Chúng tôi xin chia sẻ sâu sắc với những tổn thất to lớn do đại dịch Covid-19 gây ra ở các quốc gia ASEAN, đồng thời tin tưởng rằng với quyết tâm, ý chí và nghị lực, nhân dân ASEAN sẽ đẩy lùi được đại dịch, khôi phục các hoạt động kinh tế-xã hội đưa Cộng đồng ASEAN tiếp tục thúc đẩy chương trình nghị sự phát triển bền vững, thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Với tinh thần đó, AIPA hoan nghênh Tuyên bố HNCC đặc biệt ASEAN ngày 14-4-2020 và các Hội nghị của ASEAN về ứng phó với đại dịch Covid-19. AIPA đánh giá cao nỗ lực chung của ASEAN trong ứng phó hiệu quả với các thách thức chưa từng có tiền lệ do đại dịch Covid-19 gây ra. Trên cơ sở đoàn kết, thống nhất, AIPA ủng hộ việc triển khai trên thực tế các sáng kiến của ASEAN, tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Chính phủ các nước ASEAN trong triển khai các giải pháp kiểm soát, ứng phó với đại dịch, nâng cao năng lực quốc gia sẵn sàng trong tình huống khẩn cấp, bảo đảm sức khỏe, tính mạng và an sinh của người dân, khôi phục an toàn hoạt động kinh tế, duy trì sự ổn định về phát triển trong toàn khu vực.

Chúng tôi, những lãnh đạo nghị viện các nước ASEAN đánh giá cao chủ đề Năm ASEAN 2020 “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” rất phù hợp và cùng mong muốn hợp tác với ASEAN để xây dựng ASEAN thành ngôi nhà chung của những quốc gia độc lập, năng động, đoàn kết và phát triển trong khu vực Đông Nam Á để ASEAN ngày càng trở nên có tiếng nói quan trọng trong cấu trúc đang định hình ở khu vực và trên thế giới.

Là một tổ chức thiết yếu của các cơ quan lập pháp trong khu vực, thực sự đại diện cho người dân từ cấp cơ sở, AIPA là một nhân tố quan trọng trong tiến trình hội nhập ASEAN trên nhiều lĩnh vực. AIPA mong muốn có nhiều hơn nữa các hoạt động trao đổi, phối hợp giữa AIPA và ASEAN ở các cấp để nâng cao sự hiểu biết của người dân về ASEAN và cùng chăm lo những vấn đề và nguyện vọng của người dân. AIPA cũng quan tâm tới việc hài hòa hóa pháp luật trong ASEAN để thúc đẩy và đạt được nhiều bước tiến lớn hơn trong mục tiêu chung xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Nhân dịp này, tôi xin đưa ra một số đề xuất như sau:

Thứ nhất, về chính trị-an ninh, AIPA tiếp tục tăng cường hợp tác bảo đảm tính minh bạch, cởi mở, cách tiếp cận dựa trên luật pháp và nhấn mạnh vai trò trung tâm của ASEAN. Các Nghị viện AIPA ghi nhận tầm quan trọng của hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông, cũng như thúc đẩy việc xây dựng lòng tin, các giải pháp phòng ngừa để nâng cao niềm tin giữa các bên. Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết của việc tự kiềm chế, không thực hiện các hành vi có thể làm phức tạp tình hình; kiên trì giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982. Đồng thời, đề nghị tăng cường hợp tác thực chất giữa AIPA và ASEAN, phát huy quan hệ đối tác trong kết nối khu vực, nâng cao năng lực của các nước ASEAN ứng phó với các vấn đề an ninh phi truyền thống.

Thứ hai, về kinh tế, để góp phần xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN bao trùm và tự cường, các Nghị viện thành viên AIPA cam kết thúc đẩy việc phê chuẩn các hiệp định, thỏa thuận khu vực theo hướng đẩy mạnh hợp tác để xây dựng các chính sách phát triển nền kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, đổi mới sáng tạo, chủ động thích ứng với Cách mạng công nghiệp 4.0; ưu tiên tăng cường các nỗ lực để hoàn tất đàm phán và sớm ký Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP); thúc đẩy phát triển bền vững trong Cộng đồng ASEAN; tiếp tục mở rộng Mạng lưới các thành phố thông minh ASEAN và tăng cường hệ thống y tế công cộng. Trước mắt, ASEAN cần tập trung các nguồn lực vào việc tăng cường khả năng phục hồi kinh tế của ASEAN sau đại dịch Covid-19, duy trì cam kết mở cửa thị trường thương mại và đầu tư, kết nối chuỗi cung ứng, bảo đảm an ninh lương thực, khả năng tiếp cận các loại thuốc và vật tư y tế với giá phù hợp và ngăn chặn khả năng suy thoái kinh tế, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của Covid-19. Thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp đòi hỏi hàm lượng tri thức cao và kinh tế số, góp phần nâng cao năng lực tự cường của nền kinh tế khu vực và thế giới trong các tình huống đại dịch.

Thứ ba, về văn hóa-xã hội, AIPA khuyến khích nâng cao vai trò của phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi trong thực hiện các chính sách phát triển kinh tế-xã hội. AIPA hoan nghênh các nỗ lực của ASEAN trong năm 2020 về thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ, chúng tôi đánh giá cao sáng kiến của Chủ tịch ASEAN 2020 về việc tổ chức Phiên họp đặc biệt đầu tiên của lãnh đạo ASEAN tại HNCC 36 về phụ nữ. Các Nghị viện thành viên AIPA nêu cao trách nhiệm phối hợp với Chính phủ các nước ASEAN trong việc thực thi những cam kết tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực quan trọng nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển bền vững và các chính sách chống rác thải nhựa trong ASEAN. Trước mắt, cần kịp thời ban hành những chính sách về giáo dục, thất nghiệp, cải thiện hệ thống y tế công, trong đó nâng cao khả năng tiếp cận vắc-xin và các nhu yếu phẩm, trợ giúp cho các đối tượng dễ bị tổn thương và gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, góp phần nâng cao năng lực tự cường của khu vực. Tăng cường sự tham gia của các nghị sĩ trẻ AIPA, hướng tới thành lập Diễn đàn Nghị sĩ trẻ AIPA, giao lưu kết nối với Diễn đàn thanh niên ASEAN. AIPA kêu gọi các nước thành viên ASEAN đẩy mạnh hơn nữa tinh thần hữu nghị, hợp tác, trách nhiệm, tôn trọng sự đa dạng trong ASEAN, đồng thời mở rộng sự trao đổi, hỗ trợ cùng phát triển du lịch bền vững.      

Trong bối cảnh biến động khó lường của tình hình khu vực và thế giới, những nỗ lực của ASEAN, AIPA thể hiện ý chí, sự đồng lòng và niềm tin mà người dân trao gửi. Để cộng đồng ngày càng thịnh vượng, bền vững, gắn kết và chủ động thích ứng, AIPA và ASEAN cần nâng tầm quan hệ đối tác đi vào chiều sâu thiết thực. Tôi tin tưởng rằng với quyết tâm chung, sự tin tưởng lẫn nhau, chúng ta sẽ cùng nhau đưa con thuyền ASEAN vượt qua mọi dông bão và bước vào con đường phát triển mới đầy tươi sáng.

(*) Đầu đề của Báo Quân đội nhân dân