Cần hành động ngay kẻo muộn

QĐND - Sau bài báo “Câu chuyện bi tráng đang bị lãng quên?” đăng trên Nguyệt san Sự kiện và Nhân chứng số 197, tháng 5-2010 và hồi âm sau bài báo: “Chính quyền, cơ quan chức năng vào cuộc” đăng trên Báo Quân đội nhân dân hằng ngày (1-8-2010), bạn đọc rất quan tâm đến việc vào cuộc khắc phục hậu quả của các cơ quan chức năng. Đáp ứng yêu cầu của bạn đọc, Báo Quân đội nhân dân tiếp tục thông tin về những diễn biến mới nhất trong giải quyết vụ việc này.

“Nhà báo ơi, con tôi mất rồi!”

Đó là tiếng kêu thảng thốt của bà Bùi Thị Kim ở xã Hồng Minh, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Hôm ấy vào đúng ngày 27-7-2010, chúng tôi có buổi làm việc với Thiếu tướng Hoàng Mạnh An, Giám đốc Bệnh viện 103 (Học viện Quân y). Khi xem ảnh và thông tin trên báo, Giám đốc Hoàng Mạnh An đặc biệt quan tâm đến chiếc cổ khổng lồ, dị dạng của chị Nguyễn Thị Xuân, con gái bà Bùi Thị Kim, cựu TNXP Đại đội 895, đơn vị tham gia cứu tàu tại ga Gôi. Thiếu tướng Hoàng Mạnh An nói, sẵn sàng khám và phẫu thuật miễn phí ngay cho trường hợp này. Chúng tôi liền thông báo tin này cho gia đình. Bà Kim lặng đi một hồi, rồi nói trong tiếng nấc: “Nhà báo ơi, cháu Xuân nhà tôi mới mất rồi. Sao các chú không nói sớm hơn?”. Câu hỏi như lưỡi dao cứa vào ruột gan, khiến lòng chúng tôi quặn lại.

Ông Trần Hùng Khái, cựu TNXP cứu tàu tại ga Gôi, có hai con trai bị bệnh, dị tật mất sớm; con gái bị thiểu năng trí tuệ.

Theo chân các anh ở Hội cựu TNXP huyện Hưng Hà, chúng tôi tiếp tục tới xã Đoan Hùng, đến thăm nhà ông Trần Hùng Khái, nguyên Đội phó, Bí thư Đoàn Đại đội 895. Ông Khái người nhỏ thó, móm mém, run run thắp nén hương lên bàn thờ. Nhìn di ảnh người quá cố, ông rơm rớm nước mắt, quay mặt đi chỗ khác. Hơn 4 thập kỷ trước, ông và đồng đội đã không ngại gian khổ, hy sinh, dũng cảm cứu hàng, cứu tàu ở ga Gôi trong ngày 20-8-1966 bi hùng. Ông đâu ngờ, những mầm độc ngày hôm đó còn bám đuổi, gieo rắc sự tang tóc, ám ảnh suốt cuộc đời ông. Con trai cả của ông bị ung thư máu chết năm 18 tuổi, con út bị dị tật, qua đời khi chưa đầy tháng, còn duy nhất cô con gái cũng phát triển không bình thường. Người vợ hiền vừa lam lũ, lại quá đau buồn cũng bỏ ông, theo hai người con trai đoản mệnh. Hai bố con đau yếu, bệnh tật, ngày ngày rau cháo nuôi nhau mà chưa được hưởng chế độ chính sách.

Theo bà Nguyễn Thị Dung, cựu TNXP Đại đội 895, thống kê chưa đầy đủ đến nay, chỉ riêng trên địa bàn tỉnh Thái Bình đã có 23 người là con, cháu của các TNXP trực tiếp tham gia vụ ga Gôi bị dị tật, di chứng do nhiễm độc. 20 TNXP Đại đội 895 về địa phương đã chết, hầu hết trong độ tuổi từ 40 đến 50 với các triệu chứng sùi bọt mép, giật, cắn lưỡi… Có những hoàn cảnh rất thương tâm: Anh Phạm Văn Cam bị thần kinh, lao xuống sông chết; chị Nguyễn Thị Được (xã Điệp Nông) thường bị co giật, sùi bọt mép và mất sớm; anh Đàm (xã Kim Chung) có 4 con đều thiểu năng trí tuệ và anh cũng đã chết, anh Hà Đức Lan (xã Kim Chung) có con trai bị thần kinh, 30 tuổi vẫn phải xích tại nhà…

Cần lắm những tấm lòng tri ân

Sau khi Báo Quân đội nhân dân đăng các bài về vụ nhiễm độc ga Gôi, chính quyền và một số cơ quan chức năng đã vào cuộc (xem bài hồi âm trên Báo Quân đội nhân dân ngày 1-8-2010). Mới đây nhất, lãnh đạo tỉnh Thái Bình đã yêu cầu Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH), Hội cựu TNXP tỉnh và Tỉnh đoàn phải phối hợp vào cuộc, khảo sát, đánh giá tình hình các TNXP bị nhiễm độc vụ ga Gôi đang sống trên địa bàn tỉnh và đề xuất phương án giải quyết, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh. Theo ông Tạ Xuân Mai, Phó chủ tịch Hội cựu TNXP tỉnh Thái Bình: Thực hiện ý kiến chỉ đạo trên, ngày 3-8-2010 Tỉnh hội và Sở LĐ-TB-XH tỉnh Thái Bình đã tổ chức họp. Ngay sau đó, Hội đã có tổng hợp bằng văn bản báo cáo tỉnh, Hội cựu TNXP Việt Nam và Bộ LĐ-TB-XH để kiến nghị giải quyết vụ việc.

Các nhân chứng trong vụ nhiễm độc ở ga Gôi.

Trao đổi với chúng tôi, Thiếu tướng Hoàng Mạnh An tiếp tục khẳng định, đơn vị sẽ làm hết sức mình để góp phần xoa dịu nỗi đau và sự thiệt thòi của các nạn nhân vụ nhiễm độc ga Gôi. Đây là vấn đề lớn, cần có sự vào cuộc của các bộ, ngành và các địa phương, trong đó cơ quan chính sách phải đi trước một bước. Chúng tôi kiến nghị các cơ quan chức năng cần khẩn trương thành lập quỹ điều trị cho các bệnh nhân và Bệnh viện 103 sẵn sàng đóng góp vào quỹ này.

Về vụ việc nêu trên, vừa qua lãnh đạo, chỉ huy Bộ tư lệnh Binh chủng Hóa học đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tổng hợp lại diễn biến quá trình đơn vị xử lý nhiễm độc tại ga Gôi và đánh giá mức độ ảnh hưởng tới con người và môi trường, làm cơ sở để các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết chế độ chính sách cho các nạn nhân…

Ngày 11-8-2010, Văn phòng Bộ LĐ-TB-XH có công văn số 2741/TB-LĐTBXH, do Phó chánh Văn phòng Lê Văn Hoạt ký, thông báo ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Bùi Hồng Lĩnh về xử lý vụ nhiễm độc tại ga Gôi, tỉnh Nam Định. Nội dung công văn như sau: "Giao Cục Người có công tra cứu các tài liệu, phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan kiểm tra, xác minh về nội dung, tình tiết cụ thể của vụ nhiễm độc tại ga Gôi, tỉnh Nam Định; chuẩn bị cuộc họp vào trung tuần tháng 9 với các cơ quan chức năng có liên quan để bàn phương án xử lý... Yêu cầu Cục Người có công khẩn trương chuẩn bị, xác minh và báo cáo, đề xuất với lãnh đạo bộ về các nội dung liên quan trước khi đưa ra xin ý kiến các thành viên trong cuộc họp".
Cũng trong ngày 11-8-2010, Ban Chấp hành Trung ương Hội cựu TNXP Việt Nam có công văn số 192/2010/HCTNXPVN, về việc đề nghị giải quyết chế độ nhiễm chất độc cho TNXP làm nhiệm vụ trong kháng chiến chống Mỹ, do Phó chủ tịch thường trực Trần Khắc Lộng ký. Nội dung công văn nêu rõ: "... Hội  cựu TNXP Việt Nam đã nhận được nhiều đơn đề nghị của các gia đình cựu TNXP, báo cáo của Hội cựu TNXP tỉnh Thái Bình, Báo Quân đội nhân dân và một số tờ báo đã đăng nhiều bài về sự việc đặc biệt này để đề nghị các cơ quan chức năng giải quyết chính sách, chế độ cho số TNXP và con, cháu của họ bị nhiễm hóa chất lâm bệnh, dị dạng - di chứng rất nặng nề, cuộc sống đang gặp rất nhiều khó khăn.

Trung ương Hội cựu TNXP Việt Nam, đề nghị Bộ Giao thông-Vận tải, Bộ LĐ-TB-XH và các cơ quan chức năng khẩn trương xem xét, giải quyết chính sách, chế độ  đối với cựu TNXP và con, cháu họ do bị nhiễm hóa chất khi làm nhiệm vụ phục vụ cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang phải chịu đựng hậu quả nặng nề nói trên".

Báo Quân đội nhân dân hoan nghênh sự vào cuộc của các cơ quan chức năng và lãnh đạo tỉnh Thái Bình. Tuy nhiên đây là vụ việc phức tạp, để giải quyết dứt điểm rất cần những tấm lòng tri ân của toàn xã hội.  Hiện nay, hầu hết các nạn nhân vụ ga Gôi năm xưa đều đang trong tình trạng ốm đau, bệnh tật... dư luận mong muốn Bộ LĐ-TB-XH trên cơ sở đề nghị của các cơ quan chức năng và tỉnh Thái Bình, sớm xem xét, giải quyết chế độ chính sách cho các nạn nhân bị nhiễm độc trong vụ ga Gôi.

“Báo Quân đội nhân dân mong nhận được sự quan tâm, sẻ chia về vật chất cũng như tinh thần của các nhà hảo tâm và bạn đọc với các nạn nhân bị nhiễm độc ở ga Gôi đang chịu bệnh tật hiểm nghèo và hoàn cảnh còn nhiều khó khăn. Thông tin xin liên hệ: Báo Quân đội nhân dân, số 7 Phan Đình Phùng, Hà Nội. Email: ; . Điện thoại: 04.37473063; 0986.588.268”.

Bài và ảnh: Trần Hoàng Tiến