Vì một Việt Nam không còn bom mìn của chiến tranh

 Cùng dự có: Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 504; Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo 504; Thượng tướng Bùi Văn Nam, Thứ trưởng Bộ Công an, Ủy viên Ban chỉ đạo 504; Thượng tướng Võ Văn Tuấn, Phó tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Ủy viên Ban chỉ đạo 504; Thiếu tướng Lê Hiền Vân, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, Ủy viên Ban chỉ đạo 504; cùng đại diện các bộ, ngành, các đại sứ, đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

Đưa VNMAC trở thành Trung tâm hành động bom mìn khu vực và quốc tế

Trải qua nhiều cuộc chiến tranh liên tục, đất đai và con người Việt Nam đang phải chịu ảnh hưởng nặng nề bởi số lượng lớn bom, mìn. Ngay sau khi kết thúc chiến tranh, cho dù điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn nhưng Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành và toàn xã hội quan tâm đầu tư kinh phí, chung tay khắc phục hậu quả bom, mìn do chiến tranh để lại. Từ yêu cầu cấp thiết của công tác khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh, ngày 21-4-2010, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 504/QĐ-TTg, phê duyệt Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh giai đoạn 2010-2025 (gọi tắt là Chương trình 504) và tiếp đến là Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 4-3-2014 thành lập Trung tâm Hành động bom, mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC).

Tuy mới thành lập, nhưng Trung tâm bước đầu đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan các bộ, ngành, địa phương liên quan, các tổ chức trong và ngoài nước, Đại sứ quán các nước... tổ chức triển khai tốt các nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất chính sách, xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch khắc phục hậu quả bom, mìn; là đầu mối chính thực hiện các hoạt động hợp tác quốc tế, vận động tài trợ cấp quốc gia trong lĩnh vực khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh tại Việt Nam... Được sự quan tâm đầu tư của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam đã hoàn thành việc xây dựng Trụ sở làm việc khang trang, hiện đại, với quy mô tầm quốc gia sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong công tác chỉ đạo khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh; giúp Ban Chỉ đạo 504 điều phối các nguồn lực và hợp tác quốc tế trong khắc phục hậu quả bom mìn. Với một khuôn viên rộng rãi, hạ tầng, trang thiết bị hiện đại, VNMAC sẽ hướng tới trở thành Trung tâm hành động bom mìn khu vực và quốc tế; là nơi diễn ra các hoạt động hợp tác quốc tế cả song phương và đa phương trong hoạt động khắc phục hậu quả chiến tranh nói chung và khắc phục hậu quả bom mìn nói riêng.

Phát biểu tại buổi lễ, thay mặt Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Ban Chỉ đạo 504, Đại tướng Ngô Xuân Lịch biểu dương những nỗ lực cố gắng và kết quả đạt được của VNMAC. Trong thời gian tới, để Trung tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao và phát huy công năng, mục đích sử dụng của Trụ sở mới xây dựng, Đại tướng Ngô Xuân Lịch đề nghị VNMAC thực hiện tốt một số yêu cầu:

Một là, quán triệt và thực hiện đúng các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các quy định của pháp luật hiện hành về khắc phục hậu quả bom mìn. Hai là, không ngừng nâng cao năng lực quản lý và triển khai Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn; trong đó, làm tốt công tác xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật về khắc phục hậu quả bom mìn, hoàn chỉnh các cơ chế, chính sách liên quan. Ba là, chú trọng hợp tác quốc tế, nghiên cứu xây dựng được chương trình, nội dung huấn luyện về rà phá bom mìn, sớm đưa nước ta thành quốc gia không còn ô nhiễm bom mìn và xảy ra tai nạn bom mìn. Bốn là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong nội bộ nhân dân và ra cộng đồng quốc tế nhằm huy động mọi hỗ trợ, thu hút nguồn lực trong và ngoài nước để thực hiện Chương trình; đồng thời, tuyên truyền giáo dục về phòng tránh tai nạn rộng khắp trong toàn xã hội, nhất là đối với trẻ em các khu vực bị ô nhiễm. Năm là, Bộ tư lệnh Công binh cần chỉ đạo, quản lý và phát huy thật hiệu quả Trụ sở mới của Trung tâm, nhất là phối hợp tổ chức các sự kiện đối ngoại song phương, đa phương và các sự kiện có liên quan; hướng tới xây dựng và phát triển thành Trung tâm hành động bom mìn của khu vực và quốc tế. Cuối cùng là thường xuyên quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân viên Trung tâm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, pháp lý, quan hệ quốc tế; xây dựng phương pháp, tác phong làm việc chính quy, khoa học, tính chuyên nghiệp cao; luôn đoàn kết, thống nhất, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao trong thời gian tới.

Xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn cho trẻ em Việt Nam

Ngay sau lễ khánh thành VNMAC đã diễn ra Hội nghị đối tác phát triển khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh tại Việt Nam. Đây là diễn đàn quốc tế trao đổi chính sách hiệu quả, hữu ích cho Chính phủ Việt Nam trong quá trình triển khai các hoạt động khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo 504, cho biết chiến tranh tại Việt Nam đã chấm dứt từ nhiều thập kỷ trước, song bom mìn, vật nổ trong chiến tranh vẫn còn sót lại trên khắp lãnh thổ Việt Nam, gây ra hậu quả đau thương, lấy đi sinh mạng của hơn 50.000 người và làm bị thương hơn 60.000 người, trong số những nạn nhân nêu trên, chủ yếu là những lao động chính trong các gia đình và trẻ em - thế hệ tương lai của đất nước Việt Nam. Toàn bộ 63/63 tỉnh và thành phố của Việt Nam hiện vẫn bị ô nhiễm bom mìn với số lượng 9.116 trên tổng số 11.134 xã, phường bị ô nhiễm. Chỉ tính riêng diện tích đất liền, khoảng 6,1 triệu ha tương đương 18,82% diện tích của Việt Nam hiện đang bị ô nhiễm bom mìn. “Bom mìn, vật nổ nằm trong lòng đất không chỉ là mối hiểm nguy tiềm ẩn đối với người dân, mà còn là rào cản đối với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, là tác nhân gây ô nhiễm môi trường”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nhấn mạnh.

Theo Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, trong công cuộc khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh, Việt Nam đã và đang nhận được sự hỗ trợ, hợp tác tích cực, có hiệu quả từ cộng đồng quốc tế thông qua việc chia sẻ về các nguồn lực, kinh nghiệm.  “Khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh tại Việt Nam là nhiệm vụ lâu dài, đòi hỏi đầu tư nguồn lực to lớn và hợp tác mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế. Tôi nhấn mạnh cam kết mạnh mẽ, Chính phủ Việt Nam sẽ nỗ lực tối đa khắc phục triệt để hậu quả bom mìn, bảo vệ sự bình yên của nhân dân, sự phát triển của đất nước”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định.

Khắc phục hậu quả bom mìn đã trở thành một nội dung quan trọng thúc đẩy hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và các nước, các đối tác trong khu vực và quốc tế mà tiêu biểu là sáng kiến của Việt Nam về thành lập Nhóm chuyên gia về hành động mìn nhân đạo trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+).  Sự hiện diện của các đại biểu các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ tại Hội nghị chính là biểu hiện mạnh mẽ của sự hợp tác, cùng Việt Nam khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.

Phát biểu tại hội nghị, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Ted Osius nhấn mạnh Hoa Kỳ và Việt Nam có thể cùng nhau xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn “bằng cách giải quyết vấn đề lịch sử một cách trách nhiệm”. “Hoa Kỳ luôn sát cánh cùng Việt Nam trong sứ mệnh quan trọng này. Nguồn tài trợ hàng năm của chúng tôi, năm nay là 12 triệu USD,  phản ánh cho cam kết vững chắc đó. Chúng tôi đang hỗ trợ mọi mặt, từ hỗ trợ nạn nhân bom mìn, giáo dục nâng cao nhận thức về nguy cơ bom mìn, đến xây dựng năng lực, khảo sát và dọn sạch bom mìn chưa nổ. Quan hệ đối tác của chúng tôi với VNMAC ngày càng phát triển khi Việt Nam bước vào giai đoạn mới trong chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh”, Đại sứ Ted Osius chia sẻ.

Trong khi khẳng định khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh tại Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ to lớn, Đại sứ Hoa Kỳ cũng cho rằng vẫn còn rất nhiều việc phải làm trong thời gian tới. “Hợp tác của chúng ta không chỉ nhằm giúp cứu được nhiều mạng sống ở Việt Nam mà sẽ cứu được nhiều mạng sống trên toàn thế giới khi Việt Nam bắt đầu đóng góp năng lực chuyên môn của mình trong các hoạt động gìn giữ hòa bình. Qua quan hệ đối tác với VNMAC, chúng ta sẽ xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn cho trẻ em Việt Nam, một thế giới mà các em có thể chơi đùa và đi lại trên mặt đất an toàn và không sợ hãi”, Đại sứ Ted Osius bày tỏ tin tưởng.

Nhấn mạnh Chính phủ Nhật Bản đánh giá cao các sáng kiến và cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam nhằm loại bỏ hoàn toàn những tác động tiêu cực của mìn và vật liệu chưa nổ sót lại sau chiến tranh, Ngài Kenji Inoue, Bí thư thứ 2 Đại sứ quán Nhật Bản tại Hà Nội khẳng định Nhật Bản đang nỗ lực hết sức mình để đóng góp cho công cuộc khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam. Những đóng góp chủ động gần đây của Nhật Bản bao gồm các dự án rà phá bom mìn ở Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Bình. “Với việc khánh thành VNMAC, chúng tôi hy vọng sự hợp tác giữa hai nước về khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh sẽ nhiều hơn và hiệu quả hơn trong tương lai. Những đóng góp của chúng tôi có lẽ sẽ không chỉ với hoạt động rà phá vật liệu chưa nổ mà sẽ còn hỗ trợ các kỹ năng tự lập và đào tạo nghề cho những người bị thương tật thể chất, chân tay giả, tạo thu nhập và các lĩnh vực khác có thể phát sinh trong quá trình hợp tác của chúng tôi với VNMAC và các đối tác trong Nhóm đối tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh (MAPG)”, Ngài Kenji Inoue chia sẻ.

Ra mắt Nhóm đối tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh (MAPG) Tại Hội nghị, đại diện Bộ Tư lệnh Công binh đã công bố Bản đồ khu vực nghi ngờ ô nhiễm bom, mìn tại Việt Nam. Trong khi đó, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã công bố quyết định thành lập và ra mắt Nhóm đối tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh (MAPG). MAPG có nhiệm vụ đối thoại để tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau về chính sách, kế hoạch và giải pháp thực hiện Chương trình 504; vận động và phối hợp tài trợ quốc tế để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài trợ cho Chương trình 504; chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm quản lý và thực hiện các hoạt động khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh; nâng cao vị thế và tăng cường vai trò của Việt Nam trong lĩnh vực khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh trong khuôn khổ hợp tác khu vực và quốc tế; tham vấn về kỹ thuật với các đối tác khu vực và quốc tế về khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.

HOÀNG VŨ - NGỌC HƯNG