Năm 2008, những Công Vinh, Minh Phương, Tài Em... đã khiến lịch sử bóng đá Việt Nam sang trang với chức vô địch AFF Cup lần đầu tiên. Và 10 năm sau đó, một thế hệ bóng đá mới đã xuất hiện với những tài năng trẻ: Quang Hải, Văn Hậu, Đình Trọng, Xuân Trường, Công Phượng..., làm nên những chiến tích lịch sử, đánh dấu một năm viên mãn của bóng đá Việt Nam khi giành ngôi Á quân U.23 châu Á, có mặt trong “tứ đại anh hào” ASIAD 2018, đặc biệt là chức vô địch AFF Cup.

Từ những cuộc đọ sức “không thể tin nổi” ở Thường Châu tuyết trắng của các chàng trai nhỏ bé nhưng kiên cường, khôn khéo để vượt qua các đối thủ cao lớn, với trình độ bóng đá vượt trội so với Việt Nam, tới ASIAD Indonesia nóng bỏng có những cuộc đọ sức tưởng như vượt quá sức mình, rồi đến những trận chiến rực lửa, đầy cam go của chiến dịch "săn vàng" AFF Cup 2018… Cả 3 chiến dịch liên tiếp đòi hỏi sự nỗ lực vượt mình và các tuyển thủ trẻ ưu tú đã thành công rực rỡ! Đó là cả một hành trình dài có thể viết thành sách.

Vì sao các tuyển thủ bóng đá trẻ Việt Nam giành được những thành tích lịch sử ấy? Dưới góc độ một cựu cầu thủ bóng đá Quân đội (Thể Công) đã nhiều năm gắn bó với bóng đá nước nhà, tôi cho rằng những thành tích bóng đá Việt Nam đạt được trong năm 2018 có những nguyên nhân cơ bản: Thứ nhất, bóng đá Việt Nam đã và đang xuất hiện lớp cầu thủ trẻ, tài năng, được đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục tử tế; thứ hai, lớp cầu thủ tài năng ấy đang được dẫn dắt bởi HLV xuất chúng Park Hang-seo; thứ ba, họ đã cùng HLV người Hàn Quốc được tạo điều kiện tập luyện, thi đấu với nhau trong các sự kiện bóng đá quan trọng nhất (các chuyến tập huấn, các “chiến dịch” U.23 châu Á, Olympic Indonesia và cuối cùng là AFF Cup). Phần lớn các cầu thủ trẻ ấy đã cùng ban huấn luyện sát cánh bên nhau, cùng trải qua những vui buồn, vất vả, đã cùng nhau ăn ở, sinh hoạt hằng ngày… để tạo nên một tập thể hiểu biết, đoàn kết, thương yêu nhau và điều quan trọng nhất là người chỉ huy của họ - HLV Park Hang-seo đã nhìn thấy tất cả những ưu, nhược điểm từng cầu thủ của mình để bố trí lực lượng, sử dụng các cầu thủ chính thức và dự bị trong các trận đấu rất hiệu quả, ít có sai số nhất.

Niềm vui của thầy trò HLV Park Hang-seo sau khi đoạt ngôi vô địch AFF Cup 2018. Ảnh: SƠN TÙNG

"Có bột mới gột nên hồ"

Thế hệ cầu thủ năm 2018 dự AFF Cup lần này tạo nên sự đồng đều giữa các tuyến và trong các trận đấu với nhiều đối thủ, chúng ta có cảm giác đội tuyển không có một vị trí nào yếu. Điều ấn tượng nhất, đáng mừng với bóng đá Việt Nam và là sự ngạc nhiên với các đối thủ, bè bạn là lần đầu tiên Việt Nam có một đội tuyển quốc gia (ĐTQG) trẻ trung, tài năng và đầy triển vọng. Những cầu thủ chủ chốt có mặt trong đội hình chính và những cầu thủ dự bị sẵn sàng vào sân thay thế có trình độ và khả năng gần như nhau, đều đang ở lứa tuổi rất trẻ. Đó là Văn Hậu, Đình Trọng, Quang Hải, Văn  Đức… mới chỉ ở độ tuổi mười chín đôi mươi; còn Công Phượng, Xuân Trường… chỉ nhỉnh hơn một chút, họ còn cả một tương lai rộng mở phía trước. 23,6 là tuổi trung bình của đội tuyển Việt Nam dự AFF Cup 2018-một ĐTQG trẻ nhất lịch sử bóng đá Việt Nam!

Chưa bao giờ bóng đá Việt Nam sở hữu nhiều tài năng trẻ giàu triển vọng đến vậy và thẳng thắn mà nói thì thế hệ cầu thủ hiện tại có phần nhỉnh hơn, đồng đều và chất lượng hơn so với thế hệ cầu thủ tài năng tại thời điểm 1998 và 2008.

Để có được lứa cầu thủ tài năng, chuyên nghiệp, bản lĩnh như thế này cần phải kể tới công chăm bẵm, nuôi nấng, đào tạo từ các câu lạc bộ (CLB) chủ quản. Trong đó đi đầu phong trào phát triển bóng đá “xây nhà từ móng” là CLB Hoàng Anh Gia Lai với “lò” đào tạo bóng đá chuyên nghiệp, bài bản Hoàng Anh Gia Lai-Arsenal-JMG (nay là Hoàng Anh Gia Lai-JMG). Tiếp đó phải kể tới Trung tâm Thể thao Viettel, Quỹ Đầu tư và Phát triển tài năng bóng đá Việt Nam (PVF) hay sự hiệu quả, mạnh dạn sử dụng, tạo điều kiện cho các cầu thủ trẻ cọ xát, rèn luyện ở Giải vô địch quốc gia của CLB Hà Nội... Kết quả ấn tượng của bóng đá Việt Nam trong năm 2018 một lần nữa tái khẳng định việc quan tâm, tập trung đào tạo cầu thủ trẻ là con đường duy nhất để dẫn tới thành công.

Bên cạnh việc có cầu thủ chất lượng, bóng đá Việt Nam còn có một người thầy giỏi, tận tụy và tận tâm. Trước khi HLV Park Hang-seo tới, các đội tuyển bóng đá Việt Nam vẫn đang dang dở với những mục tiêu, kế hoạch và thậm chí từng trải qua nhiều "cú sốc". Với lứa U.22 và U.23 là nỗi thất vọng tại SEA Games 2009, 2015 và 2017. Với ĐTQG là thảm họa tại AFF Cup 2014 và 2016. Đến Việt Nam với nhiều hoài nghi về tài nghệ nhưng HLV Park Hang-seo chỉ mất một năm để khiến mọi người phải nhắc đến mình với hai từ: Thán phục.

Bản thân tôi từng là cầu thủ và HLV, xin dành cho thầy Park một sự kính trọng đầy cảm phục.

Về chuyên môn, triết lý huấn luyện của HLV Park Hang-seo phù hợp với tố chất của các cầu thủ Việt Nam. Chúng ta vẫn cứ dùng lối đá ngắn, phối hợp nhóm là chủ đạo, nhưng đôi khi dùng những đường bóng dài vượt tuyến để gây bất ngờ trong tấn công, song phải dựa trên nền tảng phòng ngự vững chắc! Lâu nay, để dẫn dắt các đội tuyển bóng đá Việt Nam, đa phần các đời HLV ngoại lẫn nội thường quan tâm rất nhiều đến các giải pháp tấn công, chú trọng rèn luyện các mảng miếng với mục tiêu ghi bàn để giành chiến thắng hơn là quan tâm đến phòng ngự. HLV Park Hang-seo đã đến và thay đổi tư duy đó. Ông quan tâm nhiều hơn đến khâu phòng ngự và dường như thể hiện rõ tiêu chí: Muốn thắng đối thủ thì trước hết ta không được thua. Trước mỗi đối thủ dù mạnh hay yếu, ông đều có sự chuẩn bị, nghiên cứu kỹ lưỡng và tuyệt nhiên không có sự chủ quan, khinh địch. Từ đội tuyển U.23, Olympic cho tới ĐTQG đều có một hàng phòng ngự chắc chắn, tâm lý ổn định và là điểm tựa tâm lý cho các tuyển thủ tuyến trên. Số bàn thua ở vòng loại là 0 đã chứng tỏ điều đó!

Với tính cách tỉ mỉ, cẩn thận trong huấn luyện, HLV Park Hang-seo luôn xây dựng một lộ trình giáo án tập luyện chi tiết, giúp các tuyển thủ không ngừng nâng cao trình độ, thể lực và cải thiện tâm lý. Hãy nhìn xem, cầu thủ Việt Nam không ngại chơi 90 phút, 120 phút, thậm chí là những loạt sút luân lưu. Những hình ảnh đó đủ để khẳng định, bây giờ, thể lực của cầu thủ Việt Nam sánh ngang, thậm chí vượt một vài đội bóng ở Đông Nam Á và đang có sức bền ngang ngửa với các đội bóng ở Tây Á.  

Ngoài trò giỏi, thầy tài, còn phải kể tới đội ngũ trợ lý chất lượng. Chưa bao giờ một HLV nước ngoài có nhiều trợ lý cùng quốc gia với mình như HLV Park Hang-seo. Trợ lý Lee Young-jin là một cựu danh thủ nổi tiếng với bóng đá Hàn Quốc, ông làm việc tại Việt Nam nhiệt tình như cách ông thi đấu quên mình cho đội tuyển quê hương ông. Đội ngũ các trợ lý người Việt Nam cũng góp phần không nhỏ vào chiến thắng, như cựu danh thủ nổi tiếng Lư Đình Tuấn, HLV thủ môn Nguyễn Đức Cảnh… đều đóng góp không ít công sức cho thành công của bóng đá Việt Nam.  

Bóng đá “sạch” truyền cảm hứng

Xem các đội tuyển Việt Nam dưới thời HLV Park Hang-seo, tôi thấy được tình yêu Tổ quốc mãnh liệt và khát khao thể hiện tài năng của các tuyển thủ. Văn Lâm sau nhiều lần bị khước từ, không nản chí, vẫn cố gắng tập luyện, thi đấu thật tốt ở đội bóng của mình. Anh đã chơi xuất sắc tại CLB Hải Phòng, được gọi vào ĐTQG và nay trở thành nhân tố quan trọng giúp đội tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup 2018. Hay trường hợp của Duy Mạnh-người mà 10 năm trước chỉ là một cậu bé nhặt bóng, quyết tâm, khát khao thi đấu cho ĐTQG đã trở thành quân bài không thể thiếu của HLV Park Hang-seo. Rồi còn những trường hợp của Quang Hải, Văn Đức... đã vượt khó để được khoác lên mình chiếc áo đấu của đội tuyển Việt Nam.

Tôi đặt niềm tin vào lứa cầu thủ này, bởi các em có năng khiếu để được huấn luyện trở thành cầu thủ có nền tảng chuyên môn vững vàng; ngoài ra, các em được chăm lo, giáo dục chu đáo hơn về tình yêu Tổ quốc, gia đình, lối sống, đạo đức, phẩm chất của một con người trong xã hội. Các em ý thức được rằng mỗi lần ra sân là phải cống hiến hết mình cho màu cờ sắc áo, sau đó mới đến lợi ích của bản thân. Một yếu tố quan trọng nữa là sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, ngành thể thao và các “mạnh thường quân” đã giúp các tuyển thủ được đãi ngộ xứng đáng, yên tâm cống hiến.

Nhìn biển người xuống đường ăn mừng rầm rộ sau thành công của các ĐTQG trong năm 2018 mới thấy niềm tin vào bóng đá Việt Nam đã trở lại với người hâm mộ. Bóng đá “sạch” không chỉ giúp các trận cầu trở nên hấp dẫn mà còn truyền cảm hứng cho nhiều lĩnh vực khác trong xã hội. Câu chuyện đội tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup 2018 với lứa cầu thủ trẻ dưới tài nghệ "điều binh khiển tướng" của HLV Park Hang-seo sẽ còn được nhắc đi nhắc lại cho các thế hệ sau.

VŨ MẠNH HẢI, cựu cầu thủ Thể Công