Câu nói bất hủ của người đứng đầu Đảng và Nhà nước Cuba Fidel Castro: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” đã in dấu trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam và được minh chứng trong mối quan hệ hữu nghị hợp tác giữa hai Đảng, Chính phủ, nhân dân và quân đội hai nước Việt Nam-Cuba.

Trong bối cảnh chung tốt đẹp của quan hệ hai nước, quan hệ quốc phòng Việt Nam-Cuba được xây dựng và ngày càng được củng cố trên tinh thần hữu nghị, đồng chí, anh em gắn bó thân thiết, dần trở thành trụ cột và hình mẫu thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác khác giữa hai nước. Nhìn lại lịch sử, năm 1964, Việt Nam mở Phòng Tùy viên Quốc phòng tại Cuba và năm 1966, Cuba đặt Phòng Tùy viên Quân sự tại Việt Nam. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Chính phủ Cuba đã cử một số đoàn quân sự sang Việt Nam nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm chiến tranh và cùng tham gia chiến đấu. Sau năm 1975, hai bên tăng cường trao đổi kinh nghiệm về chiến tranh nhân dân. Từ năm 1985-1992, Việt Nam đã cử hàng trăm lượt chuyên gia quân sự địa phương, chuyên gia đặc công, công binh, phòng không… sang giúp Cuba xây dựng hệ thống phòng thủ lãnh thổ các cấp và huấn luyện lực lượng bộ đội địa phương, dân quân tự vệ.

Ngày nay, xuất phát từ thế mạnh và nhu cầu cần thiết của mỗi bên, quan hệ quốc phòng giữa hai nước đã thực sự đi vào chiều sâu, cụ thể, hiệu quả và thiết thực. Hai bên thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực như: Công nghiệp quốc phòng, công binh, phòng không-không quân, tác chiến điện tử, cơ yếu, đào tạo cán bộ... Cuba đánh giá cao quan hệ hợp tác quốc phòng bởi độ tin cậy, hữu nghị và hiệu quả, phù hợp với khả năng kinh tế cũng như đặc thù của Cuba, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng.

Trong thời gian qua, hợp tác quốc phòng Việt Nam-Cuba đã đạt một số kết quả nổi bật trên các nội dung như: Trao đổi đoàn, công nghiệp quốc phòng, đào tạo, phòng không-không quân… Về trao đổi đoàn, lãnh đạo cấp cao Bộ Quốc phòng và quân đội hai nước thường xuyên thăm lẫn nhau, trong đó có các đoàn Bộ trưởng, Tổng Tham mưu trưởng và Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. Ngoài ra, hai bên duy trì trao đổi đoàn các cấp nhằm trao đổi kinh nghiệm, tập huấn và trao đổi nhiều nội dung hợp tác trên các lĩnh vực khác nhau. Công nghiệp quốc phòng là lĩnh vực mới được triển khai trong những năm gần đây nhưng đã trở thành trụ cột trong quan hệ quốc phòng song phương. Việt Nam đã giúp Cuba sửa chữa và sản xuất một số thiết bị, phụ tùng, vũ khí bộ binh, thiết bị quang học và kính ngắm. Trong lĩnh vực đào tạo, Bộ Quốc phòng Việt Nam tập trung giúp Cuba đào tạo một số khóa học tiếng Việt, tập huấn trong lĩnh vực cơ yếu-mật mã, công nghiệp quốc phòng, phòng không-không quân. Việt Nam đã cử học viên sang Cuba đào tạo chuyên ngành quân y, công binh và sắp tới sẽ cử học viên sang học những chuyên ngành khác. Về lĩnh vực phòng không-không quân, hai bên duy trì trao đổi đoàn các cấp nhằm trao đổi kinh nghiệm bảo quản vũ khí trang bị, sửa chữa, cải tiến, phục hồi nhiên liệu các loại tên lửa phòng không; sử dụng nhiên liệu cho các máy bay; chế tạo và sử dụng mục tiêu bay không người lái; tổ chức quản lý vùng trời; chỉ huy tác chiến phòng không; phòng thủ, bảo vệ biển, đảo…

THÙY LINH