Xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố kết hợp với chiến lược phát triển kinh tế biển

Hội nghị Trung ương 8 (khóa XII) của Đảng chỉ rõ: “Các cấp, các ngành địa phương ven biển đã xây dựng thế trận KVPT tỉnh và thế trận quốc phòng toàn dân kết hợp chặt chẽ với thế trận an ninh nhân dân ở địa phương trong thời bình, sẵn sàng chuyển thành thế trận chiến đấu khi chiến tranh xảy ra theo hướng “vững toàn diện, mạnh trọng điểm”... kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế biển”(1). Nghị quyết đã xác định rất rõ mối quan hệ hữu cơ của KVPT tỉnh, thành phố ven biển với chiến lược phát triển kinh tế biển, các cấp, các ngành cần nắm vững và triển khai thực hiện thắng lợi.

Xây dựng KVPT tỉnh, thành phố bao gồm nhiều nội dung rộng lớn, trong đó xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân là một nội dung hết sức quan trọng. Đối với các tỉnh, thành phố ven biển, thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân bao gồm cả thế trận ở trên đất liền và trên biển, đảo. Thế trận đó lại nằm trong tổng thể hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng nước ta, đó là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cụ thể hóa vấn đề này trong Chiến lược biển Việt Nam, đó chính là kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế biển.

Từ sự phân tích trên cho thấy, xây dựng KVPT các tỉnh, thành phố nói chung, ven biển nói riêng, vừa rộng lớn, vừa gắn bó rất chặt chẽ với chiến lược biển. Xét về quy mô, xây dựng KVPT tỉnh, thành phố ven biển bao gồm cả trên đất liền và trên biển, đảo, xét về nội dung bao hàm cả các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội... trong nội địa và những vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội... liên quan đến chủ quyền biển, đảo. Do đó, quá trình xây dựng KVPT kết hợp chặt chẽ với chiến lược biển cần có những giải pháp vừa chứa đựng nét chung của cả nước, vừa mang tính đặc thù của biển, đảo.

Để kết hợp chặt chẽ xây dựng KVPT tỉnh, thành phố ven biển kết hợp với chiến lược biển, trước hết cần phải xây dựng quy hoạch, kế hoạch tổng thể về KVPT tỉnh, thành phố ven biển kết hợp chặt chẽ với Chiến lược biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây là yêu cầu quan trọng hàng đầu, bởi vì, mọi hoạt động kinh tế, xã hội và quốc phòng, an ninh đều có mối quan hệ chặt chẽ với nhau trong một tổng thể thống nhất. Làm tốt điều này thì kinh tế phát triển ổn định, tốc độ cao và quốc phòng, an ninh được giữ vững và ngược lại. Chính vì vậy, cần xây dựng một quy hoạch, kế hoạch tổng thể về KVPT và chiến lược biển trên từng địa phương cũng như cả nước. Bên cạnh đó, phải xây dựng tiềm lực kinh tế, kinh tế quân sự đáp ứng cho nhu cầu phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng trong đất liền và trên biển, đảo, ứng phó kịp thời với mọi tình huống quốc phòng, an ninh truyền thống và phi truyền thống có thể xảy ra trên từng địa bàn.

Kinh tế và quốc phòng KVPT tỉnh, thành phố ven biển có mối quan hệ chặt chẽ hữu cơ với chiến lược biển trên từng địa phương và cả nước. Vì vậy, xây dựng tiềm lực kinh tế, kinh tế quân sự trên đất liền và trên biển có sự bổ sung, hỗ trợ cho nhau tạo thành một tổng thể kinh tế và quốc phòng, an ninh liên hoàn, vững chắc của từng địa phương cũng như toàn bộ quốc gia. Cần phải tạo lập mối quan hệ chặt chẽ, vững chắc giữa xây dựng tiềm lực kinh tế, tiềm lực kinh tế quân sự trong thế trận chung của nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân trên đất liền và biển, đảo của từng địa phương cũng như cả nước. Lưỡng dụng hóa các cơ sở kinh tế và công nghiệp quốc phòng, thành một cơ cấu kinh tế và kinh tế quân sự hỗn hợp, tạo thuận lợi cho sự phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng trong thời bình, đồng thời, có khả năng chuyển đổi nhanh khi có chiến tranh xảy ra. Tiến hành xây dựng đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, hạ tầng kỹ thuật tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng các khu công nghiệp, khu chế xuất, dịch vụ tổng hợp trên bờ và trên biển bảo đảm tốt cho phát triển kinh tế và củng cố quốc phòng, an ninh.

Nước ta có chiều dài lớn, nhưng hẹp về bề ngang, do đó, giữa các tỉnh, thành phố ven biển và trong nội địa khoảng cách không lớn có thể hỗ trợ, bổ sung cho nhau những thế mạnh về kinh tế, quốc phòng, an ninh và việc giao thương quốc tế thông qua các cảng biển, cửa khẩu trên biên giới đất liền. Chính vì vậy, các cấp, ngành cần phối hợp chặt chẽ nhằm xây dựng khối liên hoàn vững chắc giữa KVPT tỉnh, thành phố trên cả nước gắn bó chặt chẽ với Chiến lược biển Việt Nam. Các cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương cần có sự phối hợp chặt chẽ nhằm xây dựng thành một khối liên hoàn KVPT tỉnh, thành phố gắn bó chặt chẽ với Chiến lược biển Việt Nam. Tiến hành đầu tư khoa học, công nghệ hiện đại nâng cao chất lượng dịch vụ tổng hợp về kinh tế biển, đảo và năng lực cạnh tranh cho các cơ sở kinh tế ven biển, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hội nhập quốc tế thông qua đường biển của các tỉnh, thành phố phía trong đất liền. Phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành nhằm phòng, chống có hiệu quả các vấn đề về an ninh như buôn lậu, ma túy, cướp biển, ô nhiễm môi trường biển... do quá trình hội nhập quốc tế và biến đổi khí hậu gây ra.

Những vấn đề được đề cập trên đây có mối quan hệ chặt chẽ hữu cơ với nhau, khi được các cấp, các ngành quan tâm và thực hiện một cách đồng bộ, thống nhất, chắc chắn mang lại hiệu quả kinh tế-xã hội và quốc phòng, an ninh thiết thực, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

PGS, TS HOÀNG MINH THẢO