Ngay từ năm 1992, TP Hồ Chí Minh đã là địa phương đầu tiên trong cả nước triển khai chương trình xóa đói, giảm nghèo một cách bài bản. Thành phố thường xuyên cập nhật chuẩn nghèo cao hơn 1,5-2 lần so với mức quốc gia.

Từ năm 2021, Chương trình giảm nghèo bền vững được cụ thể hóa với 12 chính sách hỗ trợ không hoàn lại, các gói vay ưu đãi và 3 chính sách đặc thù như trợ cấp Tết, hỗ trợ hỏa táng, chăm lo hộ nghèo đặc biệt khó khăn. Riêng năm 2024, TP Hồ Chí Minh giúp 7.016 hộ thoát nghèo, 9.889 hộ cận nghèo vươn lên, nhờ mô hình hỗ trợ đa chiều, sát với nhu cầu thực tiễn.

Trao phương tiện sinh kế cho người dân thành phố trong Chương trình “Ngày cùng hành động vì cộng đồng”. Ảnh: LÊ VĨNH 

Điểm sáng nổi bật trong hành trình này ở TP Hồ Chí Minh là việc huy động được nguồn lực xã hội rộng lớn. Các phong trào “Ngày cùng hành động vì cộng đồng”, Quỹ “Vì người nghèo”, hay mô hình “Phường không còn hộ nghèo” đã trao phương tiện sinh kế, mở lớp dạy nghề, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động. Doanh nghiệp và trường học ngoài công lập tích cực đào tạo nghề, tuyển dụng sau đào tạo; Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cũng góp sức lan tỏa các chính sách nhân văn tới từng khu phố, ấp, giúp người dân khó khăn có cơ hội thay đổi cuộc sống.

Trước khi sáp nhập, Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu đều đạt kết quả nổi bật trong giảm nghèo. Cả hai địa phương đã sớm xây dựng chuẩn nghèo đa chiều, triển khai các chính sách thiết thực như vốn vay, đào tạo nghề, kết nối thị trường, gần như không còn hộ nghèo, tỷ lệ tái nghèo 0%; giai đoạn 2021-2023, Bình Dương giảm hơn 5.400 hộ nghèo. Đến cuối năm 2024, toàn tỉnh chỉ còn 4.363 hộ nghèo/402.672 hộ, chiếm 1,08%; Bà Rịa-Vũng Tàu chỉ còn 736 hộ nghèo, chiếm 0,23%, huy động hơn 165 tỷ đồng phục vụ giảm nghèo bền vững, tập trung phát triển sinh kế ven biển, du lịch sinh thái, nông nghiệp công nghệ cao.

Những kết quả ấy được minh chứng sinh động từ chính đời sống người dân của các địa phương. Ông Trần Văn Minh, ngụ tại xã Long Hòa, TP Hồ Chí Minh chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi thuộc diện hộ nghèo. Nhà không có đất, phải thuê để trồng rau, thu nhập bấp bênh, mùa mưa chẳng đủ ăn. Nhờ được vay vốn ưu đãi và tham gia lớp tập huấn chăn nuôi gà, tôi mở rộng chuồng trại, có nguồn thu ổn định. Con trai tôi được miễn học phí trong suốt quá trình học nghề cơ khí, nay đã có việc làm tại khu công nghiệp gần nhà”.

Từ kinh nghiệm và kết quả giảm nghèo bền vững, TP Hồ Chí Minh đang tiếp tục mở rộng chính sách sau sáp nhập. Thành phố ưu tiên tạo sinh kế ổn định thay vì chỉ trợ cấp, thông qua hỗ trợ vốn, đào tạo nghề, chuyển đổi số, phát triển nông nghiệp xanh. Chỉ số nghèo đa chiều sẽ được điều chỉnh phù hợp với đặc thù từng khu vực, từng địa phương. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hồ Chí Minh: Thành phố đã hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025. Đây là kết quả quan trọng, bảo đảm đến cuối năm 2025, thành phố cơ bản không còn hộ nghèo theo chuẩn quốc gia. Ông Nguyễn Xuân Hoàng, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố cho biết thêm: "TP Hồ Chí Minh đang phối hợp rà soát chương trình giảm nghèo ở hai địa phương trước khi sáp nhập để xây dựng lộ trình triển khai một cách hiệu quả. Mục tiêu cuối cùng mà thành phố đặt ra là cải thiện đời sống, không ngừng nâng cao thu nhập, bảo đảm mọi người dân đều được thụ hưởng thành quả phát triển".

Bài và ảnh: KIỀU OANH

* Mời bạn đọc vào chuyên mục 80 năm hành trình độc lập - tự do - hạnh phúc  xem các tin, bài liên quan.