Tờ báo góp phần lưu giữ, sáng tạo, quảng bá giá trị văn học, nghệ thuật cách mạng

Là một độc giả trung thành, đồng thời cũng là một cộng tác viên của Báo QĐND, tôi muốn làm rõ một thành tố quan trọng làm nên bản sắc của tờ báo-chiến sĩ, đó là: Báo QĐND là một cơ quan báo chí mẫu mực, tiêu biểu của báo chí cách mạng Việt Nam, luôn đồng hành với đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức trong suốt 75 năm qua.   

Dấu ấn văn hóa tờ báo chiến sĩ

Cách đây 3 năm, Hội Nhà báo Việt Nam đã xác định và công bố 6 tiêu chí cơ quan báo chí văn hóa nhân dịp phát động Phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí”. Tìm hiểu các tiêu chí này, tôi nhận ra nhiều điểm trùng hợp với các giá trị văn hóa nhà báo-chiến sĩ được các thế hệ người làm báo Báo QĐND bền bỉ bồi đắp suốt 75 năm qua. Ví như tiêu chí đầu tiên, đó là “nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; thực hiện đúng nhiệm vụ, quyền hạn của báo chí và tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí; nhận thức đầy đủ sứ mệnh, vai trò của báo chí trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc; nỗ lực góp phần xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”.

Báo QĐND luôn là tờ báo trung thành tuyệt đối với mục tiêu, lý tưởng của Đảng, hoạt động theo đúng tôn chỉ, mục đích, chấp hành nghiêm chính sách, pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Quân đội. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Báo QĐND đều chú trọng xây dựng văn hóa cơ quan báo chí một cách thực chất; qua đó bồi đắp những giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp cho đội ngũ nhà báo "hai vai" chiến sĩ-chiến sĩ cầm súng trong QĐND Việt Nam, chiến sĩ cầm bút trên mặt trận tư tưởng-văn hóa của Đảng.

Báo QĐND không chỉ là tiếng nói của lực lượng vũ trang, mà còn là tiếng nói của nhân dân Việt Nam. Vì vậy, Báo QĐND không ngừng mở rộng phạm vi tuyên truyền, nhất là nội dung văn hóa. Ngay từ những số báo đầu tiên ra đời ở Chiến khu Việt Bắc, Báo QĐND đã dành dung lượng đích đáng cho lĩnh vực văn hóa, văn học nghệ thuật (VHNT). Bởi lẽ, Báo QĐND ý thức sâu sắc việc tuyên truyền, quảng bá các giá trị văn hóa, lịch sử sẽ góp phần đắc lực hoàn thành các nhiệm vụ lớn lao của sự nghiệp cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng. 

Đại biểu tham quan tác phẩm đoạt giải Cuộc thi ảnh "Chân dung người chiến sĩ" do Báo Quân đội nhân dân tổ chức, tháng 12-2024. Ảnh: VIỆT TRUNG

Báo QĐND chính là địa chỉ tin cậy để công chúng báo chí có thể tìm kiếm những thông tin liên quan đến thể chế, chính sách văn hóa. Thành công của công tác tuyên truyền về văn hóa của Báo QĐND không chỉ đơn thuần là ở các bài viết, các chuyên mục, mà quan trọng hơn là tạo được sự đồng thuận trong xã hội, huy động được sức mạnh của toàn xã hội để chấn hưng văn hóa nước nhà.

Trong truyền thông về văn hóa, Báo QĐND đã bảo đảm định hướng chính trị-tư tưởng đúng đắn, gắn với nhiệm vụ xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị; chuyển tải nội dung chính sách một cách dễ hiểu, hấp dẫn, phù hợp với từng đối tượng bạn đọc. Cùng với đó, Báo QĐND tích cực đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, phản văn hóa; phát huy hiệu quả sự phối hợp với các lực lượng tuyên truyền và ứng dụng chuyển đổi số, đa nền tảng để lan tỏa chính sách rộng rãi, khơi dậy khát vọng phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Ngôi nhà của những nhà báo - văn nghệ sĩ tài năng

Mặc dù không phải là cơ quan báo chí chuyên về văn hóa, VHNT, song Báo QĐND có thể tự hào về đội ngũ nhà báo-văn nghệ sĩ của mình. Khó có thể liệt kê đầy đủ các nhà báo Báo QĐND đồng thời là hội viên các hội VHNT chuyên ngành Trung ương và địa phương, bởi con số lên tới hơn trăm người. Trong số họ, nhiều người từng đoạt các giải thưởng danh giá: Giải thưởng Hồ Chí Minh truy tặng họa sĩ Dương Bích Liên (năm 2000) và gần 20 tác giả được trao tặng, truy tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT.

Nhiều tác phẩm VHNT đã ghi sâu vào trí nhớ công chúng, sống mãi với thời gian. Nhiều nhất, đặc sắc nhất là các tác phẩm văn học với: “Một lần tới Thủ đô” (Trần Đăng), “Núi đôi” (Vũ Cao)”, “Sống với hai chiều thời gian” (Vũ Tú Nam), “Bến quê” (Cao Tiến Lê), “Ông tướng tình báo và hai bà vợ” (Nguyễn Trần Thiết), “Đêm sông Cầu” (Đỗ Trung Lai), “Nghe mưa” (Hà Phạm Phú), “Đổ bóng xuống mặt trời” (Trần Anh Thái)... Hội họa có: “Bác Hồ ở Chiến khu Việt Bắc” (Dương Bích Liên), “Kéo pháo ở Điện Biên Phủ” (Dương Hướng Minh), “Dừng lại” (Lê Lam)... Nhiếp ảnh để lại ấn tượng với các bức ảnh phản ánh chiến trường khốc liệt: “Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954” (Triệu Đại), “Phúc Tân kêu gọi trả thù” (Vũ Ba), “Xung phong đánh điểm cao ở Mặt trận Đường 9, Nam Lào, tháng 2-1971” (Bùi Duy Ly), “Nụ cười bên Thành cổ Quảng Trị” (Đoàn Công Tính)... Lĩnh vực sân khấu, kịch bản truyền hình, tài năng của nhà văn Hà Đình Cẩn được giới chuyên môn đánh giá cao qua các tác phẩm: “Trò đùa người lớn”, “Ô cửa sổ bỏ ngỏ”, “Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh-Biên niên sử truyền hình”...

Nhờ dấn thân với nghề báo, đắm mình vào hiện thực, các tác phẩm của văn nghệ sĩ công tác ở Báo QĐND có giá trị về thẩm mỹ, giáo dục, tuyên truyền... Các tác phẩm ấy đã kết hợp hài hòa giữa các yếu tố, bảo đảm đúng quan điểm chính trị, giàu tính nghệ thuật, hướng công chúng đến các giá trị chân, thiện, mỹ... Không quá lời khi khẳng định các tác phẩm của văn nghệ sĩ Báo QĐND đã góp phần đưa đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng trở thành dòng chảy chính, tôn vinh Quân đội anh hùng và hình tượng Bộ đội Cụ Hồ cao đẹp.

Đồng hành với đội ngũ văn nghệ sĩ

Theo dõi đời sống VHNT trên báo chí-truyền thông những năm gần đây, tôi rất vui mừng khi thấy Báo QĐND vẫn duy trì việc đăng tải nhiều tác phẩm của văn nghệ sĩ trong và ngoài Quân đội trên các ấn phẩm của mình. Qua trò chuyện với các đồng nghiệp, tôi được biết, họ luôn cảm thấy vinh dự khi được giới thiệu tác phẩm của mình trên Báo QĐND. Với những tiêu chuẩn cao về nội dung và nghệ thuật, cũng như các vấn đề liên quan đến nhân thân tác giả của Báo QĐND, việc được đăng tải tác phẩm, được giới thiệu chân dung là bảo chứng cho văn nghệ sĩ trên nhiều phương diện.

Báo QĐND luôn có “con mắt xanh”, tấm lòng “liên tài” phát hiện, động viên, khuyến khích các văn nghệ sĩ tìm tòi sáng tạo, giúp họ vững tin trên con đường nghệ thuật thú vị nhưng cũng rất nhọc nhằn. Có thể lấy ví dụ nhiều tác phẩm văn học sau khi xuất bản đã được Báo QĐND giới thiệu bằng bài điểm sách trang trọng; phần nhiều trong số đó sau này đều đoạt các giải thưởng uy tín như: Giải thưởng Sách quốc gia, Giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam và giải thưởng của các hội VHNT địa phương.

Thời gian qua, Báo QĐND đã tổ chức một số cuộc thi viết, sáng tác nhiếp ảnh thu hút đông đảo các nhà văn, nghệ sĩ nhiếp ảnh tham gia. Các cuộc thi hoàn thành sứ mệnh là tiếp nối mạch nguồn sáng tác về người lính, có thêm nhiều tác phẩm giàu tính nghệ thuật, phong phú, phản ánh sinh động hoạt động của người chiến sĩ trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, lao động sản xuất, đoàn kết, gắn bó cùng nhân dân trong những lúc khó khăn, thiên tai, bão lũ...

Với vị trí, vai trò rất quan trọng trong nền báo chí cách mạng Việt Nam, tôi hy vọng Báo QĐND tiếp tục tổ chức các cuộc thi sáng tác VHNT, dành thêm không gian để giới thiệu, lan tỏa các tác phẩm VHNT phù hợp với thói quen tiếp nhận của công chúng ngày nay, nhất là giới trẻ. Qua đó, nhân dân và bạn bè quốc tế sẽ hiểu rõ hơn nhiệm vụ của cán bộ, chiến sĩ Quân đội hôm nay; chia sẻ, đồng hành, giúp đỡ Quân đội thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.