Văn hóa ba miền khoe sắc

Ba sảnh 5, 6 ,7 trong nhà triển lãm Kim Quy là không gian triển lãm dành cho 34 tỉnh, thành phố với tên gọi “Tỉnh giàu nước mạnh”. Ý thức văn hóa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng cho sự phát triển bền vững của đất nước, các tỉnh, thành phố đã dành không gian xứng tầm cho văn hóa, đồng thời tổ chức nhiều hoạt động văn hóa phong phú.

 Biểu diễn hát xoan tại không gian triển lãm tỉnh Phú Thọ.

Công chúng tham quan lần lượt các tỉnh, thành phố từ Bắc vào Nam như bước vào một chuyến đi xuyên Việt, thưởng lãm bản sắc văn hóa độc đáo từng vùng miền. Nghệ thuật xòe Thái được các nghệ nhân đến từ tỉnh Sơn La biểu diễn, thu hút khách tham quan cùng nắm tay vòng tròn, mỗi lúc một đông. Dưới quốc kỳ, cờ Đảng, tiếng cười nói vui vẻ trên nền âm nhạc rộn ràng, mang lại xúc cảm về tình đoàn kết, về nghĩa đồng bào của các dân tộc anh em trên nước Việt thân thương.

Xuôi về miền Trung, TP Huế-thành phố di sản-dành hẳn một không gian để trình diễn các thiết kế áo dài, thêm một lần tôn vinh di sản biểu tượng dân tộc. Đến với không gian triển lãm các tỉnh, thành phố miền Nam, những câu hát cải lương, đờn ca tài tử ngọt ngào, phóng khoáng giữa lòng Thủ đô Hà Nội mang lại cho du khách ấn tượng về sự đa dạng văn hóa với bao di sản phi vật thể mà chúng ta đang gìn giữ.

Góp mặt tại Triển lãm thành tựu đất nước là cơ hội để các địa phương quảng bá nét độc đáo, bề dày văn hóa, nhất là sự mở rộng không gian văn hóa sau sáp nhập. Tỉnh Ninh Bình dành phần lớn không gian triển lãm đặt một sa bàn lớn, trong đó là mô hình những di tích kiến trúc văn hóa-lịch sử nổi bật: Tàng kinh các ở chùa Bái Đính, đền Trần, nhà thờ đá Phát Diệm, các đền Mẫu... Công chúng trầm trồ với vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, tự hứa sẽ sớm khám phá tour du lịch độc đáo này.

 Biểu diễn áo dài tại không gian triển lãm TP Huế.

Trong thời buổi hội nhập với thế giới phẳng ngày nay, văn hóa lối sống con người không thể tách rời công cuộc chuyển đổi số. Trong không gian triển lãm rộng rãi, TP Hồ Chí Minh lựa chọn thiết kế tối giản, sử dụng các màn hình cảm ứng lớn để giới thiệu bề dày lịch sử-văn hóa hơn 300 năm hình thành và phát triển. Những di tích nổi bật của Thành phố mang tên Bác như dinh Độc Lập, nhà thờ Đức Bà... được giới thiệu sinh động, hấp dẫn theo công nghệ Hologram (hình ba chiều tái tạo nhờ giao thoa ánh sáng).

Đồng chí Trần Thị Thu Đông, đại biểu Quốc hội khóa XV, Phó chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, chia sẻ: “Tham quan triển lãm, tôi rất ấn tượng với không gian trưng bày của ngành văn hóa. Văn hóa tại triển lãm không chỉ là để tham quan, ngắm nhìn, để trầm trồ mà trở thành trải nghiệm đáng quý gợi cảm xúc, khơi dậy sự gắn bó và tự hào”.

Hội nhập từ bản sắc dân tộc

Không có nhiều quốc gia trên thế giới có lịch sử hàng nghìn năm như dân tộc Việt Nam, đồng nghĩa bề dày văn hóa của chúng ta là tài sản vô cùng quý giá, rất đỗi tự hào. Được sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước, văn hóa không chỉ được đặt ngang hàng với chính trị, kinh tế, xã hội mà còn được bảo tồn, phát huy để trở thành “căn cước mềm” của dân tộc giới thiệu với thế giới.

Nghệ nhân Giàng Thị Co (dân tộc Mông, ở xã Nà Tấu, tỉnh Điện Biên) tự hào khi được giới thiệu tri thức dân gian về trang phục dân tộc Mông đến với đông đảo công chúng. Chị cho biết: "Nhờ kinh tế, du lịch địa phương phát triển, tôi bán được các sản phẩm thủ công cho du khách, nuôi sống gia đình mà không phải ly hương".

Khi các tri thức văn hóa truyền thống được làm mới, trở thành cảm hứng, chất liệu cho các ngành công nghiệp văn hóa (CNVH), đất nước có thể đi lên phồn vinh nhờ những sản phẩm văn hóa. Đây chính là điều mà ngành văn hóa muốn nhấn mạnh tại không gian trưng bày 12 ngành CNVH tại nhà khối A.

 Học giả viết thư pháp tặng công chúng tại không gian triển lãm của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Rất nhiều bạn trẻ lần đầu tiên nhìn thấy trang phục tuồng, đặc biệt ấn tượng với mặt nạ tuồng và mơ ước một ngày nào đó sẽ có bộ phim, video âm nhạc lấy cảm hứng từ nghệ thuật tuồng truyền thống. Những năm qua, các ngành CNVH Việt Nam đã nỗ lực rất nhiều đưa văn hóa truyền thống vào các sản phẩm văn hóa hiện đại. Kết quả bước đầu là khả quan, song theo các chuyên gia CNVH, chúng ta vẫn có thể vươn lên, đạt được nhiều thành tựu hơn nếu chúng ta đẩy mạnh CNVH và phát triển mạnh dịch vụ văn hóa.

Nói bao giờ cũng dễ hơn làm bởi lẽ sản phẩm CNVH rất khó dự báo thành công, độ rủi ro trong đầu tư cao so với nhiều lĩnh vực khác. Cái khó trong sáng tạo của sản phẩm CNVH chính là vừa phải phù hợp thị hiếu công chúng để có thể thương mại hóa, vừa có tính mới mẻ, có chiều sâu nhưng phải dễ hiểu để bạn bè thế giới tiếp nhận được.

Một số quốc gia trong khu vực như Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản... đã thành công khi khéo léo đưa văn hóa truyền thống vào trong các sản phẩm CNVH. Điều thuận lợi của các ngành CNVH Việt Nam hiện nay chính là công chúng, nhất là thế hệ trẻ đã quan tâm hơn, hiểu biết hơn về văn hóa truyền thống và lịch sử đáng tự hào của dân tộc. Những ngày qua, bộ phim “Mưa đỏ” kể về cuộc chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972 chính thức vượt mốc 200 tỷ đồng doanh thu, nhận được nhiều lời khen ngợi về nội dung và nghệ thuật, minh chứng là công chúng luôn ủng hộ sản phẩm CNVH Việt Nam mang hồn cốt, khí phách dân tộc.

Tới Triển lãm thành tựu đất nước, chúng ta sẽ thấy âm hưởng của 80 năm lịch sử vang vọng trong tâm trí. Trong đó, nội dung trưng bày về văn hóa mang đến sắc thái đặc sắc, ấn tượng, phản ánh nhịp sống hiện đại hòa vào bước đi hội nhập. Tất cả như thôi thúc mỗi người nuôi dưỡng niềm tự hào về đất nước, tiếp tục viết tiếp những trang sử rạng rỡ của dân tộc trong giai đoạn hội nhập, sáng tạo và khát vọng vươn mình.

Bài và ảnh: TRẦN HOÀNG HOÀNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9 xem các tin, bài liên quan.