Bệnh cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng vi-rút cúm A(H3N2), cúm A(H1N1), cúm B và cúm C. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao qua đường hô hấp, qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho khạc. Thông thường bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2-7 ngày, nhưng đối với trẻ em, người lớn tuổi, người có bệnh mãn tính về tim, phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch..., bệnh có thể diễn biến nặng hơn, dễ bị biến chứng và có thể dẫn đến tử vong.

Tại Việt Nam, trong 10 năm gần đây, hằng năm ghi nhận 1-1,8 triệu trường hợp mắc hội chứng cúm mà nguyên nhân chủ yếu do các chủng vi-rút cúm A(H3N2), cúm A(H1N1) và cúm B gây nên. Đặc biệt cần lưu ý, cúm A(H1N1) là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi-rút cúm A(H1N1) gây ra. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao và lây lan nhanh trong cộng đồng. Bệnh thường xuất hiện vào mùa đông-xuân, nhưng khác với cúm mùa thông thường, chỉ tấn công vào các tế bào thuộc phần trên của hệ hô hấp, cúm A(H1N1) có khả năng tấn công sâu vào tế bào phổi, gây viêm phổi và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vi-rút cúm A(H1N1) tồn tại khá lâu ngoài môi trường, có thể sống từ 24 đến 48 giờ trên các bề mặt như bàn, ghế, tủ, tay vịn cầu thang... Loại vi-rút này có thể sống được đến 4 ngày trong môi trường nước ở nhiệt độ khoảng 22 độ C và sống đến 30 ngày ở nhiệt độ 0 độ C. Do đó, các hồ bơi trong các khách sạn cũng có thể tạo ra môi trường cho vi-rút phát triển, nhất là vào tiết trời mưa dầm, thiếu ánh nắng để diệt vi-rút.

Người mắc cúm A (H1N1) có triệu chứng giống với cúm thông thường: Sốt hơn 38 độ C, ho, đau họng, sổ mũi, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi... chỉ có thể chẩn đoán xác định bằng cách lấy dịch mũi họng tại cơ sở y tế để xét nghiệm. Một số trường hợp nặng có thể bị suy hô hấp và dẫn đến tử vong.

Để phòng, chống cúm, người dân cần tăng cường vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng và mũi khi ho, hắt hơi... Tự theo dõi sức khỏe hằng ngày, nếu có biểu hiện sốt, ho, đau họng… thì thông báo cho trường học, cơ quan, đoàn thể nơi đang học tập, công tác và cơ sở y tế địa phương. Nếu được xác định mắc cúm thì cần được cách ly và đeo khẩu trang. Những người mắc bệnh mạn tính, phụ nữ mang thai, người già, trẻ em cần tránh tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh. Cần đeo khẩu trang y tế và giữ khoảng cách hơn 1m nếu phải tiếp xúc với người bệnh. Đặc biệt, không tự ý sử dụng thuốc, nhất là thuốc kháng vi-rút (như Tamiflu) mà phải tuân theo hướng dẫn của thầy thuốc.

PGS, TS TRẦN ĐẮC PHU (Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế)