QĐND Online – Ngày 31-7, tại Hải Phòng, Tổng cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) phối hợp với Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNFPA) tổ chức hội thảo về các ưu tiên sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình giai đoạn sau năm 2015.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến nhấn mạnh, năm 2015 là mốc thời gian quan trọng để các quốc gia, trong đó có Việt Nam, đánh giá việc thực hiện các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ. Đối với Việt Nam, năm 2015 cũng là năm kết thúc giai đoạn đầu thực hiện các mục tiêu của Chiến lược về Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2010-2020. Trong những năm qua, được sự chỉ đạo và đầu tư của Đảng và Nhà nước, công tác dân số, chăm sóc SKSS-KHHGĐ đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Các chỉ số về lĩnh vực này của Việt Nam đã đạt được khá tốt so với nhiều quốc gia có thu nhập bình quân đầu người tương tự. Chất lượng chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em cũng được cải thiện rõ rệt thông qua tỷ lệ phụ nữ đẻ được cán bộ y tế đỡ, tỷ lệ phụ nữ được khám thai, tỷ lệ sàng lọc và chẩn đoán trước sinh, tỷ lệ sàng lọc và chẩn đoán sơ sinh…

Hội thảo về các ưu tiên sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình giai đoạn 2016-2020.

Theo báo cáo của Tổng cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình, năm 2006, Việt Nam đạt mức sinh thay thế và đã duy trì liên tục trong gần 10 năm qua. Tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai luôn được duy trì ở mức cao (77,2%). Tỷ số tử vong mẹ đã giảm 3 lần từ 233/100.000 trẻ đẻ sống vào năm 1990 xuống còn 69/100.000 trẻ đẻ sống vào năm 2009, đứng thứ 5 trong 10 nước Đông Nam Á (sau Singapore, Brunei, Malaysia và Thái Lan). Tử vong trẻ em dưới 1 tuổi đã giảm 3 lần từ 44,4‰ vào năm 1990 xuống còn 14,94‰ năm 2014. Tử vong trẻ em dưới 5 tuổi giảm gần 3 lần từ 58‰ vào năm 1990 xuống còn 22,4‰ năm 2014.

Bên cạnh các thành tựu đã đạt được, công tác dân số, chăm sóc SKSS-KHHGĐ cũng đang đối diện với nhiều vấn đề mới nảy sinh, nhiều khó khăn thách thức ảnh hưởng tới việc thực hiện mục tiêu của Chiến lược DS/SKSS Việt Nam cũng như Mục tiêu Thiên niên kỷ. Đó là mức sinh còn rất khác biệt giữa các vùng miền, tỉnh thành phố. Có những nơi mức sinh đã xuống thấp như một số tỉnh/TP vùng Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long, trong khi các tỉnh miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung, Tây Nguyên, mức sinh còn rất cao. Tỉ số tử vong mẹ và tỉ suất chết trẻ em cũng còn rất nhiều khác biệt giữa các vùng miền. Tử vong mẹ ở miền núi vẫn gấp 3 lần vùng đồng bằng và ở những tỉnh cao nhất có thể gấp tới 10 lần so với tỉnh thấp nhất. Tử vong sơ sinh vẫn còn cao, chiếm 70% số tử vong trẻ em dưới 1 tuổi. Gánh nặng kép về dinh dưỡng đã xuất hiện và ngày càng trầm trọng hơn: Suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi tồn tại đồng thời với tình trạng thừa cân béo phì có xu hướng gia tăng. Tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai ở mức cao nhưng có dấu hiệu chững lại. Tỷ lệ nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền quan đường tình dục-HIV và ung thư đường sinh sản còn cao. Tỷ lệ quan hệ tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn và phá thai, mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục ở vị thành niên/thanh niên ngày càng tăng; nhu cầu chưa được đáp ứng về phòng tránh mang thai ngoài ý muốn còn cao, đặc biệt ở nhóm dân số đặc thù như vị thành niên/thanh niên, người di cư… Việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi chưa được đầu tư thỏa đáng trong bối cảnh già hóa dân số. Hệ thống tổ chức bộ máy, nhân sự tuyến cơ sở còn nhiều hạn chế, còn dẫn đến quá tải bệnh nhân. Nhân lực chuyên ngành sản khoa và nhi khoa thiếu trầm trọng ở tất cả các tuyến, đặc biệt là tuyến huyện...

Những khó khăn, thách thức trên đe dọa khả năng thực hiện thành công Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011-2020 của Việt Nam.

Bà Ritsu Nacken, Quyền Trưởng Đại diện của UNFPA tại Việt Nam nhấn mạnh, kể từ khi Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập trung bình vào năm 2010, Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng và nhờ đó, sẽ đạt được hầu hết các Mục tiêu Thiên niên kỷ vào cuối năm nay. Tuy nhiên, theo các báo cáo đánh giá về mục tiêu thiên niên kỷ năm 2013, vẫn còn tồn tại sự khác biệt rất lớn giữa các khu vực đô thị và nông thôn, giữa các vùng địa lý, và các nhóm dân cư. Những người nghèo, ở cả khu vực thành thị và nông thôn nghèo, vẫn còn gặp khó khăn khi tiếp cận với các dịch vụ và phải chịu bệnh tật về sức sức khỏe tình dục/khỏe sinh sản (SKTD/SKSS). Nhiều phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ trẻ chưa lập gia đình và phụ nữ dân tộc thiểu số vẫn không tiếp cận được các dịch vụ SKSS chất lượng. Đây là một trong các chương trình nghị sự quan trọng Việt Nam vẫn cần tiếp tục thực hiện, đòi hỏi nhiều đầu tư và cam kết chính trị.

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận về các định hướng ưu tiên về SKSS-KHHGĐ giai đoạn sau 2015 như sức khỏe sinh sản vị thành niên và thanh niên; sức khỏe bà mẹ; kế hoạch hóa gia đình; ung thư đường sinh sản và các vấn đề SKSS-KHHGĐ khác...

Tin, ảnh: THU HƯƠNG