Đề xuất thẩm quyền đặc thù cho Chủ tịch UBND TP trong quyết định chủ trương đầu tư

Trình bày tờ trình của Chính phủ về dự thảo nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc ban hành Nghị quyết nhằm thí điểm để tiếp tục hoàn thiện pháp luật, thiết lập các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, chặt chẽ, khả thi và hiệu quả để đẩy mạnh triển khai các dự án lớn, quan trọng phát triển Thủ đô...

 Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho ý kiến tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG

Dự thảo nghị quyết có 7 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù. Các nhóm cơ chế, chính sách đặc thù gồm: Về thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư; về lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu; về quy hoạch, kiến trúc; thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất; cơ chế huy động vốn thực hiện dự án; Biện pháp bảo đảm trật tự đô thị, trật tự, an toàn xã hội; biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị.

Trong đó, về thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư, dự thảo nghị quyết quy định, HĐND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố được quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, quan hệ đối tác công tư (PPP), tư nhân không bị giới hạn về quy mô vốn, sử dụng đất, yêu cầu di dân tái định cư,… thuộc thẩm quyền Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng theo quy định hiện hành; HĐND thành phố ban hành trình tự, thủ tục lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án để thực hiện.

Khi quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương dự án cụ thể, cần áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, UBND thành phố báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sau đó báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG 

Đánh giá kỹ tác động pháp lý, kinh tế, xã hội và rủi ro thực thi

Thẩm tra sơ bộ dự thảo nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành nghị quyết nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, huy động nguồn lực, thúc đẩy phát triển thủ đô nhanh, bền vững, hiện đại, có sức lan tỏa vùng và cả nước.

Đối với các cơ chế, chính sách đặc biệt, quan trọng, phức tạp, có phạm vi tác động lớn, như mở rộng trường hợp thu hồi đất so với Điều 79 của Luật Đất đai (khoản 2 Điều 7), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định tổng mức dư nợ cấp tín dụng vượt quá tỷ lệ theo quy định của pháp luật về tín dụng (khoản 2 Điều 8) và cưỡng chế khi đạt 75% đồng thuận (khoản 4 Điều 10)... , ông Phan Văn Mãi lưu ý đây là những nội dung ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, an toàn tài chính, tiền tệ quốc gia và ổn định kinh tế vĩ mô. Đề nghị báo cáo cấp có thẩm quyền, đồng thời đánh giá kỹ tác động pháp lý, kinh tế, xã hội và rủi ro thực thi, bảo đảm không phát sinh khiếu kiện, khiếu nại phức tạp, ảnh hưởng đến ổn định xã hội, trật tự an ninh và niềm tin của người dân, phù hợp với Hiến pháp và chủ trương của Bộ Chính trị.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG 

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đồng tình việc ban hành nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các dự án quan trọng phục vụ sự phát triển của Thủ đô. Nghị quyết này nhằm tháo gỡ vướng mắc trong huy động nguồn lực để thúc đẩy Thủ đô phát triển nhanh, bền vững, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số và kéo theo sự phát triển chung của cả vùng.

Lưu ý thêm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị việc lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu phải đảm bảo công bằng, minh bạch. Nguyên tắc triển khai thực hiện cũng phải hạn chế nguy cơ phá vỡ quy hoạch chung.

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến tại phiên họp, chỉnh lý một số quy định về phân cấp, phân quyền và quy hoạch hợp lý hơn.