Xã hội hóa thông tin, truyền thông trong công tác PCCC tại các doanh nghiệp chính là việc huy động sức mạnh của các cơ quan chức năng, các doanh nghiệp, người quản lý, sử dụng lao động và người lao động tham gia tuyên truyền, phổ biến pháp luật và kiến thức PCCC nhằm tạo ra bước chuyển biến về nhận thức và hành động trong hoạt động PCCC tại cơ sở, góp phần bảo vệ tính mạng con người và bảo vệ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Tổng diễn tập phương án PCCC Khu liên hợp thể thao Mỹ Đình (Hà Nội).
Theo đánh giá của Cục Cảnh sát PCCC và Cứu nạn cứu hộ (C66), Bộ Công an: Thực hiện xã hội hóa thông tin, truyền thông về PCCC tại các doanh nghiệp trong thời gian qua đã được tổ chức thực hiện đạt nhiều kết quả, nhất là trong các doanh nghiệp có nguy cơ cháy nổ cao. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nơi, lãnh đạo cơ sở chưa quan tâm đầu tư cho công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và kiến thức PCCC cho người lao động, sợ ảnh hưởng đến thời gian sản xuất, kinh phí huấn luyện, phương tiện tập luyện... Về phía người lao động, chưa thấy hết trách nhiệm của mình trong việc PCCC, nên còn chủ quan, coi công tác PCCC là của lực lượng Cảnh sát PCCC, của chủ cơ sở. Do đó, số vụ cháy do sơ suất, bất cẩn, vi phạm các quy định an toàn PCCC còn chiếm tỷ lệ cao, thiệt hại về người và tài sản do cháy gây ra tại các doanh nghiệp còn nghiêm trọng.
Sở Cảnh sát PCCC tỉnh Vĩnh Phúc thi nghiệp vụ chữa cháy.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, xã hội hóa thông tin, truyền thông về PCCC tại các doanh nghiệp không phải là sự chuyển giao hoàn toàn nhiệm vụ thông tin, truyền thông cho doanh nghiệp mà là sự kết hợp giữa tính chủ động và quyền tự chủ trong việc PCCC của doanh nghiệp với việc tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước của cơ quan quản lý Nhà nước về PCCC. Điều này sẽ tạo ra động lực quan trọng trong công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật và kiến thức PCCC trong các doanh nghiệp, từng bước xã hội hóa công tác này. Lực lượng Cảnh sát PCCC cần tiếp tục nghiên cứu, đổi mới giáo trình huấn luyện nghiệp vụ PCCC theo hướng chuyên sâu đối với từng đối tượng huấn luyện, tiếp tục cải tiến và duy trì hình thức tuyên truyền cổ động trực quan về PCCC, đồng thời tăng cường kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện các quy định của pháp luật về công tác tuyên truyền PCCC, phòng nổ để việc thực hiện công tác này trở thành nền nếp và đạt hiệu quả ngày càng cao.
Mặt khác, lực lượng Cảnh sát PCCC cần tích cực hơn nữa trong việc thực hiện thông tin, truyền thông hướng về cơ sở, mở các lớp huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC cho người đứng đầu cơ sở, người quản lý, sử dụng lao động và người lao động để họ thấy rõ quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm trong việc tổ chức thực hiện công tác PCCC tại cơ sở của mình, từ đó có sự quan tâm đầu tư đúng mức về thời gian và vật chất cho công tác này. Đối với người lao động, cần tập trung tuyên truyền về trách nhiệm theo quy định của pháp luật và quyền lợi cần thiết cho bản thân trong việc tuân thủ các quy định an toàn PCCC là để bảo vệ tính mạng của chính mình, bảo vệ sản xuất phát triển để có việc làm và thu nhập ổn định. Từ đó, định hướng cho họ sự tự giác chủ động tìm hiểu, học tập và trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về PCCC.
Thực tế cho thấy, ở mỗi công ty, doanh nghiệp đều thực hiện quy định về vệ sinh an toàn lao động và phòng chống cháy nổ (VSATLĐ và PCCN). Bởi vậy, mỗi doanh nghiệp cần xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ tiểu giáo viên về VSATLĐ và PCCN làm nòng cốt trong phong trào PCCC tại cơ sở. Đảm bảo định kỳ cung cấp thông tin với những nội dung phù hợp với trình độ, nhận thức của người lao động và đặc thù của các doanh nghiệp; thường xuyên cải tiến các hình thức tuyên truyền sao cho đa dạng, phong phú, thu hút được sự quan tâm của của doanh nghiệp. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan PCCC và cơ quan An toàn lao động trong thực hiện công tác PCCC gắn với công tác bảo hộ lao động, an toàn lao động, tạo ra sự liên kết chặt chẽ trong việc triển khai công tác này tại cơ sở, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí. Tăng cường phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tuyên truyền, phổ biến pháp luật và kiến thức PCCC; tuyên truyền gương người tốt, việc tốt và các điển hình tiên tiến trong công tác PCCC nhằm động viên, khích lệ Phong trào toàn dân tham gia PCCC phát triển cả bề rộng và chiều sâu.
Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội thi nghiệp vụ chữa cháy.
Để làm tốt công tác xã hội hóa thông tin truyền thông về PCCC, đối với doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch thông tin, tuyên truyền cụ thể, tăng cường các hình thức tuyên truyền tại chỗ như: Niêm yết nội quy PCCC, hệ thống biển chỉ dẫn hướng và đường thoát nạn, biển cấm lửa, tranh hướng dẫn PCCC; phát hành các khuyến cáo PCCC đến các tổ, đội, phân xưởng sản xuất; phát huy tối đa hiệu quả của hệ thống loa truyền thanh tại cơ sở để tuyên truyền vào các thời điểm dễ xảy ra cháy như khi bắt đầu giờ làm việc, giờ nghỉ giao ca...; định kỳ tổ chức nói chuyện và huấn luyện nghiệp vụ PCCC cho người quản lý và sử dụng lao động, người lao động, lực lượng bảo vệ, sinh viên, lực lượng PCCC cơ sở và những người trực tiếp làm việc trong môi trường có nguy hiểm cháy, nổ; tích cực tổ chức các hoạt động truyền thông dân gian như: Biểu diễn văn nghệ, tọa đàm, trao đổi về PCCC giữa người đứng đầu cơ sở với người lao động; tọa đàm trong các tổ, đội sản xuất về các biện pháp đảm bảo an toàn PCCC, an toàn lao động; tích cực tham gia vào các hoạt động PCCC mang tính xã hội hóa như trong dịp Ngày toàn dân PCCC, dịp Tuần lễ Quốc gia về VSATLĐ – PCCN...
Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền và vận động phong trào quần chúng PCCC tại các cơ sở, doanh nghiệp nên ý thức, kiến thức PCCC của nhiều người lao động được nâng lên rõ rệt và mang lại hiệu quả thiết thực. Số vụ cháy do người lao động bất cẩn gây ra trong những năm trước đây chiếm tỷ lệ cao, đến năm 2017 chỉ còn hơn 1 nửa. Đặc biệt số vụ cháy lớn, cháy gây thiệt hại nghiêm trọng đã được kiềm chế ở mức 3% một năm. Lực lượng PCCC cơ sở hoạt động có hiệu quả, đã phát hiện và tổ chức dập tắt ngay từ khi mới phát sinh khoảng 50% số vụ cháy, không để xảy ra các vụ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng.
Bài và ảnh: ANH MINH-THU HUYỀN