Theo Phó tổng KTNN Đoàn Xuân Tiên, cơ chế tự chủ đối với các bệnh viện công lập qua một thời gian thực hiện đã đạt được nhiều kết quả tích cực song còn không ít những tồn tại, vướng mắc.
Việc quản lý tài chính chưa thật hiệu quả, vẫn còn tình trạng trông chờ ỷ lại vào NSNN; chưa khuyến khích tăng mức độ tự đảm bảo nguồn kinh phí; hệ thống các tiêu chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật làm cơ sở để bệnh viện công lập thực hiện chưa đồng bộ, chậm sửa đổi; hiệu quả sử dụng tài sản công chưa cao; nguồn kinh phí đầu tư cơ sở vật chất để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế chưa được chú trọng, còn những hạn chế... Tất cả những tồn tại, hạn chế này xuất phát từ việc thiếu một cơ chế tự chủ rõ ràng, tường minh đối với các bệnh viện công lập. Hội thảo này nhằm tìm ra những giải pháp nâng cao chất lượng kiểm toán đồng thời hoàn thiện cơ chế, chính sách theo hướng kinh tế, hiệu quả, hiệu lực, chống thất thoát lãng phí trong lĩnh vực y tế. Trên cơ sở đó giúp Chính phủ, chính quyền địa phương nâng cao hiệu quả thực hiện; Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp giám sát tốt việc quản lý lĩnh vực y tế. Đồng thời cũng nhằm phân tích, đánh giá, trao đổi quan điểm và làm rõ bức tranh, nhận diện hạn chế trong cơ chế tự chủ đối với các bệnh viện công lập và vai trò của KTNN.
Đại diện Bộ Y tế cho biết, đến nay, 100% số đơn vị sự nghiệp y tế trong cả nước đã được phân loại, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính. Số lượng đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên ngày càng tăng, đơn vị do ngân sách bảo đảm toàn bộ chi thường xuyên (có nguồn thu <10%) giảm.
Tính đến 2018, cả nước có khoảng 160 đơn vị đã tự đảm bảo chi thường xuyên, chiếm 7,6% tổng số đơn vị sự nghiệp (năm 2013 mới có 28 đơn vị chiếm 1,3%), là các bệnh viện có quy mô lớn. Đối với 1.364 đơn vị tự chủ một phần chi thường xuyên thì mức tự chủ cũng rất cao, nhiều đơn vị đã tự chủ được từ 80-90% chi thường xuyên. Đối với các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế quản lý: Trong năm 2017, 2018 do thực hiện được giá dịch vụ có tiền lương nên đã chuyển 12 bệnh viện từ nhóm tự đảm bảo một phần chi thường xuyên sang nhóm đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên, đến nay đã có 23 bệnh viện tự bảo đảm được toàn bộ chi thường xuyên. Đồng thời giảm cấp ngân sách hàng chục ngàn tỷ đồng/năm để chuyển sang mua và hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế (BHYT); các bệnh viện thuộc Bộ đã giảm được 25.362 người hưởng lương từ NSNN với số tiền khoảng 2.127 tỷ đồng/năm. Đối với các hoạt động theo chức năng nhiệm vụ Nhà nước giao, đơn vị được thu phí theo quy định của Nhà nước; ngoài ra, được tổ chức các hoạt động dịch vụ phù hợp với chức năng nhiệm vụ và được quyết định mức thu theo nguyên tắc tính đầy đủ chi phí có tích lũy hợp lý. Nên cần phải quy định rõ hoạt động nào là theo chức năng, nhiệm vụ; hoạt động nào là hoạt động dịch vụ. Như các bệnh viện thuộc nhóm 1, nhóm 2 cần phải xác định cụ thể, rõ ràng nhiệm vụ Nhà nước giao, thu theo giá do Nhà nước quy định, ví dụ như khám, chữa bệnh BHYT thu theo giá BHYT, khám, chữa bệnh không BHYT thu theo giá theo yêu cầu hay vẫn phải theo ban hành theo lộ trình.
Tin, ảnh: DƯƠNG TỬ