Trước khi diễn ra Đại hội XII, chúng tôi có cuộc trao đổi với PGS, TS Nguyễn Viết Thông, Tổng thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương về những nét chính của quá trình tiếp thu ý kiến đóng góp của các tổ chức chính trị-xã hội và nhân dân vào dự thảo văn kiện Đại hội XII. Theo đồng chí Nguyễn Viết Thông, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân, tổ chức xã hội, các tầng lớp nhân dân và kiều bào ta ở nước ngoài đều đồng tình với dự thảo và làm rõ vai trò của việc phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là một trong những yếu tố quyết định đến thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước.
Những ý kiến góp ý đó đã được Đại hội XII tiếp thu và thống nhất đánh giá: Đảng ta luôn quán triệt quan điểm lấy dân làm gốc, vì lợi ích của nhân dân, dựa vào nhân dân, phát huy vai trò làm chủ, tinh thần trách nhiệm, sức sáng tạo và mọi nguồn lực của nhân dân; phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc. Trong nhiệm kỳ qua, khối đại đoàn kết toàn dân tộc tiếp tục được mở rộng, củng cố và tăng cường trong bối cảnh đất nước có nhiều khó khăn, thách thức. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân có nhiều đổi mới cả về nội dung và phương thức hoạt động; phát huy ngày càng tốt hơn vai trò tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; cùng Đảng, Nhà nước chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tham gia xây dựng Đảng, quản lý Nhà nước, quản lý xã hội, góp phần tích cực vào những thành tựu chung của đất nước. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân đã bước đầu thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội. Tuy nhiên, Đại hội XII cũng chỉ ra: Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc chưa được phát huy đầy đủ, có lúc, có nơi chưa phát huy được vai trò, sức mạnh của nhân dân. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân có lúc, có nơi chưa sâu sát các tầng lớp nhân dân và cơ sở...
Để phát huy kết quả đạt được, khắc phục những tồn tại yếu kém, Đại hội XII chủ trương, tiếp tục thể chế hóa và cụ thể hóa các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc; hoàn thiện và thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách phát huy vai trò của nhân dân trong việc quyết định những vấn đề lớn của đất nước; khắc phục những hạn chế, bảo đảm tác dụng, hiệu quả thực chất hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội. Đại đoàn kết toàn dân tộc phải dựa trên cơ sở giải quyết hài hòa quan hệ lợi ích giữa các thành viên trong xã hội; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, bảo đảm mỗi người dân đều được thụ hưởng những thành quả của công cuộc đổi mới. Đoàn kết trong Đảng là hạt nhân, là cơ sở vững chắc để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Các cấp ủy đảng và chính quyền phải thường xuyên đối thoại, lắng nghe, học hỏi, tiếp thu ý kiến, giải quyết các khó khăn, vướng mắc và yêu cầu chính đáng của nhân dân; tin dân, tôn trọng, lắng nghe những ý kiến khác; có hình thức, cơ chế, biện pháp cụ thể, thích hợp để nhân dân bày tỏ chính kiến, nguyện vọng và thực hiện quyền làm chủ của mình thông qua Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân; trân trọng, tôn vinh những đóng góp, cống hiến của nhân dân.
Trên cơ sở chủ trương của Đại hội về phát huy tinh thần đoàn kết, tạo động lực phát triển đất nước, đồng chí Nguyễn Văn Danh, Bí thư Tỉnh ủy Tiền Giang cho biết: Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tiền Giang đã xác định rõ chủ trương tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của quân, dân trong tỉnh tập trung phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh, phấn đấu đến năm 2020, tỉnh Tiền Giang trở thành tỉnh phát triển bền vững trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Đồng chí Triệu Đình Lê, Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Cao Bằng khẳng định với chúng tôi: Chủ trương của Thường vụ Tỉnh ủy Cao Bằng là phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh giám sát, phản biện xã hội, tạo môi trường đoàn kết phát triển kinh tế, qua đó rút ngắn khoảng cách giữa Cao Bằng với các tỉnh miền xuôi, với các trung tâm phát triển của đất nước.
Theo đồng chí Chẩu Văn Lâm, Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang: Tỉnh Tuyên Quang chủ trương phát huy sức mạnh đại đoàn kết của cấp ủy, chính quyền và người dân địa phương, góp phần thu hút, phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực và sức sáng tạo của nhân dân; chăm lo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng tỉnh vững mạnh.
Đồng chí Vũ Trọng Kim, Phó chủ tịch, Tổng thư ký Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho biết: Thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp xây dựng thực hiện tốt chức năng giám sát thường xuyên theo chức năng, nhiệm vụ và ký kết các chương trình giám sát thực hiện nghị quyết của Đảng, pháp luật Nhà nước. Cụ thể, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Mặt trận Tổ quốc các địa phương thực hiện tốt chương trình phối hợp giám sát, gồm: Tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng, thực hiện pháp luật về sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp, chấp hành pháp luật của các cơ sở y tế tư nhân, giải quyết khiếu nại tố cáo ở cơ sở; cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đồng thời phối hợp triển khai xác định chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính Nhà nước. Tiếp tục triển khai thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Ngày vì người nghèo” và hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, qua đó khơi dậy mạnh mẽ tinh thần đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, làm giàu hợp pháp, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và mục tiêu giảm nghèo bền vững. Mặt trận Tổ quốc các cấp và Ban vận động các địa phương thực hiện tốt chương trình an sinh xã hội; cứu trợ thiên tai, nhân đạo từ thiện giúp đỡ người tàn tật, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, thực hiện chủ trương phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII, các ban, ngành đoàn thể Trung ương và các địa phương đã và đang đẩy mạnh việc phát huy vai trò làm chủ, tinh thần trách nhiệm, sức sáng tạo và mọi nguồn lực của nhân dân. Lấy đoàn kết trong cấp ủy, chính quyền là hạt nhân, là cơ sở vững chắc để củng cố, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân. Cấp ủy, chính quyền các ban, ngành, các tổ chức đoàn thể tôn trọng, lắng nghe ý kiến của người dân để giải quyết kịp thời, có hiệu quả những yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Các cấp, ngành có kế hoạch mở rộng đối tượng và nâng cao hiệu quả của hệ thống an sinh xã hội đến mọi người dân; tích cực thực hiện chính sách giảm nghèo theo hướng tập trung, hiệu quả; thực hiện tốt các chính sách chăm lo người có công, người nghèo, nhân dân sống ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn; chủ động phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, khu chế xuất và sinh viên, đa dạng các hình thức từ thiện, đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia giúp đỡ những người yếu thế; chủ động chăm sóc sức khỏe nhân dân...
QUANG THẮNG