Tờ trình dự án Luật do Thượng tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nêu rõ: Dự thảo Luật kế thừa nhiều nội dung quy định của Luật Dân quân tự vệ hiện hành; sửa đổi, bổ sung một số nội dung cơ bản, như: Quy định DQTV thường trực là một trong những thành phần của DQTV, không luân phiên trong dân quân cơ động để khẳng định địa vị pháp lý của DQTV thường trực, phù hợp với thực tế hiện nay các địa phương đã và đang thực hiện; bổ sung quy định lồng ghép đăng ký công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV với đăng ký nghĩa vụ quân sự nhằm cải cách hành chính, tiết kiệm thời gian, nguồn lực của công dân và cơ quan, tổ chức theo tinh thần cải cách hành chính của Đảng và nhà nước; quy định trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, tình trạng chiến tranh chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp xã do sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam đảm nhiệm... Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định Điều 50 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam năm 1999, nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật quốc phòng về công nhận dân quân thường trực hoàn thành thực hiện nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình; phong quân hàm sĩ quan dự bị đối với học viên tốt nghiệp đào tạo Chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự cấp xã ngành quân sự cơ sở...

Mục đích là xây dựng DQTV vững mạnh và rộng khắp, nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở khi có chiến tranh; cùng với Quân đội nhân dân làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

leftcenterrightdel
Thượng tướng Phan Văn Giang trình bày tờ trình dự án Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi). Ảnh: TTXVN.

Thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, quy định chặt chẽ hơn về vị trí, chức năng của DQTV, vì đây là vấn đề cơ bản, làm căn cứ để xác định nhiệm vụ cụ thể và các nội dung khác có liên quan của dự thảo Luật. Cùng với đó, liên quan đến Điều 17 về tổ chức tự vệ trong doanh nghiệp, Chủ nhiệm Võ Trọng Việt cũng đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu quy định mới trong dự án luật bảo đảm tính khả thi, khắc phục được những vướng mắc của Luật hiện hành, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, an ninh; đồng thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh, bảo đảm sự bình đẳng trước pháp luật về quyền, nghĩa vụ, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều thống nhất về sự cần thiết phải sửa đổi Luật Dân quân tự vệ (DQTV) năm 2009, nhằm tiếp tục thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, quy định của Hiến pháp năm 2013 về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, lĩnh vực quốc phòng; khắc phục những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện Luật Dân quân tự vệ, bảo đảm sự đồng bộ, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý về Dân quân tự vệ, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của lực lượng này trong tình hình mới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.

Kết luận phiên họp, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đánh giá cao báo cáo tổng kết thi hành luật của Chính phủ đã chỉ ra các nhóm vấn đề còn bất cập, từ đó có định hướng sửa đổi cho hợp lý. Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho biết, qua thảo luận cho thấy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với việc dự thảo luật cần kế thừa những quy định phù hợp, bổ sung những quy định mới nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập, bảo đảm sự đồng bộ, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu hoạt động của lực lượng này trong tình hình mới.

Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh: Quy định của luật cơ bản bảo đảm với chủ trương phát triển lực lượng dân quân tự vệ tại Nghị quyết 28 về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, các nghị quyết, chỉ thị về chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự Việt Nam. Tuy nhiên, cần tiếp tục quán triệt bảo đảm cho phù hợp giữa các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về tính tinh gọn của tổ chức, tinh giản biên chế, cải cách chế độ tiền lương mới được ban hành... Do đó, chủ trương nổi bật là làm sao để giải quyết hài hòa, hợp lý giữa việc xây dựng lực lượng dân quân tự vệ với bản chất là lực lượng vũ trang quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác... Ngoài ra, dự thảo luật cũng cần bảo đảm tính chặt chẽ, thống nhất với các luật khác, tránh có mâu thuẫn về chính sách, bảo đảm tính khả thi.

Đánh giá hồ sơ dự án Luật đã được Ban soạn thảo chuẩn bị công phu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, dự án luật đủ điều kiện để trình Quốc hội tại kỳ họp sắp tới. 

PHƯƠNG HẰNG