Báo Quân đội nhân dân trân trọng giới thiệu toàn văn diễn văn của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng:
Thưa đồng bào và chiến sĩ cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài,
Thưa các vị đại biểu, khách quý,
Trong không khí cả nước hân hoan, phấn khởi trước thành công của đại hội đảng bộ các cấp và đang tích cực chuẩn bị tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV vừa kết thúc và thành công tốt đẹp, hôm nay, tại Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến và anh hùng, chúng ta long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam-Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam (18-11-1930 / 18-11-2020)-một sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của nhân dân cả nước, ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc.
Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam; các vị lão thành cách mạng, các Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động, các gia đình và người có công với nước; các vị đại biểu, khách quý cùng toàn thể đồng bào, đồng chí, cán bộ, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài lời thăm hỏi thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Thưa các vị đại biểu, thưa đồng chí và đồng bào,
Chúng ta đều đã biết, đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu, làm nên sức mạnh vô địch của dân tộc ta, được hun đúc trong suốt chiều dài lịch sử, trong suốt quá trình dựng nước và giữ nước của nhân dân ta. Ông cha ta đã từng tổng kết: "Một cây làm chẳng nên non. Ba cây chụm lại nên hòn núi cao"; "Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết"; "Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng"; "Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn"... Đến thời đại Hồ Chí Minh, xây dựng ý chí và tinh thần đoàn kết được xác định là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm cho thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bác Hồ đã nói: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; Thành công, thành công, đại thành công". Không phải ngẫu nhiên mà ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời chưa được bao lâu, ngày 18-11-1930, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã ra Chỉ thị về việc thành lập Hội Phản đế đồng minh, hình thức tổ chức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, đánh dấu sự phát triển về chất của phong trào yêu nước, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất 18-11 hằng năm đã trở thành Ngày truyền thống vẻ vang của MTTQ Việt Nam và là "Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc".
Suốt 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam đã ra sức hoạt động, khơi dậy tinh thần yêu nước, phát huy sức mạnh vĩ đại của khối đại đoàn kết dân tộc, kết hợp với sức mạnh của thời đại, góp sức đưa con thuyền cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập dân tộc (1930-1945), do yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng, tổ chức Mặt trận mang nhiều tên gọi khác nhau, như: Hội Phản đế đồng minh (11-1930), Mặt trận Thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương (11-1936), Mặt trận Dân chủ Đông Dương (3-1938) và Việt Nam Độc lập Đồng Minh (5-1941), gọi tắt là Việt Minh. Mặt trận Việt Minh đã động viên, tổ chức mọi tầng lớp nhân dân đoàn kết, vùng lên Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, giành độc lập dân tộc, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa-Nhà nước Dân chủ Nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.
Bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược, nhằm đoàn kết các tầng lớp nhân dân yêu nước, lấy liên minh công nhân-nông dân-trí thức làm nền tảng, kết hợp tinh thần yêu nước chân chính với tinh thần quốc tế vô sản, Việt Minh và Hội Liên hiệp Quốc dân Việt Nam (gọi tắt là Hội Liên Việt) đã hợp nhất thành một mặt trận dân tộc thống nhất, lấy tên là Mặt trận Liên-Việt. Mặt trận Liên-Việt ra đời là cơ sở quần chúng rộng rãi để bảo vệ Đảng và Nhà nước ta, trở thành trụ cột quan trọng của Nhà nước Dân chủ Nhân dân, tập hợp được sức mạnh to lớn của toàn dân ta, đưa cuộc kháng chiến, kiến quốc của dân tộc ta đi đến thắng lợi hoàn toàn.
Sau Hiệp định Geneva, ngày 10-9-1955, Đại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất quyết định thành lập MTTQ Việt Nam, thông qua Cương lĩnh Mặt trận, ban hành chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc. Ở miền Bắc, MTTQ Việt Nam đã đoàn kết rộng rãi các giai cấp, các đảng phái, các dân tộc, các tôn giáo, các nhân sĩ, trí thức yêu nước và tiến bộ, động viên mọi lực lượng của toàn dân tộc để xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa trở thành hậu phương lớn cho tiền tuyến lớn miền Nam, đấu tranh thực hiện mục tiêu giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất nước nhà.
Ở miền Nam, ngày 20-12-1960, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời, công bố chương trình 10 điểm nhằm đánh đổ chế độ độc tài Ngô Đình Diệm và tay sai của đế quốc Mỹ, xây dựng một miền Nam Việt Nam độc lập, dân chủ, hòa bình, trung lập, tiến tới hòa bình, thống nhất Tổ quốc. Ngày 20-1-1968, Liên minh các Lực lượng Dân tộc Dân chủ và Hòa bình Việt Nam được thành lập. Đây là tổ chức liên minh to lớn, đoàn kết rộng rãi hơn nữa các tầng lớp nhân dân miền Nam, thực hiện nhiệm vụ chống Mỹ, cứu nước.
Sau ngày miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, Đại hội Mặt trận Dân tộc Thống nhất họp từ ngày 31-1-1977 đến ngày 4-2-1977 đã quyết định thống nhất ba tổ chức Mặt trận, lấy tên là MTTQ Việt Nam. Đại hội thông qua Chương trình hoạt động và Điều lệ nhằm đoàn kết rộng rãi các tầng lớp nhân dân cả nước, cùng nhau xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, dân chủ và giàu mạnh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Thưa các vị đại biểu, đồng bào, đồng chí,
Kể từ ngày thành lập đến nay, ở bất kỳ thời kỳ nào, tổ chức Mặt trận cũng thể hiện rất rõ và thực hiện rất tốt vai trò, vị trí của mình, luôn trung thành với tôn chỉ, mục đích tập hợp các tầng lớp nhân dân thành một khối đoàn kết thống nhất về ý chí và hành động, tinh thần và lực lượng, tạo thành sức mạnh to lớn của cả dân tộc để hoàn thành những mục tiêu cách mạng cao cả do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.
Trong công cuộc đổi mới, với nhiều hình thức tổ chức và vận động nhân dân, MTTQ Việt Nam đã góp phần quan trọng cùng với Đảng và Nhà nước thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; giải quyết những khó khăn về đời sống, tạo điều kiện thuận lợi để các tầng lớp nhân dân phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, bảo đảm quốc phòng-an ninh, khơi dậy khát vọng phát triển, phát huy ý chí, sức mạnh văn hóa và con người Việt Nam. MTTQ Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức trong hệ thống chính trị tuyên truyền, vận động, tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân, tạo sự thống nhất và đồng thuận trong xã hội; tích cực tham gia góp ý kiến vào dự thảo Hiến pháp, các dự án luật, pháp lệnh và dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; các văn kiện trình đại hội đảng các cấp; kiến nghị với Đảng và Nhà nước nhiều nội dung quan trọng, góp phần hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Ủy ban MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên đã chú trọng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, triển khai sâu rộng và nâng cao chất lượng các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân, phát huy tinh thần thi đua sáng tạo và huy động các nguồn lực trong xã hội, tham gia thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. MTTQ Việt Nam đã có nhiều cố gắng, nỗ lực đổi mới phương thức hoạt động, đa dạng hóa các hình thức tập hợp nhân dân, đẩy mạnh thực hành dân chủ ở cơ sở, thực hiện giám sát và phản biện xã hội, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Hưởng ứng phong trào "Cả nước chung tay vì người nghèo-Không để ai bị bỏ lại phía sau" do Đảng và Nhà nước phát động, hằng năm, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã chủ trì phát động tháng cao điểm "Vì người nghèo", khơi dậy những tấm lòng nhân ái, nhiều nghĩa cử cao đẹp, chung tay giúp đỡ người nghèo. Thấm nhuần đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc, Ủy ban MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên thường xuyên tổ chức chăm lo các gia đình chính sách, người có công, nhất là vào các dịp kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ; Tết cổ truyền của dân tộc... Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" được triển khai với nhiều giải pháp mới nhằm nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, địa phương, doanh nghiệp và nhân dân trong việc đẩy mạnh phát triển sản xuất trong nước.
Với phương châm "Chủ động, linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả", hoạt động đối ngoại nhân dân của Ủy ban MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên ngày càng được tăng cường và đổi mới, có trọng tâm, mở rộng về địa bàn, lĩnh vực, đa dạng về đối tượng, góp phần hiện thực hóa chủ trương, đường lối giữ vững độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại, là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hòa bình, hợp tác và phát triển, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Gần đây, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, với tinh thần chống dịch như chống giặc, đã có những nỗ lực to lớn và đạt được kết quả bước đầu trong kiểm soát, đẩy lùi dịch bệnh. Để kết nối sự chung tay, huy động sự vào cuộc của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia phòng, chống đại dịch Covid-19, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ra Lời kêu gọi "Toàn dân ủng hộ phòng, chống dịch Covid-19". Những tấm gương của đội ngũ y, bác sĩ, chiến sĩ quân đội, công an cùng với sự góp sức của mỗi người dân trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 chính là biểu hiện sinh động của truyền thống yêu nước, sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc với vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam.
Những thành tích đạt được trong 90 năm qua đã khẳng định: MTTQ Việt Nam xứng đáng là tổ chức đại diện của nhân dân, là một bộ phận cấu thành quan trọng trong hệ thống chính trị ở nước ta. Với những đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam đã hai lần vinh dự được trao tặng Huân chương Sao vàng-phần thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước. Tại Lễ kỷ niệm hôm nay, Mặt trận tiếp tục vinh dự được tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh.
Nhân ngày truyền thống vẻ vang 90 năm của MTTQ Việt Nam, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương những cố gắng, nỗ lực, sự đóng góp, cống hiến to lớn và những bước phát triển của Mặt trận qua các chặng đường lịch sử, đặc biệt là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Tuy nhiên, chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận những khuyết điểm, hạn chế và điều quan trọng nhất là cần tìm ra các giải pháp hữu hiệu để khắc phục. Đó là: Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc chưa được phát huy đầy đủ; có lúc, có nơi chưa phát huy được vai trò, sức mạnh của nhân dân. Chủ trương, quan điểm của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc, về quyền và lợi ích hợp pháp của các giai cấp, tầng lớp nhân dân chưa kịp thời được thể chế hóa, hoặc đã thể chế hóa nhưng chưa được thực hiện nghiêm túc. Hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể nhân dân các cấp có lúc, có nơi chưa sâu sát; còn có biểu hiện hành chính hóa, chưa thiết thực, hiệu quả. Sự đổi mới nội dung, phương thức hoạt động chưa theo kịp yêu cầu của tình hình mới; công tác giám sát, phản biện xã hội còn hạn chế.
Thưa các vị đại biểu, thưa đồng chí, đồng bào,
Lịch sử ra đời, hoạt động, phát triển và trưởng thành của MTTQ Việt Nam 90 năm qua là lịch sử vẻ vang, gắn liền với lịch sử oai hùng của dân tộc và của Đảng ta, đã góp phần làm nên biết bao kỳ tích rất vinh quang trong thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI. Nhìn lại chặng đường đã qua của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, có thể khẳng định rằng: Chủ trương của Đảng thành lập và lãnh đạo Mặt trận Dân tộc thống nhất là hoàn toàn đúng đắn, là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta. Bằng sự sáng tạo độc đáo mang tính lịch sử ấy, Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định vai trò lãnh đạo xã hội và đất nước, gắn bó máu thịt với nhân dân, trung thành tuyệt đối với dân tộc, được nhân dân tin yêu và coi Đảng ta là Đảng của chính mình. Cũng từ đó, Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam đã trở thành cầu nối vững chắc giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước, không một thế lực nào có thể chia cắt được.
Trong giờ phút trang trọng này, chúng ta thành kính tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại-Người sáng lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam và là biểu tượng cao đẹp của khối đại đoàn kết dân tộc. Chính Người là ngọn cờ quy tụ, tập hợp, thu hút mọi người dân Việt Nam yêu nước đứng chung hàng ngũ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, tạo nên sức mạnh vô địch của khối đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại để chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược và chiến thắng đói nghèo, lạc hậu. Chân lý mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổng kết về đại đoàn kết dân tộc mãi mãi soi đường và tỏa sáng trên các chặng đường phát triển của đất nước ta. Chúng ta cũng tưởng nhớ với lòng biết ơn sâu sắc các vị Chủ tịch Mặt trận, các cụ Huỳnh Thúc Kháng, Tôn Đức Thắng, Hoàng Quốc Việt, Huỳnh Tấn Phát, Nguyễn Hữu Thọ, Trịnh Đình Thảo, Lê Quang Đạo và các vị, các đồng chí lãnh đạo Mặt trận, các tổ chức thành viên của Mặt trận qua các thời kỳ đã nhận thức sâu sắc, nêu cao tư tưởng đại đoàn kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh, có nhiều cống hiến cho sự nghiệp vẻ vang của Mặt trận Dân tộc thống nhất và để lại những kinh nghiệm quý báu về tổ chức và hoạt động của Mặt trận.
Chúng ta bày tỏ lòng biết ơn các anh hùng, liệt sĩ đã dũng cảm chiến đấu, anh dũng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc; biết ơn các Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng, các thương binh, bệnh binh, gia đình người có công với nước, các cựu chiến binh, các vị lão thành cách mạng, cán bộ Mặt trận, các nhân sĩ, trí thức, doanh nhân, các chức sắc tôn giáo, những người tiêu biểu trong các dân tộc và đồng bào yêu nước sống xa Tổ quốc đã cống hiến sức lực, trí tuệ, tài năng và cả máu xương cho đất nước, cho sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần xứng đáng vào thắng lợi của sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam muôn vàn yêu quý của chúng ta.
Nhân dịp này, chúng ta cũng chân thành cảm ơn các tổ chức Mặt trận, tổ chức đoàn kết, hữu nghị, tổ chức nhân dân của các nước, nhân dân yêu chuộng hòa bình và chính nghĩa trên thế giới đã đoàn kết, ủng hộ nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp giải phóng dân tộc trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.
Thưa các vị đại biểu, thưa đồng chí, đồng bào,
Qua 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã đoàn kết, tận dụng thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức, kiên trì phấn đấu, bằng trí tuệ, tài năng và nghị lực của mình đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay. Sự đoàn kết, thống nhất, phối hợp đồng bộ giữa Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội được tăng cường; chính trị-xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh không ngừng được củng cố, giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và hiệu quả; vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.
Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực vẫn đang có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, trong đó có cạnh tranh địa chính trị, cạnh tranh kinh tế diễn ra ngày càng gay gắt; các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống tiếp tục tác động đến môi trường hòa bình, ổn định và phát triển của các nước, trong đó có Việt Nam. Bên cạnh những thuận lợi là cơ bản, đất nước ta phải đương đầu với không ít khó khăn, thách thức. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" của một bộ phận cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí là những nguy cơ gây mất ổn định, tác động đến niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước, tác động đến khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước và đất nước ta; đó là những thách thức rất lớn đối với nước ta trong thời gian tới.
Trước tình hình đó, tôi xin đề nghị MTTQ Việt Nam trong thời gian tới cần tập trung thực hiện tốt những nhiệm vụ chính sau đây:
Một là, tiếp tục xây dựng và tăng cường củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, tập hợp rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân, bảo đảm sự thống nhất cao về tư tưởng và hành động, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên quyết, kiên trì bảo vệ, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia, giữ vững ổn định chính trị-xã hội, xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh; nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
MTTQ Việt Nam cần quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo: Cách mạng là sự nghiệp của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, và chính nhân dân là người làm nên những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: "Đại đoàn kết dân tộc không chỉ là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của Đảng mà còn là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của cả dân tộc". Đại đoàn kết dân tộc là chủ trương chiến lược, có ý nghĩa sống còn, quyết định sự thành bại của cách mạng, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong đường lối chiến lược cách mạng của Đảng ta. Là biểu trưng sinh động của tư tưởng đoàn kết thống nhất toàn dân tộc, MTTQ cần động viên, phát huy tốt hơn nữa vai trò đoàn kết các giai tầng, nêu cao vai trò của các cá nhân tiêu biểu trong các giới đồng bào, các dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Quan tâm đến tâm tư, nguyện vọng và lợi ích thiết thực của mỗi tầng lớp nhân dân, tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhân dân phát huy khả năng sáng tạo, đóng góp tích cực vào sự nghiệp chung. Mặt trận các cấp cần phát huy dân chủ, tinh thần thân ái, trao đổi, bàn bạc, bảo đảm sự bình đẳng, tôn trọng, thông cảm lẫn nhau; xóa bỏ mặc cảm, định kiến về quá khứ, thành phần, giai cấp; chấp nhận những điểm khác nhau không trái với lợi ích chung của dân tộc để Mặt trận các cấp thực sự là trung tâm đoàn kết, tập hợp mọi lực lượng xã hội, đóng góp trí tuệ, công sức cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong giai đoạn mới, Mặt trận cần thực hiện tốt hơn nữa vai trò nòng cốt trong việc chủ trì hiệp thương, phối hợp với các cấp chính quyền và các tổ chức thành viên, đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo của mọi tầng lớp nhân dân, triển khai sâu rộng và có hiệu quả các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước. Tiếp tục tổ chức tốt Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh", "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", phong trào thi đua "Đoàn kết sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, hội nhập quốc tế", bảo đảm tính thiết thực, hiệu quả, lan tỏa, sát hợp với thực tế.
Hai là, MTTQ Việt Nam cần làm tốt hơn nữa vai trò giám sát và phản biện xã hội theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, Luật MTTQ Việt Nam và các quy định của Bộ Chính trị. Tăng cường giám sát để tạo sự đồng thuận, nhất trí cao, ổn định xã hội, phát triển toàn diện và bền vững đất nước. MTTQ phải tiếp tục làm tốt vai trò chủ trì hiệp thương, phối hợp giữa các tổ chức thành viên trong việc thực hiện giám sát và phản biện xã hội; phát huy tối đa trí tuệ của các nhà khoa học, những chuyên gia giàu kinh nghiệm, đóng góp ý kiến cho các chủ trương, chính sách của Đảng và của cấp ủy, chính quyền các địa phương, nhất là những vấn đề quốc kế dân sinh, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của quần chúng nhân dân.
Phải làm tốt hơn vai trò tập hợp, lắng nghe ý kiến nhân dân để phản ánh với các cơ quan đảng và Nhà nước ở Trung ương cũng như các địa phương. Chủ động phối hợp với chính quyền giải quyết có hiệu quả những vấn đề xã hội bức xúc ngay tại cơ sở, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân. Luôn đối thoại, lắng nghe, học hỏi, tiếp thu ý kiến, giải quyết khó khăn, vướng mắc và yêu cầu chính đáng của nhân dân; tin dân và tôn trọng dân; đồng thời, phát huy quyền làm chủ của nhân dân thông qua MTTQ và các đoàn thể quần chúng.
Để bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ và tạo điều kiện cho MTTQ Việt Nam thực hiện tốt vai trò của mình, Nhà nước cần tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động của Mặt trận; phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng hơn nữa với Mặt trận. Làm được như vậy sẽ có lợi cho cả Nhà nước và Mặt trận trong việc phục vụ lợi ích của toàn dân. Mặt trận cần thực sự tham gia vào quá trình hoạch định và thực hiện chính sách, pháp luật chứ không chỉ làm nhiệm vụ động viên, kêu gọi, tổ chức các phong trào. Đó chính là cách làm cho Mặt trận mới hơn, ngày càng thiết thực, hiệu quả hơn.
Ba là, Mặt trận cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động theo hướng sâu sát với dân, hướng về cơ sở, thật sự thiết thực, hiệu quả như chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội thống nhất Việt Minh-Liên Việt (năm 1951): "Hoạt động của Mặt trận nên nhắm vào điểm chính để tránh khỏi việc gì cũng làm, nhưng ít việc làm chu đáo". Coi trọng việc nhân rộng các điển hình tốt, phê phán những việc làm chưa tốt, khắc phục bệnh hình thức. Không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, trước hết là đội ngũ cán bộ hoạt động chuyên trách ở các cấp. Đồng thời, tăng cường công tác dân vận của chính quyền các cấp; tổng kết và hoàn thiện Quy chế phối hợp giữa chính quyền với MTTQ Việt Nam. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước về phong cách dân vận: "Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân"; "Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin", thực sự vì nhân dân, phục vụ lợi ích của nhân dân; đồng thời phải làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước; không mị dân. Đối với những người lầm đường, lạc lối thì phải kiên trì vận động, cảm hóa, giáo dục, thuyết phục. Đối với những kẻ cố tình mượn cớ, nhân danh nhân dân để chống đối, phá hoại thì phải kiên quyết trừng trị theo luật pháp của Nhà nước, kỷ luật của Đảng.
Cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ dẫn: "Đảng không thể đòi hỏi Mặt trận thừa nhận quyền lãnh đạo của mình, và phải tỏ ra là một bộ phận trung thành nhất, hoạt động nhất và chân thực nhất. Chỉ trong đấu tranh và công tác hàng ngày, khi quần chúng rộng rãi thừa nhận chính sách đúng đắn và năng lực lãnh đạo của Đảng, thì Đảng mới giành được địa vị lãnh đạo". Đảng ta đã xác định vừa là thành viên, vừa là người lãnh đạo Mặt trận, Đảng lãnh đạo Mặt trận thông qua việc phát huy vai trò thành viên của Mặt trận chứ không đứng ngoài, đứng trên để lãnh đạo Mặt trận. Phải phát huy thật tốt vai trò lãnh đạo của Đảng đoàn MTTQ Việt Nam.
Đặc biệt, MTTQ Việt Nam cần tiếp tục vận động, phát huy vai trò của nhân dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ngày càng trong sạch, vững mạnh, tạo sự đồng thuận xã hội; chủ động tham gia sâu hơn, toàn diện hơn, hiệu quả hơn và động viên nhân dân tích cực tham gia vào công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Mặt trận phải là hạt nhân trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trong phòng, chống âm mưu, hoạt động "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch; kiên quyết đấu tranh với các quan điểm sai trái, phản động, cơ hội chính trị nhằm phá hoại, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tăng cường tuyên truyền sâu rộng để các tầng lớp nhân dân nhận thức sâu sắc âm mưu thâm độc của các thế lực thù địch xuyên tạc quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về dân tộc, tôn giáo nhằm chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc.
Thưa các vị đại biểu, đồng bào, đồng chí,
Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất đúng vào lúc toàn Đảng, toàn dân ta đang tiến rất gần tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng-một sự kiện chính trị trọng đại, mở ra một thời kỳ phát triển mới của đất nước.
Chúng ta tin tưởng rằng, MTTQ các cấp với quyết tâm mới, khí thế mới, sẽ tiếp tục có những hoạt động năng động, sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ hơn nữa, thiết thực, hiệu quả hơn nữa, góp phần tập hợp ngày càng đông đảo các tầng lớp nhân dân trong khối đại đoàn kết dân tộc; tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa nhân dân với Đảng và chính quyền, tạo thành sức mạnh to lớn để xây dựng Tổ quốc ta ngày càng cường thịnh, nhân dân ta ngày càng hạnh phúc; đất nước ta ngày càng phát triển, phồn vinh.
Chúc khối đại đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam ngày càng mạnh mẽ, vững chắc!
Chúc MTTQ Việt Nam không ngừng phát triển!
Chúc các vị khách quý và toàn thể đồng bào, đồng chí sức khỏe, hạnh phúc và thành công!
Vinh quang đời đời thuộc về dân tộc Việt Nam văn hiến và anh hùng!
Xin trân trọng cảm ơn.
(*) Đầu đề của Báo Quân đội nhân dân