, phù hợp với từng độ tuổi và đối tượng học sinh.

Các lớp có thể luân phiên tổ chức sinh hoạt dưới cờ như đóng kịch, múa hát, diễn hài; mời các học sinh giỏi tài năng của khóa trước về trao đổi với học sinh của lớp... nhằm đa dạng các nội dung, hình thức giáo dục đạo đức.

Cô giáo Đinh Thị Hồng Châm, Phó hiệu trưởng Trường THCS Thái Thịnh, Đống Đa, Hà Nội.

Cô Đinh Thị Hồng Châm, Phó hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: Nhà trường đã phối kết hợp với chính quyền phường Thịnh Quang, quận Đống Đa cử học sinh sang chăm sóc di tích lịch sử tại phường để giúp các em hiểu rõ truyền thống lịch sử của địa phương mình. Ngoài ra, nhà trường còn phân công giáo viên tận dụng nguồn internet bổ sung kho dữ liệu về truyền thống của nhà trường và địa phương, xây dựng thư viện mở để thu hút học sinh tiếp cận với các tài liệu giáo dục của nhà trường.

Giáo dục truyền thống ở bảo tàng, khu di tích

Thời gian qua, nhiều trường học ở Hà Nội đã linh hoạt trong việc triển khai các nội dung giáo dục đạo đức, truyền thống và sáng tạo trong việc đổi mới hình thức để học sinh dễ tiếp cận, dễ thích nghi. Học sinh được học tập qua hình thức trải nghiệm thực tế, ngoại khóa ở các bảo tàng, di tích lịch sử, đình, chùa.

Đó là cách làm hiệu quả, khơi gợi tình yêu lịch sử nói riêng và giáo dục truyền thống nói chung của học sinh. Những hiện vật lịch sử đã rút ngắn khoảng cách giữa quá khứ và hiện tại khiến những điều các em học không còn trừu tượng mà hiện hữu ngay trước mắt.

Mỗi chuyến tham quan các địa danh, di tích là một lần các em có thêm bài học về truyền thống.

Chia sẻ về chuyến tham quan thành Hoàng Diệu, em Nguyễn Bình Gia Minh, học sinh Trường Tiểu học Hoàng Diệu, Ba Đình, Hà Nội cho biết : “Tìm hiểu về lịch sử ngôi trường mình mang tên, khiến chúng cháu rất tự hào. Cháu rất muốn được tham quan những khu di tích như thế này để được tiếp thu nhiều điều thú vị áp dụng vào bài học”.

Nếu như những năm học trước, việc học tập tại các bảo tàng về lịch sử của Trường THCS Thái Thịnh chưa được triển khai đồng bộ, thì bắt đầu từ năm học này, nhà trường đã đưa học sinh đến học lịch sử tại các bảo tàng, trải nghiệm tại các di tích.

Cô Đinh Thị Hồng Châm cho hay: Nhà trường đã nghiên cứu nội dung của các tiết học như Lịch sử, Giáo dục công dân, Địa lý của khối 6 và 7; hướng nghiệp của khối 8, 9 thành các chuyên đề để tổ chức đưa học sinh đến bảo tàng, di tích trải nghiệm. Giáo viên bộ môn sẽ là người hướng dẫn, thuyết minh viên để định hướng cho học sinh trong việc lĩnh hội kiến thức, đồng thời sáng tạo, linh hoạt lồng ghép việc giáo dục truyền thống thông qua việc khám phá các hiện vật cụ thể. Từ đó giúp học sinh được tiếp cận nhiều chiều để các em tự rút ra những trải nghiệm, tự đúc kết những bài học, kiến thức mới cho bản thân mình.

Học sinh Trường THCS Thái Thịnh tri ân tại khu di tích.

Giáo viên và cha mẹ học sinh luôn đồng hành trong các hoạt động học tập trải nghiệm thực tế.

Song hành với các nhà trường trong giáo dục lịch sử, tình yêu và sự trân trọng văn hóa truyền thống cho học sinh là các bảo tàng. Suốt những ngày hè, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã tổ chức lớp học đan cỏ tế dành cho học sinh. Giáo viên của lớp học là nhóm thợ thủ công đến từ xã Phú Túc, huyện Phú Xuyên (Hà Nội) và cán bộ của bảo tàng. Ở đó, các em nhỏ không chỉ được hướng dẫn sáng tạo những mẫu sản phẩm mà còn tìm hiểu làng nghề đan cỏ tế, khai thác các câu chuyện về cuộc sống của những người thợ đan cỏ tế.

TS Bùi Ngọc Quang, Phó giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam chia sẻ: “Chúng tôi mong muốn các bạn trẻ có cơ hội nghiên cứu, học tập và vui chơi thư giãn sau những ngày học tập vất vả. Thông qua những hoạt động thiết thực của các bên sẽ góp phần quan trọng trong việc giới thiệu quảng bá văn hóa, nâng cao sự hiểu biết, thái độ trân trọng, khích lệ ý thức gìn giữ bảo tồn di sản văn hóa của thế hệ trẻ”.

Giáo viên bộ môn sẽ là người hướng dẫn, thuyết minh viên để định hướng cho học sinh trong việc lĩnh hội kiến thức tại các khu di tích lịch sử.

Ðã nhiều năm nay, việc học sinh “chán, sợ” học môn Lịch sử là vấn đề mà cả xã hội quan tâm. Thế nhưng chuyện lại hoàn toàn khác ở Câu lạc bộ “Em yêu lịch sử”, “Giờ học lịch sử” của Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Sân chơi lịch sử hấp dẫn các em từ những nội dung chủ đề, câu hỏi đến các trò chơi dân gian, trò chơi lồng ghép kiến thức lịch sử trên các ứng dụng công nghệ hiện đại.

Bởi vậy mà “Tiến trình Lịch sử Việt Nam và văn minh sông Hồng”, “Thời kỳ dựng nước đầu tiên đến chiến thắng Bạch Đằng năm 938”, “Thời kỳ đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược và giành độc lập dân tộc (1858-1945)”... đều là sự tương tác, có câu chuyện, kết hợp với trò chơi. Các em còn được học lịch sử bằng tiếng Anh hay tham gia hóa trang thành những nhân vật lịch sử... Hình thức “học mà chơi, chơi mà học” đem lại những bài học bổ ích, phù hợp với từng lứa tuổi, cuốn hút các em.

Có thể thấy, những lớp học trải nghiệm thú vị không chỉ giúp các em củng cố kiến thức mà còn thúc đẩy, gắn kết tình yêu của thế hệ trẻ với lịch sử dân tộc; góp phần giảm áp lực học tập thành tích, chú trọng dạy người. Đây cũng chính là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục trong năm học mới sắp tới.

Bài và ảnh: THU HÀ

Địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng

Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, đồi A1 là nơi diễn ra trận chiến đấu cam go, quyết liệt nhất để rồi quân và dân ta anh dũng giành chiến thắng vang dội "chấn động địa cầu". Ngày nay, đồi A1 trở thành điểm di tích lịch sử nổi tiếng, là "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ.

Giáo dục truyền thống cho bộ đội

Công tác giáo dục truyền thống cho bộ đội luôn được Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn Đặc công 113, Binh chủng Đặc công quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần giúp bộ đội nâng cao nhận thức, trân trọng những giá trị lịch sử mà ông cha ta đã dày công vun đắp, từ đó xây dựng ý thức tự giác, tích cực phấn đấu vươn lên hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.

Giáo dục truyền thống dễ hiểu, dễ nhớ

Buổi giáo dục truyền thống của Đại đội 11, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 1 (Đoàn Bình Giã), thuộc Sư đoàn 9 (Quân đoàn 4) trở nên sôi nổi, cuốn hút khi Trung úy Vũ Tú Anh, Chính trị viên đại đội nêu nhiều câu hỏi liên quan đến truyền thống của đơn vị. Những cánh tay xung phong phát biểu mỗi lúc một nhiều hơn, bổ sung, hoàn chỉnh kiến thức cơ bản về truyền thống vẻ vang của Trung đoàn 1-Đoàn Bình Giã anh hùng.

Một địa chỉ giáo dục truyền thống

QĐND - Nằm trên địa bàn phường Nam Sơn, quận Kiến An, TP Hải Phòng, nhà truyền thống Sư đoàn 363 (Quân chủng Phòng không-Không quân) là nơi lưu giữ nhiều hiện vật ghi dấu chiến công của đơn vị trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, cứu nước cùng nhiều hoạt động trong giai đoạn mới.