Theo lời kể của Đại tá Nguyễn Thụy Anh, nguyên Trưởng bộ môn Kỹ thuật Quân sự, Cục Khoa học Quân sự, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam, vào khoảng 23 giờ 2 phút ngày 27-12-1972, giữa lúc cuộc chiến đấu của Bộ đội Phòng không-Không quân và lực lượng dân quân, tự vệ Hà Nội đang diễn ra vô cùng ác liệt với không lực Hoa Kỳ thì nhân dân Thủ đô được chứng kiến một cảnh tượng hào hùng: Chiếc B-52 bốc cháy rực trong đêm tối, lao từ trên trời cao thẳng xuống trung tâm thành phố. Chiếc "siêu pháo đài bay" khổng lồ nặng 220 tấn này cùng với toàn bộ 30 tấn bom mang theo chưa kịp thả đã bị rơi xuống làng hoa Ngọc Hà. Đây là chiến công của Tiểu đoàn 72, Trung đoàn 285 vừa được tăng cường cho Hà Nội trong đợt hai của chiến dịch 12 ngày đêm cuối năm 1972. Đây là sự kiện xảy ra ngoài sức tưởng tượng của Lầu Năm Góc vì "siêu pháo đài bay" B-52 chưa kịp cắt bom đã bị tên lửa Việt Nam bắn rơi ngay giữa Thủ đô Hà Nội.

leftcenterrightdel
Triển lãm “50 năm Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” tại hồ Hữu Tiệp thu hút nhiều du khách và nhân dân Thủ đô tham quan. 

Có mặt tại hồ Hữu Tiệp ở làng hoa Ngọc Hà vào sáng sớm 28-12-2022 khi thời tiết Hà Nội đón những cơn mưa cùng với rét đậm, chúng tôi thấy rực rỡ cờ, hoa, đèn lồng bao quanh hồ. Xác chiếc B-52 nằm đó như một nhân chứng sống của lịch sử. Xung quanh hồ có khá nhiều người dân, du khách nước ngoài đứng chụp ảnh, tham quan di tích lịch sử và khu vực Triển lãm “50 năm Chiến thắng "Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” do Quận ủy, UBND quận Ba Đình tổ chức. 

Trao đổi với phóng viên, bác Nguyễn Xuân Lượng ở địa bàn dân cư số 4, phường Ngọc Hà cho hay, năm 1972, nơi đây vốn chỉ là làng chuyên trồng hoa nên có ít người ở, nhà cửa thưa thớt, đa phần là nhà cấp 4, đời sống người dân khi đó còn gặp nhiều khó khăn. Nay thì đời sống nhân dân ở khu vực hồ Hữu Tiệp ngày càng đi lên, cảnh quan xung quanh đẹp đẽ với nhiều nhà cao tầng. Ngay cạnh hồ là Trường Tiểu học Ngọc Hà rất khang trang, sạch đẹp. 

Phó chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường Ngọc Hà Hoàng Xuân Ngọc chia sẻ, việc trang trí xung quanh hồ B-52 để phục vụ kỷ niệm 50 năm Chiến thắng "Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không" được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Ngọc Hà kêu gọi các đoàn thể tham gia, xã hội hóa với số tiền đóng góp là 70 triệu đồng cùng hàng trăm ngày công của nhân dân. Bên cạnh đó, các cựu chiến binh của phường cũng được cắt cử lịch trực hằng ngày để bảo đảm an ninh trật tự, hướng dẫn tiếp đón các đoàn khách tham quan, trong đó có cả khách du lịch nước ngoài. Những vị khách nước ngoài đến đây đều bày tỏ sự khâm phục trước ý chí quật cường của dân tộc ta trong cuộc chiến đầy cam go, khốc liệt và sự đổi thay nhanh chóng của Việt Nam sau chiến tranh.

Bài và ảnh: ANH VIỆT