QĐND - Báo Quân đội nhân dân nhận được nhiều đơn thư của bà Lê Thị Hải Sâm ở 68/30, KP3, phường Thanh Bình, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Bà Sâm cho biết, bà có em chồng là liệt sĩ Bùi Hồng Quý, quê ở xã Mỹ Tân, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Hà cũ; nhập ngũ tháng 4-1968 tại tỉnh Thanh Hóa, đơn vị Trung đoàn 3, Sư đoàn 338; hy sinh ngày 15-4-1975, đến nay chưa tìm thấy phần mộ. Tháng 6-2009, gia đình liên hệ với Phòng Chính sách Quân khu 7 và được biết, tại Nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) tỉnh Long An có mộ liệt sĩ Bùi Hồng Quý nằm tại khu B, lô số 7, mộ số 1421. Gia đình đến viếng mộ thì thấy bia mộ có vết bị đục sửa thành “Phạm Hồng Quỳ”. Ban quản trang cho biết, tại sổ cũ và bia mộ số 1421 ban đầu được ghi là “Liệt sĩ Bùi Hồng Quý, quê quán: Nam Hà”, ký hiệu hồ sơ quy tập là 1587 BT (huyện Bến Thủ quy tập về), ngoài ra không có thông tin nào khác. Sau đó, khoảng năm 2001, có anh Phạm Xuân Viết ở Hà Nội vào nhận phần mộ là của cha mình và đề nghị sửa như vậy. Gia đình đã làm đơn gửi Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) tỉnh Long An phản đối việc tùy tiện sửa đổi bia mộ 1421 và đề nghị phục hồi nguyên trạng nhưng không được đáp ứng. Đến tháng 2-2013, sở cung cấp cho gia đình bản phô tô Giấy xác nhận kết quả giám định gen hài cốt liệt sĩ số 590/CNSH ngày 4-6-2012 của Viện Công nghệ sinh học-Viện KHCN Việt Nam khẳng định mẫu hài cốt lấy tại mộ 1421 và mẫu sinh phẩm của ông Phạm Xuân Quy (chú ruột của anh Viết) có quan hệ huyết thống. Đơn chị Sâm viết: “Gia đình chúng tôi rất đau buồn vì sau hơn 30 năm tìm kiếm, khi tìm thấy lại vướng vào tranh chấp. Mộ đang tranh chấp mà Sở LĐ-TB & XH tỉnh Long An tự khai quật lấy mẫu sinh phẩm hài cốt và mẫu sinh phẩm thân nhân anh Phạm Xuân Viết để giám định mà chúng tôi không được tham gia thì ai mà công nhận kết quả đó”.

Bản gốc kết quả giám định gen lưu tại Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Ghim, Phó giám đốc Sở LĐ- TB&XH tỉnh Long An cho biết: Vì mộ có tranh chấp nên chúng tôi quyết định lấy mẫu giám định gen và có thư mời thân nhân hai liệt sĩ đến. Thế nhưng đúng ngày giờ thông báo, thân nhân liệt sĩ Bùi Hồng Quý không đến. Việc lấy mẫu vẫn được Ban quản trang tiến hành, niêm phong, lập biên bản theo quy định rồi nhờ Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam tổ chức giám định. Kết quả giám định đã khẳng định đó là hài cốt của liệt sĩ Phạm Hồng Quỳ nhưng gia đình chị Sâm vẫn có đơn thắc mắc.

Chúng tôi đã tìm đến Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ để xác minh kết quả giám định gen và được cán bộ có chức năng cho xem bản gốc (dấu đỏ) kết quả giám định. Đối chiếu từng câu chữ, chúng tôi thấy giống nhau tuyệt đối. Như vậy, tờ phô tô kết quả giám định gen mà gia đình chị Sâm nhận được không phải giả mạo.

Theo thông tin lưu tại Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, chúng tôi tìm đến nhà anh Phạm Xuân Viết. Anh Viết cho biết, bố anh khi xuất ngũ năm 1963 giữ cấp bậc Trung sĩ, năm 1965 tái ngũ. Sau giải phóng miền Nam, đợi không thấy bố về nên gia đình đã đi tìm thì được biết, đầu Chiến dịch Mậu Thân, đại đội của bố anh đang trên đường hành quân vào địa điểm tập kết để đánh cầu chữ Y thì bị tập kích, cả đại đội hy sinh gần hết.

Quá trình tìm mộ bố được anh Viết kể: Khoảng cuối những năm 1990, gia đình bác liệt sĩ Vượng (cùng đơn vị với bố anh) ở xã bên vào NTLS tỉnh Long An đưa hài cốt bác về và có thông tin cho biết, tại khu B, lô 7 có mộ của bố anh. Sau đó, anh đã đến Bộ CHQS tỉnh Long An nhờ tra cứu và được biết có liệt sĩ “Bùi Hồng Quý; chức vụ: Trung đội phó, C6-Tiểu đoàn Phú Lợi; quê quán: xã Giao Hồng, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Hà” được quy tập từ huyện Bến Lức (Long An) về mộ số 1421, lô 7, khu B, NTLS tỉnh Long An khoảng năm 1986. So với thông tin về bố anh là Phạm Hồng Quỳ thì thông tin trong hồ sơ quy tập chỉ không thật trùng khớp về họ, tên (trên mộ là Bùi Hồng Quý, tên thật là Phạm Hồng Quỳ), nhưng trùng khớp về quê quán, chức vụ, thời điểm hy sinh, nơi chôn cất ban đầu. Tra cứu, đối chiếu ở xã và huyện không có liệt sĩ nào là Bùi Hồng Quý hy sinh những năm 60 của thế kỷ trước, chỉ có bố anh là Phạm Hồng Quỳ. Xâu chuỗi những thông tin, anh khẳng định đây là mộ bố mình nên thu thập hồ sơ chứng cứ và có đơn đề nghị sửa bia mộ.

Khi có gia đình liệt sĩ Bùi Hồng Quý cùng nhận mộ, sau khi tra cứu lại và củng cố thông tin về ngôi mộ nêu trên là mộ bố mình, anh đồng ý với Sở LĐ-TB & XH tỉnh Long An về việc lấy mẫu sinh phẩm.

Anh Viết cho biết: “Gia đình tôi chỉ muốn nhận đúng hài cốt bố để đưa về thờ cúng. Tôi rất muốn mọi người biết việc nhận mộ của gia đình tôi đều dựa trên bằng chứng khoa học để không còn ai băn khoăn và cũng để gia đình liệt sĩ Bùi Hồng Quý yên tâm tìm nơi khác".

Bài và ảnh: KIM DUNG