Trong đó, tôi rất tâm đắc với những phân tích, đánh giá về mặt trái của chủ nghĩa tư  bản (CNTB) mà Tổng Bí thư đã chỉ ra. Trong bài viết, Tổng Bí thư có nhắc đến hiện tượng “một bộ phận rất nhỏ, thậm chí chỉ là 1% dân số, nhưng lại chiếm giữ phần lớn của cải, tư liệu sản xuất, kiểm soát tới 3/4 nguồn tài chính và chi phối toàn xã hội. Đây chính là nguyên nhân sâu xa dẫn đến phong trào "99 chống lại 1" diễn ra ở Mỹ đầu năm 2011 và nhanh chóng lan rộng ở nhiều nước tư bản". Đây chính là phong trào “Chiếm lấy phố Wall” từng tạo nên những cơn dư chấn cùng thời điểm cái gọi là “Mùa xuân Ả Rập” diễn ra và năm nay cũng tròn 10 năm sau các sự kiện này, để lại nhiều bài học sâu sắc cho đất nước ta cũng như toàn thể nhân loại.

Bài viết thể hiện tầm cao tư duy lý luận, tổng kết thực tiễn sâu sắc khi chỉ ra những mặt trái của CNTB từ hiện tượng này. Đó chính là lỗi hệ thống của CNTB và từ đó, phong trào đã lan rộng tới hơn 1.500 thành phố ở Mỹ cũng như nhiều quốc gia phát triển khác như: Anh, Tây Ban Nha, Hy Lạp...

Nhìn lại 10 năm phong trào "Chiếm lấy phố Wall", tôi còn nhớ chính báo chí Mỹ lúc đó như tờ The New York Times đã phỏng vấn rất nhiều người biểu tình và đa số họ khẳng định: Chúng tôi cần một thế giới khác, không phải thế giới mà ở đó các tập đoàn tư bản có tất cả và thâu tóm cả chính phủ. 

Song, chính báo chí Mỹ ngày đó cũng đưa ra dự báo rất chuẩn xác: Các cuộc biểu tình “Chiếm lấy phố Wall” rồi cũng sẽ thất bại, chỉ có phong trào xã hội chủ nghĩa của quần chúng được tổ chức chặt chẽ chống lại CNTB mới có khả năng chấm dứt những bất công.

Trong một bài viết gửi báo chí ở Việt Nam, bà Merle Ratner, nhà hoạt động xã hội người Mỹ, điều phối viên Chiến dịch hỗ trợ và công lý cho nạn nhân chất độc da cam Việt Nam đã có phân tích rất xác đáng: "Người dân Mỹ đau đớn nhận ra rằng, CNTB đã giáng cho họ một đòn đau đớn. Tuy nhiên, điều mà họ chưa thể thấu hiểu hoàn toàn đó là đau khổ của họ không chỉ do những cá nhân tham lam chỉ coi trọng khối tài sản khổng lồ của họ hơn tình thương đối với nhân loại mà còn xuất phát từ bản chất của CNTB. CNTB luôn nhắm đến tối đa hóa lợi nhuận và giá trị thị trường. Tham lam và bất bình đẳng là gen di truyền của CNTB và chúng sẽ chỉ bị loại bỏ khi thay đổi hệ thống chính trị và kinh tế triệt để. Tương lai của loài người chắc chắn phải là chủ nghĩa xã hội (CNXH). Tương lai hoàn toàn thuộc về CNXH. Nhưng CNXH trong thời đại mới sẽ khác hơn những gì đã diễn ra trong thế kỷ 20. Có khả năng sẽ có nhiều cuộc thử nghiệm khác nhau ở các quốc gia khác nhau. Tất cả cần phải được nghiên cứu, tổng hợp và rút ra bài học kinh nghiệm”. 

Nhìn vấn đề ở logic lịch sử như vậy càng cho thấy bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng không chỉ có ý nghĩa trước mắt đối với nước ta mà còn là một bài viết mang tính tổng kết thực tiễn, khái quát lý luận rất quan trọng giúp nhận diện những vấn đề có tính quy luật lớn của thời đại hiện nay, cũng là điều mà nhiều nhà nghiên cứu, nhà lãnh đạo trên thế giới quan tâm. Đó chính là một vấn đề mang tính toàn cầu như chuyên gia người Mỹ từng khẳng định: “Phải được nghiên cứu, tổng hợp và rút ra bài học kinh nghiệm”. 

Một giá trị hết sức quan trọng và to lớn khác là bài viết đã chỉ ra những đặc trưng cơ bản của mô hình xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân Việt Nam đang phấn đấu xây dựng; khẳng định những biện pháp, cách thức, các khâu đột phá cần làm, các vấn đề then chốt phải thực hiện để đi lên CNXH. Bài viết mang tính khái quát nhưng đã khẳng định rất rõ rằng Đảng Cộng sản Việt Nam nhận thức về CNXH ngày càng rõ hơn, con đường đi lên CNXH ngày càng sáng tỏ hơn và đang từng bước được hiện thực hóa. Bài viết vừa có tầm vóc lý luận và thực tiễn to lớn, vừa là thông điệp mạnh mẽ của Đảng ta và nhân dân ta về sự lựa chọn con đường đi tới tương lai; tiếp tục cổ vũ quần chúng nhân dân kiên định, vững bước trên con đường đã chọn.

TS NGUYỄN CÔNG DŨNG - Phó tổng biên tập Thường trực Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam