Trước đó, nhiều nhà đầu tư, nhiều nhà quản lý của họ từng có những than phiền về người Việt Nam chưa quen tác phong công nghiệp hiện đại: Ý thức tổ chức kỷ luật lao động chưa tốt, thiếu tôn trọng luật pháp, quy định... Nhưng khi “giặc Covid-19” càn quét thế giới thì Việt Nam lại chiến thắng ngoạn mục bằng chính ý chí, ý thức và kỷ luật của mình-điều mà thế giới chưa làm được.

Họ đã nói đúng.

Thế giới nể phục và kính trọng Việt Nam vượt qua đại dịch nhờ toàn dân đoàn kết một lòng theo Đảng, nhờ phát huy tốt nhất tinh thần Việt Nam trong gian nguy.

Như một lẽ tự nhiên, thế giới coi Việt Nam là điểm đến an toàn. Cùng với những kết quả tăng trưởng ấn tượng trước đó và sự thành công chiến thắng “giặc” Covid, đây như một điểm son hấp dẫn đầu tư nước ngoài. Đang có làn sóng dịch chuyển các chuỗi cung ứng toàn cầu hướng vào nước ta.

leftcenterrightdel
Việt Nam đang nhanh chóng hội nhập quốc tế. Ảnh minh họa / VnExpress.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử!

Chúng ta từng bước dỡ bỏ các biện pháp cách ly, mở cửa lại thị trường trong nước. Nền kinh tế đang chuyển biến tích cực. Các doanh nghiệp đang dần hoạt động trở lại. Việt Nam đang tạo ra một môi trường ổn định mới sẵn sàng chờ đón bạn bè đến làm ăn từ khắp nơi trên thế giới.

Tác động tích cực của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Liên minh châu Âu (EVFTA) như thêm một sự “bảo hiểm” cho dòng vốn đầu tư từ bên ngoài “yên tâm” chuyển vào Việt Nam. Việt Nam đang cầm nắm cơ hội trong chính tay mình. Nhưng cũng phải vượt qua thách thức cực lớn từ chính mình: Phải nâng mình lên cho phù hợp với tình hình, với các tiêu chuẩn, quy định quốc tế! Hơn ai hết, chúng ta hiểu mình nhất. Các cụ ta dạy phải biết mình, biết người. Chưa bao giờ Việt Nam hội nhập quốc tế mạnh mẽ như bây giờ. Vì thế Việt Nam cũng phải thay đổi mạnh mẽ để phù hợp: Thay đổi từ nếp nghĩ đến hành vi!

Đặc tính tự trị tiểu nông có từ ngàn đời cùng với tư duy bao cấp kéo dài tạo ra căn bệnh thiếu chủ động, ỷ lại, dựa dẫm, chỉ quan tâm tới lợi ích cục bộ, trước mắt mà thiếu tầm nhìn của lợi ích tổng thể, lâu dài sẽ là trở lực rất lớn. Trong khi đó, thế giới hiện đại văn minh hội nhập sâu rộng cần tư duy tổng thể, chiến lược, nên các đơn vị, nhất là các doanh nghiệp tư nhân vừa phải vì lợi ích chung, triệt để tuân theo điều phối vĩ mô của Chính phủ, vừa phải tích cực chủ động phát huy thế mạnh riêng. Phải tiêu diệt tận gốc cái nếp nghĩ tiểu nông “Bè ai người nấy chống/ Ruộng ai người ấy đắp bờ".  

Thời 4.0 là thời của các khái niệm “chuỗi”, “khối”... tức có sự liên kết rất cao. Chấp nhận hội nhập là chấp nhận sự liên kết, chia sẻ, trách nhiệm chung. Do vậy không thể tồn tại tính tư hữu cục bộ, địa phương. Cái nếp “trống làng nào làng nấy đánh”, “trâu ta ăn cỏ đồng ta"... sẽ chỉ có hại trong hội nhập kinh tế.

Nếp sống khép kín, duy tình đã tạo ra thói quen không quan tâm đến luật pháp, ngại liên quan đến luật pháp rất không thích ứng với thời của các hợp đồng, của sự giải quyết tranh chấp bằng luật pháp. Vì thế giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật phải được chú ý đến tất cả mọi đối tượng.

Tác phong lề mề, chậm chạp, thiếu dứt khoát là hệ quả tất yếu của nếp sống canh tác thủ công, dựa nhiều vào thời tiết. Thời nay không thể chấp nhận “giờ cao su” co giãn. Máy móc hiện đại, tinh vi không chấp nhận các “ông chủ” của chúng có phong thái kiểu “lừ đừ như ông từ vào đền”...!!!

PGS, TS NGUYỄN THANH TÚ