Nhưng những luận điệu không thuyết phục được dư luận bởi nó chẳng những lạc lõng so với sự thật mà còn bị chính những luật sư, nhà nghiên cứu ở nước ngoài phản đối. Chỉ những kẻ vô lương tâm mới có thể biện minh cho những hành vi giết người, chống người thi hành công vụ, khủng bố…
Kêu gọi, “hướng lái” dư luận quốc tế
Một số đài báo nước ngoài với cái nhìn thiếu thiện chí, thường xuyên xuyên tạc tình hình Việt Nam, như: BBC tiếng Việt, VOA, RFA, RFI… tiếp tục có nhiều bài viết sai sự thật. Tại Mỹ, đối tượng Điếu Cày Nguyễn Văn Hải đã lập ra cái gọi là nhóm “Hành động vì Đồng Tâm” và chuyển “Báo cáo về vụ tấn công ở Đồng Tâm” đến văn phòng một dân biểu liên bang Mỹ. Họ lợi dụng vị dân biểu với “truyền thống” hay thiên kiến với Việt Nam này để thổi phồng sự việc.
Một vị dân biểu liên bang khác ở Australia cũng được trang BBC tiếng Việt dẫn ý kiến hết sức chủ quan, phiến diện, vu cáo tình hình nhân quyền tại Việt Nam ngày càng "trở nên tồi tệ hơn", đưa ra những khuyến nghị vô lý đòi gây sức ép. Cái gọi là "Tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế" lại coi sự việc thành cơ hội để can thiệp vào tình hình Việt Nam khi kêu gọi các thành viên Nghị viện châu Âu có áp lực gắn với các biểu quyết liên quan đến vấn đề kinh tế.
Tổ chức khủng bố Việt Tân cũng kêu gọi các tổ chức quốc tế can thiệp, cổ xúy cho việc quyên góp ủng hộ “các nạn nhân Đồng Tâm”. Đối tượng Phạm Đoan Trang, thành viên cốt cán của tổ chức Voice-ngoại vi của Việt Tân còn soạn thảo báo cáo dày hàng chục trang bịa đặt, bóp méo sự việc ở Đồng Tâm để gửi tới các dân biểu, nghị viện nước ngoài. Sau khi Cơ quan An ninh điều tra đề nghị các tổ chức tín dụng rà soát, phong tỏa một số tài khoản có liên quan đến vụ án, nhiều đối tượng đã kêu gọi, phản đối việc phong tỏa tài khoản Vietcombank; kêu gọi tẩy chay ngân hàng…
Xử lý sự việc đúng pháp luật, không vi phạm nhân quyền
Những luận điệu của các đối tượng trên thoạt nghe tưởng như tốt đẹp, tiến bộ, vì quyền con người nhưng nếu nhìn thẳng vào bản chất sự việc thì chỉ là những lời lẽ giả dối, vô lương tâm.
Sau khi sự việc xảy ra, Trung tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an đã hai lần thông tin công khai trước báo chí về toàn bộ diễn biến sự việc. Theo đó, ngay sau hội nghị đối thoại của Thanh tra Chính phủ, các đối tượng trong cái gọi là "tổ Đồng thuận" chẳng những không lắng nghe, tiếp thu mà còn ráo riết chuẩn bị phương án, vũ khí để chống đối. Họ còn đe dọa bắt cán bộ, gây cháy, nổ UBND xã Đồng Tâm, gây cháy, nổ cây xăng Đồng Tâm để gây tiếng vang với dư luận bên ngoài.
Trước tình hình chống đối của các đối tượng, Công an TP Hà Nội phối hợp với các lực lượng của bộ tiến hành triển khai các chốt nhằm bảo đảm an toàn cho trụ sở xã, cán bộ xã, cán bộ thôn, các khu vực trọng yếu. "Hoàn toàn không có việc vào để bắt giữ. Lúc đó không hề có lệnh bắt giữ, dù biết rõ đây là nhóm quá khích. Đây chỉ là các tổ công tác bảo đảm tuyệt đối an toàn nhất các tình huống xảy ra", Trung tướng Lương Tam Quang khẳng định.
"Khi lực lượng chức năng đang triển khai các chốt bảo đảm an ninh ở khu vực cổng thôn Hoành thì có khoảng 20 đối tượng tấn công bằng lựu đạn, bom xăng, dao phóng lợn hàn tuýp sắt tấn công lực lượng chức năng. Lực lượng công an đã tuyên truyền, dùng loa thuyết phục, nhưng các đối tượng rất manh động, sau khi tấn công thì chúng rút vào mấy nhà, tiếp tục tấn công tổ công tác từ trong nhà ra. Tổ công tác đã dùng loa kêu gọi các đối tượng nhưng chúng vẫn ngoan cố, tấn công quyết liệt hơn, tiếp tục ném lựu đạn, bom xăng vào tổ công tác, sau đó rút vào cố thủ trong nhà...".
Do đó, tổ công tác đã tiến hành vây bắt các đối tượng phạm tội theo quy định pháp luật. Quá trình truy đuổi, các đối tượng tiếp tục dùng bom xăng, tuýp sắt gắn dao tấn công tổ công tác. Tổ công tác 3 người trong quá trình truy đuổi đã bị ngã và rơi xuống hố kỹ thuật (sâu khoảng 4m), nằm giáp sau nhà Lê Đình Hợi và Lê Đình Chức. Khi biết 3 chiến sĩ bị ngã xuống hố, các đối tượng đổ xăng, ném bom xăng, phóng hỏa thiêu chết 3 cán bộ, chiến sĩ. Trước tình huống đó, lực lượng công an phải nổ súng và bắt giữ hơn 30 đối tượng, thu giữ tại hiện trường các vũ khí, vật liệu nổ. Khi truy bắt, một đối tượng bị chết là Lê Đình Kình, đối tượng bị thương là Lê Đình Chức.
Qua tài liệu thu thập được cho thấy, một số tổ chức lưu vong, phần tử chống đối đã tài trợ tiền, hướng dẫn "nhóm Đồng thuận" cách làm bom xăng, tạo quả nổ, hướng dẫn mua sắm vật tư làm vũ khí… "Nhóm Đồng thuận” đã thể hiện rõ là một ổ nhóm tội phạm có tổ chức. Ngoài tuyên bố “tử chiến giữ đất”, “sẵn sàng giết 300-500 người”, nhóm này còn đe dọa lãnh đạo xã và các gia đình người dân không hợp tác với chúng. Chúng cũng thường xuyên viết đơn gửi các cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế lu loa chính quyền đàn áp “dân oan”, hòng “quốc tế hóa” vấn đề, biến Đồng Tâm thành điểm nóng chính trị.
Qua những thông tin nêu trên cũng đã thể hiện rất rõ không thể gọi những kẻ vi phạm pháp luật nghiêm trọng là nạn nhân ở Đồng Tâm. Cho nên, những lời kêu gọi "ủng hộ", "đòi công lý", "vì nhân quyền" cho những đối tượng này là lạc lõng, phi lý.
Không thể biện minh cho tội phạm giết người, khủng bố
Theo luật sư Nguyễn Anh Thơm, Trưởng văn phòng luật sư Nguyễn Anh (Đoàn Luật sư Hà Nội), việc cơ quan điều tra khởi tố ban đầu lên đến 19 bị can về tội giết người là con số kỷ lục ít thấy trong một vụ án hình sự những năm gần đây. Đây là vụ án giết người, chống người thi hành công vụ với hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Các đối tượng đã lên kế hoạch chặt chẽ, phân công nhiệm vụ và chuẩn bị vũ khí, hung khí nguy hiểm để đối phó với các lực lượng thực thi nhiệm vụ. Hành vi phạm tội của các đối tượng đã cấu thành tội giết người và tội chống người thi hành công vụ. Tội phạm và hình phạt được quy định tại điều 123 và điều 330 Bộ luật Hình sự 2015. Trong vụ án này, với hậu quả 3 cán bộ, chiến sĩ công an hy sinh, nếu có căn cứ xác định là đồng phạm thì các đối tượng phải đối mặt hình phạt cao nhất đến tử hình. Bởi theo khoản 1, điều 123 Bộ Luật Hình sự 2015, tình tiết trong vụ án cho thấy các đối tượng đã vi phạm tới cả 4 trường hợp phải chịu mức án nặng nhất: Giết hai người trở lên; giết người đang thi hành công vụ; có tính chất côn đồ; có tổ chức.
Theo thông tin từ cơ quan chức năng, đối tượng Nguyễn Văn Tuyển khi bị bắt đã khai thường xuyên được các đối tượng ở nước ngoài liên lạc tài trợ tiền, trong đó có liên lạc trao đổi thông tin và nhận tiền từ các đối tượng Nguyễn Văn Đài và Ngọc Tuấn Trần… Số tiền nhận được từ các tổ chức khủng bố, các đối tượng đã sử dụng một phần mua lựu đạn, bom xăng để sẵn sàng chống trả cơ quan chức năng, phần lớn số tiền còn lại chúng dùng để chi tiêu cá nhân. Đại tá Phan Nguyên Hùng, Phó cục trưởng Cục An ninh nội địa, Bộ Công an cho biết, các đối tượng ở Đồng Tâm đã nhiều lần nhận tiền của đối tượng bên ngoài, sử dụng để cử người đi mua vũ khí (10 quả lựu đạn); mua hàng trăm lít xăng chế tạo bom xăng và phân phát cho các đối tượng và một số người dân tiến hành những hoạt động theo chỉ đạo bên ngoài, đặc biệt là tụ tập đông người để cản trở các lực lượng thi hành nhiệm vụ.
Từ những thông tin trên, dưới góc độ nghiên cứu luật, một số luật sư cho rằng có yếu tố để xem xét tội “khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân” theo điều 113 Bộ luật Hình sự 2015.
Còn với việc phong tỏa các tài khoản ngân hàng, để phục vụ yêu cầu điều tra, mở rộng vụ án, trong đó có hành vi tài trợ khủng bố, cơ quan điều tra đã đề nghị các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước phối hợp rà soát, phong tỏa một số tài khoản có liên quan. Tài khoản Vietcombank Nguyễn Thúy Hạnh với số tiền hơn 500 triệu đồng bị phong tỏa là đúng pháp luật.
Được biết, từ lâu, Nguyễn Thúy Hạnh đã có nhiều hoạt động liên quan tới tổ chức khủng bố Việt Tân. Nhiều năm nay, Hạnh đã lập ra cái gọi là “quỹ 50k" ủng hộ các tù nhân lương tâm tài trợ cho một số đối tượng gây rối đã bị xử lý sau các vụ việc ở Đồng Nai, Bình Thuận, Hà Tĩnh… Cái gọi là “quỹ 50k” thực chất là tổ chức tài trợ cho những kẻ chống phá Nhà nước, là cánh tay nối dài của các tổ chức khủng bố Việt Tân, chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời... Cuối năm 2019, cái gọi là “quỹ 50k” do Hạnh khởi xướng đã được tổ chức khủng bố Việt Tân trao giải thưởng “nhân quyền Lê Đình Lượng năm 2019”.
Vì vậy, người dân cần hết sức tỉnh táo, cảnh giác với những lời kêu gọi tẩy chay ngân hàng, tuyệt đối không tham gia các hoạt động quyên góp, ủng hộ, có thể vô hình trung vi phạm pháp luật, tiếp tay cho tổ chức khủng bố…
Những ý kiến phản bác dưới góc nhìn luật pháp quốc tế
Nhiều chuyên gia, luật sư, nhà nghiên cứu ở nước ngoài cũng đã lên tiếng phản bác, đồng tình với cách giải quyết sự việc nếu nhìn ở góc độ pháp luật và thông lệ quốc tế.
Luật sư người Mỹ gốc Việt Hoàng Duy Hùng đã có những phân tích với cái nhìn khách quan về sự việc theo góc độ luật pháp quốc tế. Ông cho biết: “Những người ở Mỹ khi đi mua một căn nhà, bất kỳ bất động sản nào đều có câu tiếng Anh rõ ràng là “Eminent domain” nghĩa là chủ quyền tối thượng của đất nước khi đất nước cần trưng dụng về vấn đề quốc phòng, công cộng, an ninh. Đây là nguyên tắc đầu tiên, là nguyên tắc tất cả người dân Hoa Kỳ, Australia, châu Âu, Canada… đều biết rất rõ. Nhà nước cần về vấn đề quốc phòng, công cộng, an ninh thì có quyền lấy, thu luôn, thu hồi, không có tranh cãi. Khi đó, nhà nước không cần báo cho dân chúng về nguyên do. Tôi lấy ví dụ ở Houston có cái sân bay quân sự Ellington Field, lúc người ta lấy thì chỉ nói là vấn đề quốc phòng, hỏi quốc phòng để làm gì thì được trả lời là không được phép hỏi”.
“Những người như gia đình ông Lê Đình Kình không tôn trọng luật pháp, nhất định biến khu vực đó trở thành tài sản của gia đình. Về vấn đề chống lại người thi hành công vụ ở Mỹ. Ở bang Texas, có cơ quan Texas Alcoholic Beverage Commission (TABC) là một cơ quan công cộng Texas chịu trách nhiệm xử lý việc mua bán và sử dụng đồ uống có cồn. Chỉ cần người bán bia, rượu cho người dưới 21 tuổi mà cơ quan này nắm được thông tin chứng cứ thì họ cho cả một tiểu đoàn cảnh sát vô bắt người đó, đóng cửa cửa hàng luôn. Nếu phản kháng thì tăng thêm tội là tấn công người thi hành công vụ. Người thi hành công vụ đúng hay sai chưa cần biết, nhưng phải tuân thủ ngay, sau mới có thể phản kháng hay kiến nghị. Nếu chống đối có thể bị bắn chết!”, luật sư Hoàng Duy Hùng phân tích
Phản bác những luận điệu từ nước ngoài “thương vay khóc mướn” cho "nhóm Đồng thuận", luật sư Hoàng Duy Hùng cho rằng: “Cách làm luật của người Mỹ là như vậy. Sao mấy ông bên này không ra mà bảo đó là luật pháp bất nhân đi mà lại chõ về Việt Nam để nói những chuyện kỳ cục như vậy. Chống người thi hành công vụ là tội phải xử nghiêm minh. Mỹ đã làm từ mấy trăm năm nay. Mình là người dân công chính thì phải khuyến khích người dân không được chống lại người thi hành công vụ. Nên người dân Đồng Tâm tấn công cảnh sát là có lỗi đầu tiên, còn nếu có gì không phải thì để tòa án xét xử sau. Nhà nước đã mở ra thì những người kia phải biết đón nhận theo luật pháp, hòa hợp dân tộc không có nghĩa là vô luật pháp. Cách làm của ông Kình là vô luật pháp, ông này tự biến mình thành cường hào, địa chủ, lãnh chúa trong Đồng Tâm”.
Ông Hồ Ngọc Thắng, Việt kiều tại Đức cho biết: Là người tốt nghiệp đại học luật và làm việc lâu năm trong ngành luật cho Nhà nước Đức, tôi nhận thấy việc thực thi những nguyên tắc nhà nước pháp quyền không chỉ cho phép mà còn yêu cầu sử dụng những biện pháp cứng rắn để đối phó với những hành động xem thường pháp luật. “Tôi cũng cực lực lên án những kẻ lợi dụng làm phức tạp sự việc Đồng Tâm để vu khống, xuyên tạc Đảng, Nhà nước. Họ gọi đó là “vụ thảm sát Đồng Tâm”, “chỉ có kẻ thù mới cho quân nổ súng vào dân”… Đặt vấn đề kiểu mập mờ như vậy là không ổn. Hoạt động của ông Kình và đồng bọn không phải là “bất bạo động” mà là khủng bố”, ông Hồ Ngọc Thắng nhận xét.
Rồi đây, sự việc sẽ tiếp tục được sáng tỏ khi các cơ quan pháp luật điều tra, truy tố, xử lý công minh, rõ người, rõ tội. Với tinh thần thượng tôn pháp luật, tin tưởng rằng dư luận trong nước và quốc tế sẽ hiểu đúng sự việc, ủng hộ chính quyền các cấp trong bảo vệ công lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của công dân, đẩy lùi những luận điệu đen tối muốn “quốc tế hóa” sự việc Đồng Tâm, không để biến vụ án hình sự nghiêm trọng thành điểm nóng phức tạp.
CÔNG MINH, NGUYÊN MINH, TRẦN TUẤN, QUANG PHƯƠNG