Ưu tiên cấp tiểu học

Theo lộ trình của Bộ GD&ĐT, chương trình GDPT mới sẽ được bắt đầu triển khai từ năm học 2020-2021 đối với lớp 1. Tiếp đó là từ năm học 2021-2022 đối với lớp 2 và lớp 6; năm học 2022-2023 đối với lớp 3, lớp 7 và lớp 10; năm học 2023-2024 đối với lớp 4, lớp 8 và lớp 11; năm học 2024-2025 đối với lớp 5, lớp 9 và lớp 12. Như vậy, chỉ còn hơn một năm nữa là đến thời điểm chương trình mới được áp dụng. Theo ghi nhận của phóng viên, thời điểm này, các địa phương đã sẵn sàng, chủ động phối hợp cùng Bộ GD&ĐT rà soát, tăng cường CSVC, TBDH để thực hiện chương trình GDPT mới theo lộ trình, ưu tiên đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày đối với cấp tiểu học.

Tiết học của học sinh lớp 2, Trường Tiểu học An Hưng (Hà Đông, Hà Nội). Ảnh: Nguyễn Hoài

Theo ông Nguyễn Anh Ninh, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Lào Cai: Thời gian qua, ngành GD&ĐT tỉnh đã chủ động tiếp cận và chuẩn bị các điều kiện để triển khai thực hiện chương trình với 5 nhiệm vụ trọng tâm, trong đó chú trọng rà soát, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp từ năm 2014, giảm được các điểm trường lẻ, đưa tất cả học sinh từ lớp 3 ở các điểm trường về trường chính. Đồng thời, ở các trường chính tập trung xây dựng CSVC bảo đảm điều kiện dạy học có chất lượng, đáp ứng yêu cầu của chương trình mới. Lào Cai đã hoàn thành xây dựng nhà công vụ và nhà bán trú cho giáo viên và học sinh vùng cao, tổng số khoảng 2.000 phòng với kinh phí đầu tư 205 tỷ đồng; đầu tư phòng học, nhà vệ sinh, nhà tắm, bếp ăn cho các trường có học sinh bán trú với kinh phí khoảng 122 tỷ đồng. Với mục tiêu xóa bỏ toàn bộ phòng học tạm, từ nay đến năm 2020, Lào Cai sẽ đầu tư khoảng 800 tỷ đồng để tăng cường CSVC. Đây là điều kiện quan trọng để Lào Cai nâng cao chất lượng giáo dục.

Để chuẩn bị cho chương trình GDPT mới, UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo Sở GD&ĐT, UBND các huyện, thành phố, thị xã kiểm tra, rà soát toàn bộ CSVC, TBDH. Ông Nguyễn Minh Tường, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Phú Thọ cho biết: "Tổng nhu cầu kinh phí đầu tư cho chương trình mới của tỉnh là rất lớn. Sở đã tham mưu với UBND tỉnh xây dựng có lộ trình thứ tự ưu tiên, trước tiên là đối với cấp tiểu học. Riêng cấp học này, tỉnh cần xây dựng bổ sung 436 phòng học, 228 phòng vi tính và trang bị hơn 5.500 máy vi tính...".

Điều kiện về CSVC không chỉ khiến các trường miền núi, vùng sâu, vùng xa gặp khó khăn, mà thực tế đây cũng là thách thức không nhỏ ngay cả với những thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Theo ông Chử Xuân Dũng, Giám đốc Sở GD&ĐT TP Hà Nội: Hiện nay, sĩ số lớp 1 ở nhiều trường tại một số địa phương của Hà Nội đang trong tình trạng quá tải. Vì vậy, việc chuẩn bị CSVC, trường lớp là điều rất quan trọng đối với thành phố và cần có lộ trình dài hơi. Sở đã tham mưu cho Thành ủy, HĐND thành phố thông qua việc bổ sung đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 với tổng kinh phí 5.519,2 tỷ đồng, bổ sung và xây mới 222 trường học, tiếp tục mua sắm, trang bị CSVC.

Phòng học Công nghệ thông tin của Trường THCS Xuân Phương (Nam Từ Liêm, Hà Nội). Ảnh: Việt Cường

Kế thừa các thiết bị đã có

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, cả nước hiện có 567.012 phòng học, trong đó, số phòng học kiên cố khoảng 424.757, chiếm tỷ lệ 74,9%. Các phòng học bộ môn ở cấp THCS có 47.383 phòng/10.582 trường. Tỷ lệ 4,5 phòng/trường, trong đó, số phòng đáp ứng quy định là 33,135 phòng, đạt tỷ lệ 69,9%. Cấp THPT có 13.019 phòng/2.463 trường, tỷ lệ 5,3 phòng/trường. Số phòng đáp ứng quy định là 9.968 phòng, đạt tỷ lệ 76,6%. Riêng cấp tiểu học, nhu cầu thiết bị dạy học tối thiểu để đáp ứng chương trình GDPT mới là 56,1%, trong khi đó ở miền núi phía Bắc chỉ đạt 48,3%; ở Tây Nguyên đạt 56,0% và ở Tây Nam Bộ chỉ đạt 52,3%.

Một trong những băn khoăn của các địa phương khi thực hiện chương trình mới là đầu tư CSVC, mua sắm TBDH như thế nào để tránh lãng phí. Trả lời về vấn đề này, TS Phạm Hùng Anh, Cục trưởng Cục CSVC, Bộ GD&ĐT cho hay: "Chương trình mới sẽ áp dụng đại trà cho lớp 1 đầu tiên nên học sinh lớp 1 sẽ sử dụng TBDH theo chương trình mới, còn từ lớp 2 trở lên vẫn sử dụng theo chương trình hiện hành. Theo thiết kế và định hướng xây dựng danh mục trang TBDH của chương trình GDPT mới là kế thừa và sử dụng thiết bị đang có. Vì vậy, về cơ bản, TBDH không thay đổi, chỉ thay đổi cách thức sắp xếp tổ chức lại ở các phòng học bộ môn".

TS Phạm Hùng Anh cũng cho biết, định hướng về CSVC, TBDH khi thực hiện chương trình GDPT mới ở cấp tiểu học phải bảo đảm yêu cầu một lớp/phòng để học 2 buổi/ngày. Cấp THCS và cấp THPT bảo đảm yêu cầu tối thiểu 0,6 phòng/lớp để tổ chức học các môn tự chọn. Trong khi đó, các yêu cầu về phòng học bộ môn và phòng học chức năng hiện chỉ đáp ứng khoảng 70%. Về TBDH, theo báo cáo của các địa phương có thể đáp ứng trung bình 50% đối với cấp tiểu học và đạt khoảng 50-60% đối với cấp THCS và THPT. Với yêu cầu đặt ra, để thực hiện chương trình mới, các địa phương cần phải cải tạo, bổ sung thêm phòng học bộ môn, phòng học chức năng để phục vụ cho các môn học: Tin học, Khoa học-Công nghệ, Ngoại ngữ ở cấp tiểu học. Còn ở cấp THCS, THPT cần đầu tư thêm các phòng học bộ môn như: Công nghệ, Nghệ thuật, Vật lý, Hóa học, Sinh học…

Với định hướng về CSVC, TBDH khi thực hiện chương trình GDPT mới, Bộ GD&ĐT đã tham mưu cho Chính phủ đề án bảo đảm CSVC cho chương trình giáo dục mầm non và GDPT giai đoạn 2017-2025 và được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định vào ngày 29-10-2018. Tại Hội nghị triển khai chương trình GDPT mới do Bộ GD&ĐT tổ chức mới đây, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết: Thời gian tới, bộ sẽ có hướng dẫn cụ thể cho các địa phương những công việc cần phải làm theo phân cấp và theo lộ trình cụ thể một cách tường minh. Bộ cũng sẽ hỗ trợ đặc biệt đối với những địa phương còn gặp khó khăn về CSVC, trường lớp, đội ngũ giáo viên, chất lượng đào tạo bồi dưỡng. Dự kiến quý I-2019, bộ sẽ ban hành danh mục thiết bị tối thiểu lớp 1; xây dựng và ban hành danh mục TBDH tối thiểu cho các lớp còn lại theo lộ trình đổi mới chương trình, sách giáo khoa trong quý I-2020.

NGUYỄN HOÀI