QĐND Online - Ngày 14-10, Đoàn công tác của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ  quốc (MTTQ) Việt Nam do đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam làm trưởng đoàn đã làm việc với tỉnh Phú Thọ và Trại giam Tân Lập (Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp, Bộ Công an) về kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự. Cùng dự buổi làm việc có các đồng chí: Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; Hoàng Dân Mạc, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Phú Thọ; Trung tướng Cao Ngọc Oánh, Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp (Bộ Công an); đại diện các cơ quan chức năng của Trung ương, địa phương và các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam.

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân phát biểu kết luận buổi làm việc

Theo báo cáo của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Thọ, hiện nay tỉnh có 13 nhà tạm giữ tại công an các huyện thường xuyên lưu giam 250 đến 300 bị can; 1 trại tạm giam thuộc công an tỉnh thường xuyên lưu giam 550 đến 600 bị can. Công tác quản lý phạm nhân; việc thực hiện các chế độ đối với người bị tạm giữ, tạm giam và phạm nhân cơ bản được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Về công tác thi hành án hình sự của cơ quan thi hành án hình sự các cấp: Cơ quan thi hành án hình sự Công an tỉnh đã tiếp nhận 2.553 quyết định thi hành án phạt tù của tòa án có thẩm quyền. Cơ quan thi hành án hình sự công an cấp huyện đã tiếp nhận 1.367 quyết định thi hành án phạt cải tạo không giam giữ, 1.621 quyết định phạt tù nhưng cho hưởng án treo và 36 quyết định quản chế của Tòa án có thẩm quyền.

Ủy ban MTTQ tỉnh Phú Thọ cũng thường xuyên phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh trong các hoạt động tố tụng hình sự và phối hợp kiểm tra, giám sát nhà tạm giữ, trại tạm giam và trại giam. Đã phối hợp với Viện Kiểm sát tỉnh và Công an tỉnh xây dựng kế hoạch tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, triển khai phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc" và phong trào "Toàn dân đất Tổ tham gia phòng ngừa, tấn công, tố giác tội phạm". Chủ động hướng dẫn vận động nhân dân tích cực tham gia phát hiện, tố giác tội phạm thông qua các hòm thư tố giác, điện thoại đường dây nóng. Tiến hành khảo sát, đánh giá 5 năm thực hiện công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; công tác thi hành án hình sự  trên địa bàn tỉnh.

Việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm...trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, Viện Kiểm sát cấp tỉnh và cấp huyện tạo mọi điều kiện để Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh thực hiện tốt chức năng giám sát của mình trong hoạt động giám sát việc bắt, tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù, từ đó đưa ra các ý kiến, kiến nghị nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, tạm giam và phạm nhân.

Đối với Trại giam Tân Lập, hiện có quy mô giam giữ 4.000 người, nhưng trong thời gian qua, thường xuyên quản lý và giáo dục từ 4.200 đến 4.300 phạm nhân được bố trí ở 5 phân trại (trong đó có 01 Phân trại nữ ). Hiện nay, Trại giam Tân Lập đang quản lý 4.214 phạm nhân, trong đó phạm nhân nữ là 713. Số phạm nhân có mức án tù chung thân chưa được giảm án là 269. Việc tổ chức giam giữ phạm nhân theo quy định tại Điều 27 Luật thi hành án hình sự và theo Thông tư số 37/2011/TT-BCA ngày 3-6-2011 của Bộ trưởng Bộ Công an để đưa phạm nhân vào các khu giam, nhà giam và tổ chức các đội lao động sản xuất.

Tuy nhiên, tại các địa phương, đơn vị trên vẫn còn một số hạn chế đó là công tác quản lý người bị tạm giữ, tạm giam và phạm nhân trong nhà tạm giữ, trại tạm giam có lúc, có nơi còn có sơ hở nên để xảy ra việc bị can, phạm nhân tiếp tục vi phạm pháp luật. Việc tổ chức giam, giữ còn chưa đúng quy định của pháp luật. Nhiều UBND xã, phường, thị trấn chưa thật sự quan tâm, coi trọng công tác quản lý, giáo dục đối tượng án treo, cải tạo không giam giữ. Việc tổ chức thực hiện giám sát giáo dục người bị kết án chưa được nghiêm túc, thường xuyên, chưa có những biện pháp tác động của chính quyền địa phương nhằm giúp người bị kết án thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình. Ý thức chấp hành pháp luật của đối tượng chưa cao, việc phối hợp giữa gia đình người bị kết án với người trực tiếp giám sát, giáo dục và chính quyền địa phương chưa được chặt chẽ…

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân thăm Trại giam Tân Lập

Các đại biểu đã kiến nghị, đề xuất nhiều nội dung quan trọng nhằm bảo đảm công tác tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Đồng chí Cao Ngọc Oánh cho rằng, mỗi năm phạm nhân tăng từ 2 đến 3 %, vì vậy phải nhanh chóng xây dựng, triển khai đề án “tù tại gia”, “tạm tha có thời hạn” để giảm tải đầu tư của Nhà nước và thực hiện tốt chính sách nhân đạo của Nhà nước ta. Đại diện Trung ương Đoàn kiến nghị cần tăng cường vận động nhân dân phối hợp bảo vệ an ninh tại các trại giam. Trung ương Đoàn sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công an thực hiện chương trình “Thắp sáng ước mơ hoàn lương”. Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đề xuất triển khai các chương trình tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ nữ quản giáo và đẩy mạnh hỗ trợ cho phạm nhân nữ tái hòa nhập cộng đồng. Đại diện Hội Luật gia Việt Nam kiến nghị: Những tội phạm mức độ nhẹ, nên tìm mô hình mới, đề cao tính xã hội hóa để giáo dục, hoàn lương. Thời gian tới, Hội Luật gia sẽ đẩy mạnh việc trợ giúp pháp lý miễn phí cho nhân dân, nhất là đối tượng sắp mãn hạn tù. Viện Kiểm sát nhân dân tối cao nhấn mạnh, phải quy rõ trách nhiệm khi để xảy ra tiêu cực trong việc thi hành án hình sự.

Một số địa phương, ngành, cơ quan chức năng thì kiến nghị: Các nhà tạm giữ, trại tạm giam và trại giam tăng cường công tác tuần tra, canh gác, sử dụng các biện pháp nghiệp vụ để nắm bắt tình hình, kiểm soát buồng giam nhằm hạn chế việc bị can, phạm nhân vi phạm nội quy. Thực hiện đúng các quy định về trực bảo vệ, tuần tra canh gác, trực buồng giam. Kiểm tra và xử lý nghiêm khắc đối với những cán bộ, chiến sĩ có sai phạm trong việc để cho phạm nhân vi phạm nội quy trại giam. Xây dựng kế hoạch tuyên truyền, vận động phong trào phạm nhân phát hiện tố giác hành vi vi phạm nội quy trại giam; xây dựng lực lượng "Cộng tác viên bí mật" đủ về số lượng và đảm bảo chất lượng nhằm nắm chắc tình hình trong trại, không để xảy ra tình huống bất ngờ, gây mất an ninh, an toàn trại giam.

Đối với những phạm nhân mới đến trại có tiền sử nghiện ma túy, nguy cơ lây nhiễm HIV cao cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Trung tâm HIV/AIDS để tổ chức xét nghiệm HIV sớm nhằm theo dõi, quản lý và điều trị theo đúng quy định. Tổ chức các lớp tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thi hành án hình sự tại UBND các xã, phường, thị trấn để  thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ. Rà soát các văn bản pháp luật liên quan đến việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với điều kiện thực tế giúp cho việc thực thi pháp luật được dễ dàng và thống nhất. Đồng thời, thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa Ủy ban MTTQ và Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh nhằm thực hiện có hiệu quả công tác giám sát trong các hoạt động tố tụng hình sự và phối hợp kiểm tra, giám sát nhà tạm giữ, trại tạm giam và trại giam; quan tâm chăm lo chế độ chính sách cho cán bộ công tác tại các nhà tạm giữ, trại tạm giam và trại giam…

Kết luận tại các buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh: Kết quả về chấp hành pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự tại các địa phương, đơn vị thể hiện trách nhiệm của các cơ quan chức năng, địa phương trong việc thực hiện các nội dung này. Tỉnh Phú Thọ đã thực hiện tốt chương trình phối hợp giữa MTTQ và Viện kiểm sát, góp phần giảm tội phạm trên địa bàn. Việc chấp hành tạm giữ, tạm giam trên địa bàn tỉnh đã thực hiện đúng quy định của pháp luật. Đồng chí đề nghị, MTTQ Việt Nam, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ công an cần tiếp tục tích cực triển khai các chương trình đã được ký kết. Đặc biệt là sự phối hợp triển khai thực hiện tốt “Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” tại khu dân cư; tích cực hỗ trợ các đối tượng tái hòa nhập cộng đồng.

Đồng chí cũng lưu ý, Hội Luật gia Việt Nam và Liên đoàn Luật sư Việt Nam tiếp tục đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, hỗ trợ, trợ giúp tư vấn pháp lý cho nhân dân. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Trung ương Đoàn cần đẩy mạnh các mô hình giáo dục pháp luật, phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm, hỗ trợ hòa nhập cộng đồng. Các địa phương, đơn vị chú ý triển khai các chương trình phối hợp hoạt động giữa các trại giam với cấp ủy, chính quyền địa phương và MTTQ các cấp…Nội dung, kết quả các buổi làm việc sẽ được Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các cơ quan chức năng tổng hợp đầy đủ để phán ánh kịp thời với Đảng, Nhà nước, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

Tin, ảnh: LẠI NGUYÊN THẮNG