Trước tác hại nghiêm trọng của thực phẩm bẩn, Quốc hội đã quyết định thực hiện giám sát tối cao về vấn đề này. Kết quả giám sát cho thấy, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, tình hình đang có chuyển biến tích cực.

Những tín hiệu khả quan

Tại các cơ sở, đoàn giám sát của Quốc hội đã dành thời gian xem xét các chứng từ, giấy chứng nhận VSATTP, các giấy kiểm nghiệm thực phẩm, đi kiểm tra thực tế tại chỗ. Về cơ bản, các doanh nghiệp có quy mô lớn và trung bình có xu hướng đáp ứng đầy đủ những yêu cầu về an toàn thực phẩm (ATTP).

leftcenterrightdel
Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm được chú trọng hàng đầu. Ảnh minh họa. 
Đến thăm trang trại sản xuất rau sạch của Công ty CP Nông nghiệp kỹ thuật Việt Veeteq ở xã Tân Thạnh Đông, huyện Củ Chi, TP Hồ Chí Minh, khi được anh Lương Trọng Khoa, chủ trang trại giới thiệu phương thức trồng rau sạch và cam kết bảo đảm VSATTP, Phó chủ tịch Quốc hội, Trưởng đoàn giám sát Phùng Quốc Hiển đã ăn thử ngay một lá cải xanh đang trồng trên luống. Sau đó, khi được giới thiệu về mạng lưới bán rau sạch trực tuyến, Phó chủ tịch Quốc hội đã yêu cầu đặt hàng thử 5kg rau sạch về nhà khách của Quốc hội. Đơn hàng đã được đáp ứng với mức giá bình quân khoảng hơn 30.000 đồng/kg rau sạch giao tại nhà. Hiện công ty đang tiếp tục đầu tư sản xuất rau sạch theo hướng “truy xuất nguồn gốc”, tham gia chuỗi thực phẩm an toàn “từ trang trại tới bàn ăn”, thể hiện trách nhiệm đối với người tiêu dùng trên cả 3 tiêu chí: Giá cả, chất lượng và sản lượng.

Tại Công ty TNHH MTV Chăn nuôi Bình Minh, anh Dương Anh Tuấn, chủ công ty cho biết, từ một hộ chăn nuôi, sau 18 năm, công ty đã trở thành một chuỗi sản xuất khép kín hoàn chỉnh bao gồm các công đoạn: Nuôi gà giống bố mẹ, ấp nở ra gà con giống thịt, chăn nuôi gia công và giết mổ. Hằng tháng, công ty cung ứng hàng triệu con gà giống, gà thịt các loại, hàng chục nghìn tấn thức ăn chăn nuôi sạch phục vụ yêu cầu sản xuất thịt sạch.

Tại Công ty CP Việt Nam kỹ nghệ súc sản (VISSAN), đoàn giám sát đã được chứng kiến công ty đang tích cực chuẩn bị cho mùa bán hàng cao điểm Tết với hơn 3.000 tấn thịt và 3.200 tấn thực phẩm chế biến sản xuất trên các dây chuyền công nghệ tiên tiến, bảo đảm VSATTP với phương châm: "Tất cả vì sức khỏe người tiêu dùng”. Chị Phương Trinh, Phó tổng giám đốc VISSAN, cho biết: VISSAN đã đi tiên phong trong việc kiểm soát chặt chẽ toàn bộ chuỗi sản xuất từ trang trại, thương lái đến lò mổ, siêu thị từ nhiều năm trước qua hệ thống VIS-TRACE. Những mô hình thành công với nông sản, thực phẩm sạch, nông nghiệp công nghệ cao như vậy không phải là ít.

Công tác quản lý ngày càng được chú trọng

Công tác quản lý ATTP đã được các địa phương quan tâm, chỉ đạo sâu sát hơn. Nhiều chương trình, giải pháp về quản lý, kiểm soát ATTP đã được thực hiện. TP Hồ Chí Minh đang xây dựng “chuỗi thực phẩm an toàn”, thực hiện quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo thuộc Dự án mô hình chợ thí điểm bảo đảm ATTP trên địa bàn thành phố giai đoạn 2016-2020. Từ ngày 10-12-2016, người tiêu dùng chỉ cần cài đặt phần mềm Te-Food từ “App Store” hoặc “Google Play” trên điện thoại để sử dụng và khi kích hoạt có thể truy xuất từ quầy bán lẻ đến nơi giết mổ, trang trại chăn nuôi sản xuất ra miếng thịt đang được bán trên thị trường. Với lượng tiêu thụ khoảng 1 vạn con lợn mỗi ngày, đây quả là một bước tiến vượt bậc trong quản lý vấn đề ATTP của TP Hồ Chí Minh.

Qua kiểm tra trực tiếp tại nhiều trang trại, cơ sở sản xuất, chợ truyền thống, siêu thị ở một số tỉnh, thành phố, Phó chủ tịch Quốc hội, Trưởng đoàn giám sát Phùng Quốc Hiển đánh giá: Các địa phương cơ bản đã ban hành và thực thi tương đối đầy đủ, đồng bộ hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về VSATTP, tích cực thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về VSATTP trên địa bàn. Tuy nhiên, các địa phương vẫn cần phải cố gắng hơn nữa trong việc thực hiện Luật ATTP, xây dựng chuỗi sản xuất cung ứng thực phẩm sạch, kiểm soát bao quát các cơ sở kinh doanh nhỏ, lẻ, vãng lai, kiểm soát chặt chẽ đầu vào của các bếp ăn tập thể tại các khu công nghiệp, trường học, các cơ sở cung cấp suất ăn công nghiệp,...

Các địa phương đã kiến nghị với đoàn giám sát của Quốc hội về chính sách đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, kỹ thuật cho các đơn vị thực hiện nhiệm vụ quản lý ATTP, thành lập các trung tâm ATTP tuyến huyện, thị xã, thành phố; các cơ chế chính sách thu hút, khuyến khích đầu tư, hỗ trợ hoặc cho vay vốn để doanh nghiệp đổi mới công nghệ, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến ISO, HACCP, VietGAP, GlobalGAP; xây dựng thương hiệu, phát triển hệ thống cung cấp thực phẩm an toàn; quy hoạch các vùng sản xuất nguyên liệu thực phẩm theo hướng sản xuất lớn, gắn với việc phát triển thị trường hàng hóa nông sản an toàn; triển khai các mô hình điểm về chuỗi cung cấp thực phẩm an toàn, chợ kinh doanh thực phẩm an toàn.

Cần nâng cao nhận thức về thực phẩm sạch

Trao đổi với các địa phương, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, trước nhu cầu tiêu dùng thực phẩm an toàn ngày càng trở nên cấp thiết và vấn đề ATTP đang là mối quan tâm hàng đầu của toàn xã hội, các địa phương cần tiếp tục tăng cường giám sát, đôn đốc việc thực hiện Nghị quyết số 34/2009/NQ-QH12 ngày 19-6-2009 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý chất lượng, ATTP, đặc biệt là đối với vấn đề bố trí kinh phí bảo đảm đủ mức cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quản lý ATTP. Tiếp tục nâng cao nhận thức của nhà sản xuất, chế biến lưu thông và tiêu dùng nông sản, hàng hóa, thực phẩm sạch thông qua đẩy mạnh công tác thông tin-giáo dục-truyền thông, đặc biệt là truyền thông thay đổi nhận thức, hành vi, định hướng cả nhà sản xuất và người tiêu dùng. Bên cạnh việc phê phán những tồn tại, yếu kém, cần dành thời lượng thích hợp để biểu dương các điển hình tiên tiến, những thành tựu đã đạt được để phản ánh trung thực bức tranh về ATTP ở Việt Nam, tránh gây hoang mang dư luận xã hội, ảnh hưởng rất lớn đến xuất khẩu. Các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, tiêu thụ thực phẩm cần tiếp tục đầu tư công nghệ sạch, công nghệ xanh để không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm chiếm lĩnh thị trường nội địa, mở rộng thị trường xuất khẩu, tiếp cận với các chuẩn mực VSATTP của các nước tiên tiến, tỏ thái độ dứt khoát, đấu tranh quyết liệt với các phương thức sản xuất không an toàn, gây hại cho người tiêu dùng.

Đoàn giám sát đã ghi nhận nhiều kiến nghị của địa phương về đánh giá lại Luật ATTP sau 5 năm thực hiện để có bổ sung, sửa đổi phù hợp với điều kiện thực tiễn, bố trí ngân sách đủ bảo đảm theo kế hoạch của Dự án ATTP thuộc Chương trình mục tiêu y tế-dân số giai đoạn 2016-2020. Đặc biệt là bố trí kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống kiểm nghiệm ATTP đáp ứng được yêu cầu quản lý.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự giám sát tối cao của Quốc hội, được sự đồng tình, ủng hộ của người dân và cộng đồng doanh nghiệp, chắc chắn, vấn đề VSATTP sẽ được cải thiện, các sai phạm sẽ được xử lý nghiêm khắc, cương quyết hơn, tất cả vì sức khỏe của nhân dân, vì một nền sản xuất nông nghiệp tiên tiến, bảo đảm an toàn, vì sự phát triển bền vững của đất nước.

TS TRẦN VĂN

Nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội.