Thác Vũ Môn nằm trên địa bàn xã Phú Gia, huyện Hương Khê có độ cao gần 1.300m so với mực nước biển. Nơi đây có con sông Đá Trắng bắt nguồn từ nước bạn Lào đổ về đến núi Giăng Màn tạo thành ngọn thác Vũ Môn với chiều cao 200m. Thác Vũ Môn có 4 cấp nước, mỗi cấp nước có hình chải với độ cao các cấp nước chênh nhau từ 25-80m, lòng thác rộng khoảng 27m. Người dân quê tôi kể rằng, vào những năm khô hạn nhất như trận hạn hán lịch sử năm 1993 thì thác Vũ Môn vẫn không bao giờ cạn nước.
Cụ Phan Đình Hiền, 82 tuổi ở xã Phú Gia, huyện Hương Khê đã kể lại cho chúng tôi nghe câu chuyện truyền thuyết cá chép thi vượt thác để hóa rồng: “Mồng bảy cá đi ăn thề. Mồng tám cá về vượt thác Vũ Môn. Hằng năm, cứ đến ngày tám tháng tư, cá chép vượt thác, con nào vượt qua được thì hóa rồng. Phường chài thường bảo nhau, mấy ngày trước đó không được bủa chài lưới. Và đúng ngày đó, thác Vũ Môn mây mù dày đặc, không ai dám đến gần. Gắn với huyền thoại, người dân trong vùng truyền tai nhau nếu vào ngày cá chép vượt thác mà trời mưa, nước thác cuốn về nhiều nghĩa là cá đã vượt thác hóa rồng. Năm đó sẽ được mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Ngược lại cá không hóa rồng thì sẽ đại hạn, khốn khó, người dân phải đề phòng chuẩn bị”.
Đoàn chúng tôi bắt đầu đi xe máy đến chân núi Giăng Màn rồi gửi xe ở nhà một người dân để bắt đầu cuộc bộ hành khám phá thiên nhiên và sinh thái nơi đây. Để đến chân thác chúng tôi phải mất 2 giờ đi bộ dưới tán cây cổ thụ, có đoạn nhìn lên không thấy bầu trời. Nhìn từ bên kia đồi, thác Vũ Môn tựa như một dải lụa trắng tinh mềm mại vắt qua ngọn núi. Từ xa tiếng thác chảy rào rào như một bản nhạc ngân vang giữa núi rừng. Chân thác hiện ra trước mắt chúng tôi với những tảng đá lớn gối lên nhau, đặt ở các vị trí không đồng đều hình thành nên các hang ốc tuyệt đẹp. Từ chân thác nước chảy về xuôi qua các khe đá, hốc đá, tạo nên những vòng xoáy, vực nước trắng xóa hùng vĩ.
Ngồi trên tảng đá lớn, ngước lên dòng thác trắng xóa, lẫn trong mây trời mát rượi, xung quanh là cỏ cây, muông thú tôi cứ ngỡ như mình đang lạc vào một thế giới cổ tích. Đến trưa, chúng tôi cùng thưởng thức món cá Mát chấm muối trắng, ớt xanh, cảm giác vừa dân dã, mộc mạc, vừa gần gũi, gắn kết.
Được biết, vừa qua đại diện Tập đoàn Vingroup cùng lãnh đạo huyện Hương Khê đã ký bản ghi nhớ về việc đầu tư phát triển khu du lịch sinh thái thác Vũ Môn. Đây là cơ hội “đánh thức” tiềm năng du lịch sinh thái ở huyện miền núi Hương Khê.
Bài và ảnh: PHẠM KIÊN