Người sáng tác mẫu bằng “Tổ quốc ghi công” là ông Nguyễn Tiến Lợi (Vũ Lai), sinh năm 1902, nguyên quán: xã Quỳnh Đô, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội. Ông đã có thời gian làm việc ở Đông Dương Bác Cổ (nay là Viện bảo tàng lịch sử). Ông tham gia cách mạng năm 1942, nhập ngũ năm 1945.
Ông Lợi có năng khiếu hội-họa và rất chịu khó học hỏi. Ông trở thành họa sĩ và làm công tác tuyên truyền giáo dục trong quân đội. Cuối năm 1955, theo chủ trương của Chính phủ, Bộ Thương binh-Cựu binh (TB-CB) mở cuộc vận động sáng tác bằng “Tổ quốc ghi công”, ông đã tham gia cuộc vận động này. Mẫu bằng do ông sáng tác được Bác sĩ Vũ Đình Tụng, Bộ trưởng Bộ TB-CB chọn, trình Thủ tướng Chính phủ và được Phó thủ tướng Trường Chinh chính thức phê chuẩn. Tại Nghị định số 899/TTg ngày 25-5-1956, Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy mẫu bằng “Tổ quốc ghi công” do ông Nguyễn Tiến Lợi sáng tác dùng tặng thưởng những gia đình liệt sĩ, để ghi nhận công lao to lớn và tỏ lòng biết ơn các liệt sĩ.
Người vẽ mẫu Huy hiệu Thương binh là ông Nguyễn Văn Vĩnh, sinh ngày 28-3-1928, quê xã Kim Hoa, huyện Kim Anh, tỉnh Phúc Yên, nay là xã Việt Hồng, huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc.
Ông Vĩnh nhập ngũ ngày 19-12-1945, tham gia chiến đấu và bị thương, được xếp hạng 5/6 (số sổ KT-4536). Sau khi giải ngũ, ông trú tại số nhà 62, phố Khâm Thiên, Hà Nội, làm nghề vẽ, kẻ sơn quảng cáo.
Cuối năm 1956, theo yêu cầu của Bộ TB-CB, ông Vĩnh tham gia sáng tác mẫu Huy hiệu thương binh do Bộ TB-CB phát động. Có rất nhiều mẫu tham gia dự thi nhưng mẫu Huy hiệu Thương binh do ông Nguyễn Văn Vĩnh sáng tác được chính Bác Hồ chọn vì đạt hai yêu cầu: Đơn giản và ý nghĩa.
Từ đó, mẫu Huy hiệu Thương binh của ông Nguyễn Văn Vĩnh sáng tác được dùng tặng cho những người được công nhận là thương binh.
LÊ LAM SƠN (st)