Trình bày Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy giai đoạn 2014-2018, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt cho biết: Nền kinh tế đất nước trong những năm qua phát triển với nhịp độ khá cao; tốc độ đô thị hóa nhanh, diễn ra ở hầu hết các địa phương, đặc biệt ở các thành phố lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng... Tuy nhiên, hạ tầng giao thông phát triển chưa đồng bộ với sự phát triển của nền kinh tế. Hầu hết các khu tập trung đông dân cư như ở các đô thị, các khu công nghiệp, nhà ga, bến xe, bến phà…, hạ tầng giao thông chưa bảo đảm, lối đi hẹp, dễ xảy ra tình trạng ùn ứ giao thông cục bộ, không có lối thoát nạn, nhất là ở nhiều khu phố cổ của Thành phố Hà Nội có nhiều nhà dân diện tích nhỏ, xây dựng lâu năm hầu hết đều đã xuống cấp, hệ thống điện chằng chịt luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ nhưng không có giải pháp khắc phục kịp thời..., gây nhiều khó khăn cho công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và cứu nạn cứu hộ.

leftcenterrightdel
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt trình bày báo cáo. Ảnh: TTXVN.

Theo Chủ nhiệm Võ Trọng Việt, trong thời gian qua, thực hiện Chỉ thị số 47-CT/TW ngày 25-6-2015 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC, Luật PCCC (sửa đổi) và Chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 47-CT/TW của Ban Bí thư, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã kịp thời tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả. 

Tuy nhiên, trong giai đoạn từ tháng 7-2014 đến tháng 7-2018, cả nước đã xảy ra 13.149 vụ cháy, làm chết 346 người, bị thương 823 người; thiệt hại về tài sản ước tính 6.524,8 tỷ đồng và 6.462 héc-ta rừng. Trung bình mỗi năm xảy ra 3.287 vụ cháy, làm chết 87 người, bị thương 206 người, thiệt hại về tài sản trị giá 1.631,2 tỷ đồng và 1.615,5 héc-ta rừng. Trung bình mỗi ngày xảy ra 9 vụ cháy, làm chết hoặc bị thương 1 người, thiệt hại về tài sản ước tính 4,4 tỷ đồng và 5,3 héc-ta rừng.

Địa bàn xảy cháy ở thành thị chiếm 60,11%, ở khu vực nông thôn chiếm 39,89%; cháy tại khu vực nhà dân 5.636 vụ (chiếm 42,86 %), tại cơ sở kinh tế tư nhân 4.861 vụ (chiếm 36,97%). Các vụ cháy có nguyên nhân do sự cố hệ thống, thiết bị điện là chủ yếu; tiếp đó là do sơ suất trong sử dụng lửa, xăng dầu và khí đốt...

Trong khi đó, Đoàn giám sát cũng chỉ ra rằng, quá trình thực hiện chính sách, pháp luật về PCCC lại còn nhiều hạn chế, bất cập. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và kiến thức, kỹ năng về PCCC tuy đã được quan tâm nhưng vẫn còn mang tính hình thức, chưa thường xuyên, chủ yếu tập trung vào một số dịp cao điểm; địa điểm chủ yếu tập trung ở thành phố, thị xã, thị trấn… mà chưa quan tâm đến khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa. Chất lượng công tác tuyên truyền chưa cao, vẫn còn một bộ phận không nhỏ người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cơ sở, chủ hộ gia đình cho đến người dân chưa có ý thức trách nhiệm về PCCC.

Ngoài ra, tại một số địa phương, công tác lãnh đạo, chỉ đạo về PCCC còn mang tính hình thức, chưa thực sự quyết liệt, chưa có hiệu quả thực chất. 

Đặc biệt, tình trạng vi phạm các quy định về PCCC trong lĩnh vực xây dựng, quy hoạch tại các đô thị lớn còn xảy ra nhiều, một số công trình được đưa vào sử dụng, nhưng chưa được thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC; một số công trình chủ đầu tư tự thay đổi công năng, tự ý chuyển đổi thiết kế xây dựng... Tình hình cháy nổ vẫn diễn biến phức tạp, ở nhiều địa bàn, cơ sở trọng điểm, nhà cao tầng - siêu cao tầng, chợ, trung tâm thương mại, khu dân cư tập trung, nhà ở kết hợp kinh doanh, phương tiện giao thông thủy, bộ...

Cùng với đó, công tác quy hoạch, bảo đảm các điều kiện phục vụ chữa cháy ở nhiều địa phương, cơ quan, đơn vị chưa thực hiện theo đúng quy chuẩn về quy hoạch xây dựng đối với hệ thống cấp nước chữa cháy đô thị; công tác quản lý nhà nước về PCCC trong đầu tư xây dựng chưa thực sự chặt chẽ, nhiều dự án, công trình chưa quan tâm bố trí, xây dựng hạ tầng kỹ thuật phục vụ chữa cháy. Tại nhiều thành phố lớn, nhiều khu dân cư nằm trong ngõ, hẻm sâu, mật độ xây dựng dày; quy hoạch nhà chung cư, liền kề không bảo đảm, không thể bố trí được giao thông, nguồn nước cho công tác chữa cháy. Cùng với đó, trang bị, phương tiện của lực lượng Cảnh sát PCCC phục vụ công tác chữa cháy, cứu nạn cứu hộ còn thiếu, chưa đồng bộ, phần nhiều đã lạc hậu, hoạt động kém hiệu quả...

Trên cơ sở kết quả giám sát, những dự báo về tình hình cháy, nổ trong thời gian tới và đặc biệt là qua những hạn chế, bất cập đã chỉ ra trong quá trình giám sát, Đoàn giám sát của Quốc hội đề xuất, kiến nghị đối với Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương nhiều nội dung, giải pháp.

Cụ thể, Đoàn giám sát kiến nghị cần sơ kết, đánh giá kết quả thực hiện Chỉ thị số 47-CT/TW ngày 15-6-2015 của Ban Bí thư để tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác PCCC. Bên cạnh đó, Quốc hội cần ban hành Nghị quyết về kết quả giám sát; chỉ đạo Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội tăng cường công tác giám sát về PCCC; gắn yêu cầu bảo đảm công tác PCCC trong hoạt động thẩm tra, xây dựng pháp luật và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Tiếp tục xây dựng chiến lược PCCC và cứu nạn cứu hộ, nhất là đối với các địa bàn, công trình trọng điểm quốc gia, khu đô thị, các khu công nghiệp, thương mại... có nguy cơ cháy, nổ cao. Tập trung chỉ đạo nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về PCCC; tăng cường công tác quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực, xác định việc bảo đảm yêu cầu PCCC là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực....

PHƯƠNG HẰNG