Trình bày báo cáo về một số nội dung lớn còn có ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Lực lượng dự bị động viên, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt trình cho biết: Tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Lực lượng dự bị động viên. Sau kỳ họp, theo chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã phối hợp với Ban soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật.

Tại phiên họp, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau về dự án luật.

Sử dụng hợp lý các cơ sở huấn luyện cho lực lượng dự bị động viên

Thứ nhất, về huấn luyện quân nhân dự bị (Điều 21), Chủ nhiệm Võ Trọng Việt cho biết: Một số ý kiến nhất trí với dự thảo Chính phủ trình. Một số ý kiến đề nghị bổ sung quy định về Trung tâm huấn luyện dự bị động viên trên cơ sở sử dụng cơ sở vật chất đã có của các đơn vị quân đội, mà không làm tăng thêm biên chế nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ và nâng cao chất lượng huấn luyện và khả năng sẵn sàng chiến đấu cho quân nhân dự bị.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Võ Trọng Việt cho biết: Hiện nay, cả nước đã xây dựng 24/63 Trung tâm huấn luyện dự bị động viên ở địa phương cấp tỉnh. Những trung tâm này đã phát huy hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập lực lượng dự bị động viên.

Việc huấn luyện, diễn tập lực lượng dự bị động viên ở những địa phương chưa xây dựng trung tâm huấn luyện được tiến hành tại doanh trại, thao trường các trung đoàn bộ binh và trường quân sự tỉnh hoặc chỉ mượn cơ sở vật chất, như: Hội trường Ủy ban nhân dân, các trường học... Do phải mượn địa điểm để tổ chức huấn luyện nên chất lượng huấn luyện, diễn tập còn có những hạn chế, vì không chủ động được về thời gian, thao trường, bãi tập; không kết hợp được giữa huấn luyện với rèn luyện chính quy, điều kiện huấn luyện và việc bố trí ăn nghỉ, quản lý quân nhân dự bị không bảo đảm.

leftcenterrightdel
Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ điều hành phiên họp. Ảnh: TTXVN.

Do đó, để nâng cao chất lượng huấn luyện, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội chính quy, đồng thời bảo đảm không làm tăng tổ chức, biên chế theo đúng quan điểm của Đảng và phát huy vai trò đơn vị dự bị động viên cấp tỉnh (chỉ gồm cán bộ khung thường trực) trong việc giúp địa phương quản lý đơn vị dự bị động viên); đồng thời từng bước bố trí địa điểm, kinh phí xây dựng cơ sở huấn luyện, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho bổ sung khoản 6 vào Điều này. Theo đó, quy định: “Đơn vị dự bị động viện thuộc Bộ CHQS cấp tỉnh thực hiện việc huấn luyện quân nhân dự bị. Chính phủ quy định về cơ sở huấn luyện dự bị động viên cấp tỉnh”.

Góp ý về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tán thành với việc cần thiết phải có cơ sở huấn luyện, nhưng nhấn mạnh "không phải mỗi đơn vị cần một cơ sở huấn luyện, mà là nhiều đơn vị trên cùng một địa bàn sử dụng cơ sở vật chất chung như thao trường hay trường bắn..."

Theo Chủ tịch Quốc hội, hiện nay mới có 24/63 Trung tâm huấn luyện dự bị động viên ở địa phương cấp tỉnh, nếu quy định mỗi tỉnh có một trung tâm huấn luyện thì phải có sự đầu tư. “Do đó, cần cân nhắc điều này để quy định vào luật. Đồng tình rằng bộ đội phải huấn luyện và để huấn luyện thì phải có nơi huấn luyện, nhưng thế nào cho hợp lý và trên cơ sở sử dụng cơ sở vật chất hiện có, còn nơi nào khó khăn thì phải đầu tư”, Chủ tịch Quốc hội nêu quan điểm.

Sau đó, kết luận về nội dung này, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho rằng, quy định như dự thảo cơ bản là phù hợp. Tuy nhiên cần tập trung làm rõ thêm về công tác huấn luyện, kiểm tra, sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị dự bị động viên theo hướng nâng cao chất lượng hiệu quả, tránh hình thức.

Theo Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ, từ trước đến nay, trên một địa bàn có nhiều đơn vị nên thao trường huấn luyện tương đối lãng phí, bởi “anh nào mạnh thì anh đó làm, không có khâu đầu mối”. “Do đó, đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu tiếp thu, quy định ngay trong luật về vấn đề trung tâm huấn luyện sao cho phù hợp, không để lãng phí, đồng thời bảo đảm yêu cầu huấn luyện sẵn sàng chiến đấu”, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đề nghị.

Cần có tiêu chí rõ ràng trong sử dụng lực lượng dự bị động viên

Ngoài ra, về các trường hợp huy động lực lượng dự bị động viên (Điều 25), Chủ nhiệm Võ Trọng Việt cho biết, có một số ý kiến nhất trí với dự thảo Luật; một số ý kiến đề nghị cân nhắc các trường hợp huy động lực lượng dự bị động viên tại dự thảo Luật và đề nghị chỉ quy định huy động khi có lệnh tổng động viên, động viên cục bộ, trong chiến tranh hoặc tình trạng khẩn cấp về quốc phòng cho phù hợp với Điều 88 và Điều 89 Hiến pháp năm 2013, bảo đảm chất lượng lực lượng dự bị động viên, quyền của công dân và bảo đảm tính khả thi...

Đa số ý kiến cho rằng, việc huy động động lực lượng, phương tiện kỹ thuật dự bị động viên là để bàn giao cho đơn vị thường trực của Quân đội nhân dân. Theo quy định của Luật Quốc phòng, thì Quân đội nhân dân được bổ sung lực lượng trong trường hợp có chiến tranh, tình trạng khẩn cấp về quốc phòng. Khi thi hành lệnh thiết quân luật thì đơn vị quân đội thực hiện việc quản lý nhà nước ở địa phương và được áp dụng biện pháp huy động người, phương tiện của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Ngoài ra, theo Luật Quốc phòng thì phòng chống, khắc phục thảm họa thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm hoặc giải quyết hậu quả chiến tranh cũng là một trong những trường hợp sử dụng lực lượng vũ trang.

Thực tế hiện nay, ở mỗi huyện có một đại đội và mỗi tỉnh có một tiểu đoàn dự bị động viên để làm nhiệm vụ khẩn cấp. Các đơn vị dự bị động viên này được huy động để phối hợp với Công an nhân dân giải quyết tình hình đe dọa đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội nhưng chưa đến mức phải ban bố tình trạng khẩn cấp về quốc phòng hoặc để phòng chống, khắc phục thảm họa thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm. Theo đó, cần quy định những trường hợp huy động lực lượng, phương tiện kỹ thuật dự bị động viên phù hợp với quy định của Luật Quốc phòng để tạo cơ sở pháp lý cho việc huy động lực lượng, phương tiện kỹ thuật dự bị động viên trong các tình huống....

Theo Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ, Pháp lệnh hiện hành quy định 2 trường hợp huy động lực lượng dự bị động viên. Dự thảo luật được tiếp thu, chỉnh lý quy định 4 trường hợp được huy động lực lượng dự bị động viên, phương tiện kỹ thuật. Đây là nội dung quan trọng quy định khi nào lực lượng này được sử dụng. Việc sử dụng lực lượng này về nguyên tắc phải phù hợp hoàn cảnh, phù hợp với Hiến pháp, thống nhất với các quy định của Luật Quốc phòng, Luật Dân quân tự vệ.

“Đề nghị ban soạn thảo đánh giá thêm, rà soát kỹ để đúng với nguyên tắc sử dụng lực lượng vũ trang, cần có tiêu chí rõ ràng để sử dụng lực lượng này trong các trường hợp, tránh ảnh hưởng hoặc sử dụng không đúng”, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh.

Qua thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, sau phiên họp, ban soạn thảo và các cơ quan cần rà soát toàn bộ nội dung dự thảo luật, bảo đảm chặt chẽ, thống nhất, làm rõ thêm các quy định về công tác quản lý, sắp xếp, bổ nhiệm, phong-thăng quân hàm, các quy định về chế độ chính sách đối với lực lượng dự bị động viên cũng như trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong lĩnh vực này. Cùng với đó, đề nghị Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu đầy đủ các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hoàn chỉnh trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 8.

NGUYỄN THẢO