Phóng viên (PV): Thời gian qua BHXH Việt Nam đã phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ một số dịch vụ KCB nằm trong danh mục Quỹ BHYT chi trả. Nguyên nhân nào dẫn đến việc tăng cường kiểm soát nội dung này thưa ông?
Ông Lê Văn Phúc: Năm 2016, với việc thông tuyến KCB tuyến huyện trong toàn quốc, điều chỉnh giá dịch vụ y tế đã làm giá dịch vụ y tế tăng đáng kể. Chính việc gia tăng này mà gần 40 địa phương bội chi quỹ BHYT. Tình trạng bội chi quỹ BHYT càng gia tăng khi các cơ sở công lập được áp dụng mức giá dịch vụ y tế tính cả tiền lương (hiện đã có 32 tỉnh được áp dụng mức giá này). Cùng với lượng bệnh nhân tăng do thông tuyến, các cơ sở KCB cũng tăng chỉ định dịch vụ kỹ thuật nhằm tăng nguồn thu, nhất là với các cơ sở y tế tư nhân. Thực tế, càng chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật thì tiền lương của nhân viên y tế càng tăng. Ví dụ, trước khi áp dụng Thông tư 37, giá khám bệnh tại các Phòng khám đa khoa là 7.000 đồng/lượt khám, còn theo Thông tư 37 là 29.000 đồng/lượt khám. Chính vì vậy, đã xảy ra tình trạng cơ sở y tế thu hút nhiều người đến KCB bằng các hình thức khuyến mại, tặng quà, tiền...
PV: Để kiểm soát chi phí và chống lạm dụng chỉ định dịch vụ, BHXH Việt Nam đã có những biện pháp gì, thưa ông?
Ông Lê Văn Phúc: Để kiểm soát chi phí và chống lạm dụng chỉ định dịch vụ, cơ quan BHXH đã đưa ra các giải pháp tăng cường kiểm soát nhằm hiệu quả hơn trong sử dụng quỹ BHYT. Vừa qua, tại Nghệ An, BHXH tỉnh đã ký phụ lục Hợp đồng KCB BHYT với các cơ sở y tế nhằm ngăn chặn việc lạm chi các dịch vụ lâm sàng kỹ thuật cao, chi phí lớn. Tại Nghệ An, đa số các cơ sở y tế tư nhân được UBND tỉnh tạm thời xếp hạng bệnh viện hạng 3. Hiện Bộ Y tế vẫn chưa ban hành thông tư hướng dẫn về việc xếp hạng bệnh viện tư nhân nên việc xếp hạng này là chưa có cơ sở. Trên thực tế, các bệnh viện tư nhân hiện nay đều muốn xếp hạng 3, tuyến huyện để được hưởng quy định về thông tuyến KCB nhằm thu hút được nhiều người đến KCB.
Qua kiểm tra, BHXH Nghệ An nhận thấy tình trạng gia tăng đột biến chi phí tại các cơ sở KCB, đặc biệt là tại các bệnh viện tư nhân nên đã phải áp dụng một số giải pháp nhằm kiểm soát chi phí, trong đó có bổ sung vào phụ lục hợp đồng mức chi phí bình quân một lượt KCB ngoại trú và điều trị nội trú; các điều kiện được chỉ định và thanh toán chụp MRI. Nguyên do là dịch vụ kỹ thuật này đã được chỉ định quá rộng rãi tại các bệnh viện tư nhân.
PV: Ông có thể cho một số ví dụ cụ thể về tình trạng lạm dụng các dịch vụ lâm sàng kỹ thuật cao, chi phí lớn tại Nghệ An?
Ông Lê Văn Phúc: Qua kiểm tra, BHXH Việt Nam đã phát hiện các bệnh viện tư nhân (hạng 3, thực hiện được ít các dịch vụ can thiệp sau khi có kết quả chụp MRI) lại có tỷ lệ chụp cao hơn nhiều so với Bệnh viện Đa khoa tỉnh như: Bệnh viện Đa khoa Cửa Đông tỷ lệ chụp MRI đối với bệnh nhân ngoại trú là 4,12%, nội trú là 32,23%; Bệnh viện Đa khoa Thái An ngoại trú 10,1%, nội trú 19,33%; Bệnh viện Đa khoa 115 Nghệ An nội trú là 31,79%... đều cao hơn 2 lần so với năm 2015. Việc chụp MRI đối với trường hợp cần thiết để chẩn đoán vẫn được chi trả. Tuy nhiên các trường hợp có tiên lượng phải can thiệp sau khi có kết quả chụp MRI (như khối u sọ não) mà cơ sở không thực hiện được thì chuyển người bệnh lên tuyến trên để chụp và can thiệp luôn. Nếu chụp tại cơ sở thì lên tuyến trên bệnh nhân vẫn phải chụp lại, gây tốn kém cho người bệnh, lãng phí cho quỹ BHYT.
PV: Theo ông, có hay không việc cơ quan BHXH kiểm soát chặt chẽ công tác giám định chi BHYT để “lấy thành tích” và vì lo bội chi quỹ?
Ông Lê Văn Phúc: Phải khẳng định đây là các giải pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn nữa chi phí; để đồng tiền của Nhà nước, của người dân đóng góp vào Quỹ BHYT được chi ra hiệu quả hơn, nhiều người được thụ hưởng hơn. Không có chuyện “siết chi” để lấy thành tích. BHXH Việt Nam sẽ phê bình nếu cơ quan BHXH nào không bảo đảm quyền lợi cho người có BHYT. Quỹ BHYT là bình đẳng, không phân biệt người giàu người nghèo. Quan điểm của BHXH Việt Nam là nếu các dịch vụ kỹ thuật thực sự cần thiết, phục vụ cho chẩn đoán và điều trị người bệnh thì dù có chi bao nhiêu tiền, trong phạm vi quyền lợi người bệnh được hưởng theo quy định của chính sách, pháp luật về BHYT thì quỹ cũng chi trả. Nếu chỉ định dịch vụ mang tính tầm soát, để kiểm tra sức khỏe, chưa đến mức cần thiết phải sử dụng, hoặc cơ sở lạm dụng để thu hồi vốn, cũng như “tận thu” từ quỹ BHYT thì cơ quan BHXH sẽ không chi trả. Do vậy, ở đâu đó có ý kiến cho rằng, “cơ quan BHXH "siết chi" BHYT, chúng tôi khẳng định điều này là không đúng.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
HIẾU ANH (thực hiện)