Việt Nam và Campuchia là hai nước láng giềng gần gũi và có mối quan hệ truyền thống, gắn bó từ lâu đời. Vượt qua nhiều thăng trầm của lịch sử và những biến cố của thời đại, mối quan hệ ấy ngày càng trở nên khăng khít, bền chặt, được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước dày công vun đắp, được tôi luyện trong thực tế bằng công sức, xương máu và sự hy sinh của biết bao anh hùng liệt sĩ cũng như sự phấn đấu của nhiều thế hệ người Việt Nam và Campuchia, trở thành tài sản vô giá của hai dân tộc.
Sau những năm tháng kề vai sát cánh, đồng cam cộng khổ bên nhau tiến hành cuộc kháng chiến trường kỳ gian khổ chống thực dân, đế quốc, nhân dân hai nước lẽ ra cùng được hưởng hòa bình để xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Thế nhưng, tập đoàn Pol Pot đã tiến hành chính sách diệt chủng tàn khốc ở Campuchia, đồng thời tiến hành cuộc chiến tranh đẫm máu, xâm phạm chủ quyền, lãnh thổ phía Tây Nam của Việt Nam. Trước những hành động xâm lược và diệt chủng tàn bạo của Pol Pot, đáp lời kêu gọi khẩn thiết của Mặt trận Đoàn kết Dân tộc cứu nước Campuchia, của nhân dân Campuchia anh em, Đảng, Nhà nước, nhân dân và quân đội Việt Nam đã thực hiện quyền tự vệ chính đáng của mình, đập tan các hành động xâm lược, cùng với lực lượng vũ trang (LLVT), nhân dân Campuchia và sự ủng hộ của bạn bè trên thế giới đánh đổ chế độ diệt chủng vào ngày 7-1-1979. Chiến thắng lịch sử này là chiến thắng chung, niềm vui chung của nhân dân hai nước, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Campuchia và Việt Nam, khép lại một trang sử đen tối nhất của đất nước Campuchia, cứu nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do, hòa bình, trung lập và phát triển. Ngày 8-1-1979, Hội đồng Nhân dân cách mạng Campuchia thành lập và đề nghị Quân tình nguyện Việt Nam tiếp tục phối hợp với LLVT Campuchia truy quét tàn quân Pol Pot, củng cố chính quyền cách mạng. Cùng với hoạt động quân sự, Việt Nam đã cử nhiều chuyên gia giúp Campuchia xây dựng chính quyền cơ sở, hỗ trợ vật chất giúp phục hồi kinh tế từ đống đổ nát do chế độ diệt chủng để lại.
Trong cuộc chiến đấu vô cùng gian khổ, ác liệt đó, biết bao người con Việt Nam đã hy sinh hoặc để lại một phần máu thịt của mình trên các chiến trường. Hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước mãi mãi ghi nhớ công lao to lớn của Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã không quản ngại hy sinh, vượt muôn vàn khó khăn gian khổ trong cuộc đấu tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và kề vai sát cánh cùng quân dân Campuchia đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot tàn bạo, hoàn thành nhiệm vụ quốc tế cao cả. Tình đoàn kết chiến đấu trong sáng giữa nhân dân hai nước sẽ mãi mãi được lịch sử khắc ghi và không một thế lực nào có thể xuyên tạc được.
Sau Hiệp định Hòa bình Paris năm 1991 và cuộc tổng tuyển cử năm 1993, quan hệ hai nước chuyển sang giai đoạn phát triển mới. Với phương châm “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài”, trong những năm qua, quan hệ hai nước không ngừng được củng cố và phát triển sâu rộng trên mọi lĩnh vực, mang lại hiệu quả thiết thực cho nhân dân hai nước. Lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên thăm viếng lẫn nhau, khẳng định quyết tâm cùng nhau vun đắp cho tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện giữa hai nước. Quan hệ hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước với các cơ chế hợp tác thiết thực được thiết lập và thực hiện ngày càng hiệu quả, đưa quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực ngày càng đi vào chiều sâu.
Quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước phát triển nhanh chóng. Trong 10 tháng năm 2018, kim ngạch thương mại hai chiều đạt hơn 3,8 tỷ USD, tăng khoảng 21% so với cùng kỳ năm 2017. Việt Nam hiện có hơn 200 dự án đầu tư tại Campuchia với tổng số vốn đăng ký là 3,02 tỷ USD. Trong khi đó, đầu tư của Campuchia vào Việt Nam cũng tăng lên với 18 dự án có tổng vốn đầu tư là 58,125 triệu USD. Về hợp tác an ninh, quốc phòng, hai bên phối hợp chặt chẽ trong trao đổi thông tin, giải quyết tốt các vụ việc phát sinh trên biên giới; tăng cường duy trì tuần tra chung trên biển; tiếp tục khẳng định nguyên tắc không cho phép bất cứ lực lượng thù địch nào sử dụng lãnh thổ nước này chống phá an ninh, ổn định của nước kia. Hai bên cũng hợp tác chặt chẽ trong công tác tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh tại Campuchia. Việt Nam và Campuchia đang phấn đấu hoàn thành công tác phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền vào thời gian sớm nhất nhằm xây dựng đường biên giới hai nước thành đường biên giới hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững. Trong quá trình thực hiện chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ quốc tế, hai nước cũng đã phối hợp chặt chẽ với nhau tại các cơ chế hợp tác khu vực, như: Tam giác phát triển Campuchia-Lào-Việt Nam (CLV), hợp tác Campuchia-Lào-Mianma-Việt Nam (CLMV), Chiến lược hợp tác kinh tế ba dòng sông Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong (ACMECS)...
40 năm qua là một thời gian không dài so với bề dày lịch sử quan hệ giữa hai dân tộc, nhưng là một giai đoạn có ý nghĩa vô cùng đặc biệt trong quan hệ giữa hai nước. Tình đoàn kết, tình cảm son sắt, tinh thần tương trợ lẫn nhau của hai dân tộc Việt Nam-Campuchia chính là động lực, là sức mạnh để quân đội và nhân dân hai nước cùng kề vai sát cánh bên nhau chiến thắng chế độ diệt chủng Pol Pot, đưa đất nước Chùa tháp hồi sinh và quan hệ hai nước phát triển mạnh mẽ như ngày hôm nay. Với lịch sử giàu truyền thống đoàn kết, hữu nghị, hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau, chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài giữa Việt Nam và Campuchia sẽ tiếp tục phát triển lên tầm cao mới, mang lại những lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển trong khu vực và trên thế giới.
QĐND