Đây là lần đầu tiên tỉnh Gia Lai tổ chức hội thảo về chủ đề “Tây Sơn thượng đạo trong khởi nghĩa Tây Sơn”. Tây Sơn thượng đạo là tên gọi chỉ vùng đất nằm phía trên đèo An Khê. Tây Sơn thượng đạo là khu vực khá rộng lớn, bao gồm toàn bộ địa giới huyện An Khê cũ (nay là thị xã An Khê và các huyện Đak Pơ, Kbang, Kông Chro của tỉnh Gia Lai). Do có địa thế hiểm trở, chỉ có một con đường độc đạo nối với vùng Tây Sơn hạ đạo (Tây Sơn, Bình Định) nên nơi đây từng được nghĩa quân chọn làm căn cứ của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn.
Quang cảnh buổi hội thảo.
Cuộc khởi nghĩa Tây Sơn do ba anh em nhà Tây Sơn là Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ lãnh đạo vào cuối thế kỷ XVIII. Miền đất An Khê xưa (ngày nay bao gồm thị xã An Khê và các huyện Đak Pơ, Kbang, Kông Chro của tỉnh Gia Lai) được chọn làm một trong những điểm tựa ban đầu của cuộc khởi nghĩa. Những địa danh như Vườn Mít, Cánh đồng Cô Hầu, Hòn Bình, Hòn Nhược, Gò Kho, Xóm Ké… đã trở thành niềm tự hào của người dân An Khê nói riêng và của tỉnh Gia Lai nói chung.
Phát biểu tại hội thảo, Giáo sư Nguyễn Quang Ngọc cho biết, phong trào Tây Sơn khởi phát ở Tây Sơn thượng đạo, nhanh chóng trở thành trung tâm quy tụ và tỏa rộng lực lượng, chiếm lĩnh phủ Quy Nhơn, phát triển ra Bắc, vào Nam, "quật ngã" chính quyền của vua Lê, chúa Trịnh ở Đàng Ngoài và chúa Nguyễn ở Đàng Trong, mở đường khôi phục quốc gia thống nhất, đánh tan các cuộc chiến tranh xâm lược của quân Xiêm và quân Thanh, bảo vệ vững chắc nền độc lập của dân tộc.
Giáo sư Nguyễn Quang Ngọc nhấn mạnh, mục đích hội thảo hướng tới là trên cơ sở nhận thức khoa học về Tây Sơn thượng đạo trong khởi nghĩa Tây Sơn tiến hành bàn thảo, giải bài toán về mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển bền vững đô thị An Khê; sức trường tồn của Tây Sơn thượng đạo, truyền thống đoàn kết Kinh – Thượng, các di sản vật thể, phi vật thể… đóng góp vào công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa bền vững ở thị xã An Khê ngày nay.
Quần thể di tích lịch sử Tây Sơn thượng đạo được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào năm 1991, gồm 6 cụm di tích như: Cụm di tích An Khê đình; cụm di tích Hòn Bình, Hòn Nhạc, Hòn Tào, Gò Kho, Xóm Ké; cụm di tích Miếu Xà, Cây Ké, Cây Cầy… Hàng năm, tỉnh Gia Lai phối hợp cùng các địa phương trong tỉnh tổ chức nhiều lễ hội văn hóa đặc sắc như Lễ kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa, Lễ tưởng niệm ngày mất Hoàng đế Quang Trung hay Lễ hội cầu Huê trên vùng đất Tây Sơn thượng đạo…
Cùng với sự phát triển đi lên của đất nước, vùng đất An Khê ngày nay đã có nhiều khởi sắc, kinh tế - xã hội phát triển, đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của người dân được nâng lên. Các hoạt động bảo tồn và phát huy các giá trị lịch sử văn hóa trên vùng đất này được xúc tiến mạnh mẽ, đặc biệt là phát triển du lịch gắn liền với quần thể di tích lịch sử Tây Sơn thượng đạo.
Tin, ảnh: HUỲNH PHONG