Để khắc phục tình trạng trên, lực lượng chức năng thành phố xác định tăng cường phối hợp, triển khai đồng bộ các biện pháp, vừa vận động, vừa kiên quyết chấn chỉnh sai phạm…

Nguy cơ từ ý thức chủ quan

Cùng đoàn công tác của Cảnh sát PCCC thành phố tới kiểm tra một số hộ nhà ở kết hợp kinh doanh trên đường Bùi Viện và chung cư 145, đường Nguyễn Trãi, phường Bến Thành (quận 1), chúng tôi chứng kiến các hộ dân kinh doanh khá nhiều mặt hàng tạp hóa, lấn chiếm cả lề đường dành cho người đi bộ. Nhiều hộ ở tầng trệt tận dụng bày bán hàng hóa tràn cả ra hai bên đường xuống tầng hầm để xe. Bên trong các hộ bố trí chật chội, giá để hàng chiếm gần hết không gian, lối đi lại; đường dây điện tự đấu nối từ bảng điện chính tới các bóng đèn, ổ cắm nhằng nhịt cả trên tường và lơ lửng trong nhà… Ông Đoàn Ngọc Hải, Phó chủ tịch UBND quận 1, cho biết: “Lực lượng chức năng của quận thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở các hộ vừa ở, vừa kinh doanh phải sắp xếp gọn gàng hàng hóa, bảo đảm an toàn PCCC nhưng do áp lực mưu sinh, cạnh tranh buôn bán và cả ý thức chủ quan nên lần nào kiểm tra cũng phát hiện sai sót, tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ. Chấn chỉnh nhiều, xử phạt nhiều nhưng mức độ chuyển biến vẫn chậm”.

leftcenterrightdel
 Cán bộ PCCC quận 1 kiểm tra, nhắc nhở một hộ nhà ở kết hợp kinh doanh ở trên địa bàn. Ảnh: NAM HOÀI

Không chỉ trên địa bàn quận 1, loại hình nhà ở kết hợp kinh doanh rất phổ biến, tồn tại ở nhiều khu dân cư, tổ dân phốthuộc các quận nội thành. Đây là loại hình kinh doanh tự phát, sử dụng một phần diện tích căn nhà để mua, bán, lưu trữ các loại hàng hóa theo mô hình cửa hàng nhỏ, tiệm tạp hóa, vừa dùng để ở vừa kinh doanh, hoặc tầng dưới bán hàng, tầng trên để ở… nên rất bừa bộn, thiếu thiết bị an toàn. 

Theo Đại tá Dương Văn Phóng, Phó giám đốc Cảnh sát PCCC TP Hồ Chí Minh, nguyên nhân phổ biến dẫn đến cháy, nổ tại hộ nhà ở kết hợp kinh doanh tập trung chủ yếu vào 3 nhóm, gồm: Ý thức chấp hành các quy định về an toàn PCCC chưa tốt, còn chủ quan, lơ là với công tác PCCC; sắp xếp hàng hóa dễ cháy với khối lượng lớn ở nơi không an toàn, thiếu thiết bị chữa cháy và chống cháy lan, chống tụ khói; tự ý lắp đặt thêm nhiều thiết bị điện gây nguy hiểm… Đặc biệt, đa số vụ cháy xảy ra vào ban đêm, do không có hệ thông báo cháy tự động nên không phát hiện ra cháy kịp thời. Nhiều hộ kinh doanh sử dụng biển quảng cáo che hết các ban công nên khi xảy ra sự cố cháy, nổ, lực lượng Cảnh sát PCCC rất khó khăn tiếp cận, triển khai cứu nạn và chữa cháy thiếu hiệu quả…

Đẩy mạnh tuyên truyền, xử phạt nghiêm minh

Thượng tá Trần Đức Nha, Phó trưởng phòng Cảnh sát PCCC quận 11, cho biết: “Với các hộ vừa ở, vừa kinh doanh, chúng tôi khuyến cáo người dân không tàng trữ, sử dụng các chất có nguy cơ cháy, nổ như: Xăng dầu, cồn, gas, hóa chất… trong nhà; hạn chế sử dụng gỗ, tấm nhựa, mút xốp… để ốp tường, trần, vách ngăn nhằm ngăn chặn cháy lan. Đặc biệt, chúng tôi gặp gỡ, phân tích cho các hộ kinh doanh nên tách hàng hóa dễ cháy sang khu vực riêng, xa nơi ngủ, nghỉ của các thành viên trong gia đình để phòng ngừa cháy, nổ. Trong nhà nhất thiết phải lắp thiết bị bảo vệ hệ thống điện, có ngăn cách giữa hàng hóa dễ cháy với bếp đun và các thiết bị điện công suất lớn”.

Mới đây, quận 11 và các quận: 3, 4, 10, Tân Bình, Phú Nhuận, Bình Thạnh… đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn các hộ dân quy tắc sử dụng điện an toàn khi bố trí gần các loại hàng hóa dễ cháy; phát tờ rơi tuyên truyền kỹ năng đơn giản phòng chống cháy, nổ và kỹ năng thoát hiểm khi hàng hóa cháy ở tầng trệt, cửa ra vào; đồng thời UBND các quận chỉ đạo lực lượng PCCC tăng cường kiểm tra đột xuất, yêu cầu các hộ nhà ở kết hợp kinh doanh phải cam kết trang bị bình chữa cháy mini và bố trí khoảng trống thoát hiểm khi xảy ra sự cố; tổ chức cắt tháo lồng sắt, móc treo hàng của các hộ dân tự ý hàn, lắp ảnh hưởng đến lối đi lại của khu dân cư… Theo Đại tá Nguyễn Thanh Hưởng, Giám đốc Cảnh sát PCCC TP Hồ Chí Minh, tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 12 của UBND thành phố, lực lượng Cảnh sát PCCC sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về PCCC và duy trì hiệu quả công tác điều tra, phân loại chi tiết các hộ gia đình kết hợp kinh doanh có nguy cơ cháy nổ cao trên địa bàn theo phương châm “vào từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng việc”; phối hợp với ngành điện, công thương, trật tự đô thị để rà soát, thống kê danh sách; kiểm tra đánh giá các điều kiện an toàn về PCCC. Những trường hợp vi phạm sau khi đã nhắc nhở, tiến hành xử lý nghiêm minh, thông báo rộng rãi sai phạm. “Thành phố giao trách nhiệm rõ ràng cho các sở, ngành liên quan để thống nhất quản lý ngay từ khâu cấp phép xây dựng, cấp phép kinh doanh và phối hợp kiểm tra an toàn PCCC để hạn chế thấp nhất sự cố cháy nổ tại các hộ gia đình, bảo đảm an toàn cho khu dân cư”-Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Huỳnh Cách Mạng nhấn mạnh.

YẾN LONG