Theo kết luận thanh tra, nguồn gốc đất theo Quyết định số 113/QĐ-TTg ngày 14-4-1980 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 386-QĐ/UB ngày 10-11-1981 của UBND tỉnh Hà Sơn Bình, Quyết định số 5383/QĐ-UBND ngày 20-10-2014 của UBND TP Hà Nội, thì toàn bộ đất sân bay Miếu Môn là đất quốc phòng, được các đơn vị quân đội sử dụng vào mục đích quốc phòng, cắm mốc giới bê tông cốt thép, lập các sơ đồ, bản đồ quản lý đất sân bay với 16 mốc giới, trong quá trình quản lý đã cắm dày thêm 41 mốc thành 57 mốc có tọa độ theo quy chuẩn. Hiện trạng đã được kiểm định của cơ quan đo đạc Bộ Tài nguyên và Môi trường (ngày 21-6-2017) không có thay đổi, chuyển dịch, có diện tích 236,7ha, tăng 28,7ha so với diện tích ghi trong Quyết định số 113/QĐ-TTg. Diện tích 28,7ha tăng này chính là diện tích thuộc phần 31,9ha bị ảnh hưởng của thi công thuộc địa giới hành chính huyện Chương Mỹ, không sản xuất nông nghiệp được và nằm trong quy hoạch giai đoạn 2 xây dựng sân bay Miếu Môn do Nông trường Quốc doanh Lương Mỹ đã bàn giao cho Bộ tư lệnh Công binh. Quá trình quản lý, sử dụng, các đơn vị quốc phòng cũng như UBND xã Đồng Tâm đã bộc lộ sự buông lỏng quản lý trong một thời gian dài.

Cụ thể, quá trình quản lý, sử dụng, các đơn vị quốc phòng đã ký hợp đồng canh tác đất tăng gia hằng năm với UBND xã Đồng Tâm để UBND xã giao cho các đội sử dụng vào mục đích nông nghiệp, từ năm 2012 đã dừng việc ký hợp đồng canh tác trên đất, nhưng đến nay các hộ dân vẫn đang sản xuất nông nghiệp tại đây, là buông lỏng quản lý đất quốc phòng. Các đơn vị quốc phòng chưa thực hiện di dời một số hộ dân đã ăn ở trên đất quốc phòng từ trước năm 1980, để các hộ lấn chiếm, cho tặng, chuyển nhượng, xây dựng công trình trái phép mà đơn vị quốc phòng không có biện pháp xử lý kiên quyết, triệt để.

Sự việc tháng 2-2017, một số công dân tự ý tổ chức đo đạc, phân lô trên phần diện tích đất Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) đang thực hiện dự án quốc phòng, mặc dù UBND xã Đồng Tâm đã có thông báo nêu rõ đây là đất quốc phòng, đề nghị các công dân không được vi phạm pháp luật, nhưng trong các ngày từ 25 đến 28-2-2017, một số công dân vẫn cố tình đưa máy móc vào để chia đất, xây dựng công trình trái phép là hành vi chiếm đất quốc phòng, coi thường pháp luật, vi phạm nghiêm trọng khoản 1, Điều 12, Luật Đất đai năm 2013, vi phạm trật tự an toàn xã hội.

UBND thành phố đã chỉ đạo UBND huyện Mỹ Đức và các đơn vị có liên quan tổ chức khắc phục và bãi bỏ các văn bản xác nhận chuyển nhượng, thừa kế trái thẩm quyền của UBND xã Đồng Tâm, xử lý nghiêm cán bộ có sai phạm. Đến nay, về kỷ luật Đảng, đã có 8 người bị xử lý kỷ luật khai trừ Đảng, 6 người bị cảnh cáo, 5 người bị khiển trách; về chính quyền có 12 người bị cảnh cáo, một người bị khiển trách và một người bị buộc thôi việc. Hiện nay, Công an huyện Mỹ Đức đã khởi tố 14 bị can, tạm giam hai đối tượng (nguyên là cán bộ xã Đồng Tâm) để phục vụ công tác điều tra. Đối với ba tố cáo liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm, Thanh tra thành phố thấy: Hai nội dung tố cáo sai, một nội dung tố cáo có cơ sở (về việc bồi thường cho 14 hộ dân không đúng Luật Đất đai, cao hơn so với hạn mức 360m2/hộ đang áp dụng tại địa phương). Các sở, ngành của thành phố đã thống nhất thu hồi dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư do UBND huyện Mỹ Đức lập cho 14 hộ dân trước đây.

Kết luận thanh tra nêu rõ việc ông Lê Đình Kình và một số công dân cho rằng phần diện tích đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm là 106ha (có đơn nêu là 96ha) là không đúng. Theo hồ sơ quản lý đất nông nghiệp của UBND xã Đồng Tâm, xã Đồng Tâm không có đất nông nghiệp diện tích 59ha hoặc 49ha xứ đồng Sênh như ông Lê Đình Kình và một số công dân nêu.

TTXVN