Trong vô vàn ước mơ của các em, có ước mơ trở thành những người có chức, có danh trong xã hội. Đó là ước mơ lớn và chính đáng bởi xã hội luôn cần những người trẻ kế tục gánh vác trách nhiệm lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, điều hành guồng máy chung. Nhưng lâu nay vẫn luôn có những luồng suy nghĩ và khuyên răn, thúc giục xung quanh cái gọi là ước ao làm “ông nọ bà kia” cùng những con đường khác nhau để đi đến đích. Và nữa là mục đích cuối cùng của những danh vị? Để vì mình, làm giàu, để được mọi người nhờ cậy hay vì mọi người, vì công việc chung ích nước lợi nhà?
Thí sinh xem lại bài thi tại điểm thi Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội). Ảnh minh họa: Duy Văn.
“Làm trai đứng ở trong trời đất. Phải có danh gì với núi sông”. Lời tự sự và cũng là lời tổng kết của cả cuộc đời chìm nổi mà Nguyễn Công Trứ đã vượt trải để trở nên một vị quan thương nước, thương dân, làm nên bao việc có ích cho nước nhà đã vào lòng bao thế hệ người Việt Nam. Cái danh mà ông đề cập là danh thực, khác hoàn toàn với thứ hư danh, danh hão của những người thích “ngồi mát ăn bát vàng”, “ăn trên ngồi trốc”, mà người đời chê bai, phê phán.
Thời hiện đại của chúng ta không có gì thiết thực, chân thành và thuyết phục hơn những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với người cán bộ: Làm cán bộ không phải là “quan cách mạng”. “Cán bộ phải là người đầy tớ của dân”. Cán bộ là người tiên phong “lo trước nỗi lo của mọi người, vui sau cái vui của mọi người”. "Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”... Nghe theo và hết mình phấn đấu theo lời dạy của Người, lớp lớp cán bộ, đảng viên, lớp lớp học sinh, sinh viên đã trở thành những con người giàu ý chí, nghị lực vươn lên, tràn đầy nhựa sống, đức hy sinh cao cả và sự sáng tạo vô biên. Chính nhờ hàng triệu, hàng triệu người như vậy mà nhân dân cả nước kết liên thành khối sức mạnh vô song cứu nước và xây dựng, đưa đất nước ngày càng phát triển.
Nhịp đập dồn dập của công cuộc đổi mới, phát triển đất nước cùng nhịp điệu của thời đại ngày càng cần những con người giàu tâm huyết và trí tuệ, biết quý trọng, nâng niu mỗi giọt mồ hôi, mỗi sáng kiến, mỗi tấm lòng của người dân, dám và quyết đương đầu với khó khăn, thách thức, với biểu hiện dựa dẫm, trông chờ, trì trệ cùng mọi tật bệnh vị kỷ, dối trá, tham lam.
Với vị thế và điều kiện hôm nay, đất nước đã và đang mở ra vô vàn cơ hội cho lớp người trẻ phát triển tài năng toàn diện bằng đủ mọi ngành nghề, công việc. Học tốt, làm tốt bất cứ thứ nghề gì, việc gì đều là đóng góp cho nước, cho dân và hạnh phúc của mỗi người. Với những người trẻ “có chí làm quan, có gan làm giàu” một cách chính đáng càng có điều kiện đóng góp nhiều hơn. Không có trường học nào ra làm quan ngay, chỉ có trường đời, cuộc sống lao động, cống hiến sẽ đào luyện, tạo dựng nên những con người biết lo cho mọi người, có uy tín với mọi người.
Đương nhiên, để làm "ông nọ bà kia” trong sáng thực sự vì nước, vì dân bao giờ cũng là việc khó. Lựa chọn trở thành một cán bộ, một người lãnh đạo tốt, người trẻ phải có dũng khí để vượt qua mọi thứ cám dỗ, nhiễu nhương thường tình. Mô hình những con người chí cốt, những “ông nọ bà kia” hiện đại luôn biết “dĩ công vi thượng”, biết làm ra làm, chơi ra chơi đã và đang rộ nở dẫn dắt chí hướng các bạn trẻ.
NGUYỄN MẠNH