Gỡ khó từ thực tế

Cục trưởng Cục Hải quan TP Hải Phòng Nguyễn Tiến Lộc cho biết, hệ thống cảng Hải Phòng có chiều dài gần 30km với 67 DN kinh doanh cảng, kho, bãi, trong đó 50 DN có hoạt động thường xuyên. Hầu hết các khu vực cảng được quy hoạch nhỏ lẻ, mỗi cảng có cơ sở hạ tầng, công nghệ, quy trình quản lý, khai thác hàng vào, ra cảng khác nhau. Việc thực hiện Luật Hải quan của DN kinh doanh cảng, kho, bãi và công tác quản lý của cơ quan hải quan gặp nhiều khó khăn. Yêu cầu đặt ra là cần ban hành một quy trình nghiệp vụ xuyên suốt, thống nhất áp dụng cho cả cơ quan hải quan và DN kinh doanh cảng, kho, bãi theo quy định của Luật Hải quan. Đồng thời, xây dựng hệ thống trao đổi dữ liệu phục vụ công tác quản lý giữa cơ quan hải quan và DN kinh doanh cảng, kho, bãi để quản lý chính xác toàn bộ diễn biến của hàng hóa tại khu vực cảng, kho, bãi; giải quyết thủ tục nhanh chóng, giảm thời gian thông quan, giao nhận hàng hóa cho DN.

Cũng theo ông Nguyễn Tiến Lộc, quá trình triển khai, Cục Hải quan Hải Phòng đã phối hợp với các vụ, cục chức năng thuộc Tổng cục Hải quan thực hiện 3 giải pháp chủ đạo nhằm giải quyết căn bản những khó khăn về phía cơ quan hải quan và DN kinh doanh cảng, kho, bãi. Theo đó, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ của cơ quan hải quan và DN kinh doanh cảng, kho, bãi theo mô hình 2 trong 1, thực hiện thủ tục “một cửa” thông suốt, thống nhất trên cơ sở ứng dụng tối đa công nghệ thông tin phục vụ yêu cầu quản lý. Đồng thời bố trí vị trí làm việc của bộ phận giám sát hải quan ngay tại khu vực kho, bãi, cảng để phối hợp thực hiện nghiệp vụ. Ban hành chuẩn thông tin, dữ liệu, xây dựng phần mềm trao đổi cơ sở dữ liệu quản lý giữa DN kinh doanh cảng, kho, bãi và cơ quan hải quan theo nguyên tắc: Thông tin DN kinh doanh cảng, kho, bãi gửi đến hải quan phải bảo đảm cho việc quản lý tập trung, tự động đối với việc kiểm tra, giám sát hàng hóa XNK cũng như quản lý hoạt động của DN kinh doanh cảng, kho, bãi; thông tin hải quan trả về DN kinh doanh cảng, kho, bãi phải bảo đảm công tác lưu giữ, quản lý chính xác tình trạng giải quyết thủ tục hải quan của hàng hóa.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai nhấn mạnh, trên cơ sở yêu cầu quản lý, Tổng cục Hải quan đã chủ động nghiên cứu, triển khai thí điểm Hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng biển Hải quan Hải Phòng từ 15-8-2017. Việc triển khai hệ thống giúp thay đổi căn bản phương thức quản lý, giám sát hàng hóa XNK tại cảng biển. Đồng thời giúp cải cách, đơn giản hóa thủ tục, giảm thời gian thông quan, nhưng vẫn bảo đảm yêu cầu quản lý.

Các bên cùng có lợi

Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn, hệ thống triển khai giúp cơ quan hải quan quản lý toàn bộ diễn biến của hàng hóa tại khu vực cảng, kho, bãi; nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro để tập trung lực lượng giám sát, kiểm soát đối với những lô hàng, DN trọng điểm có khả năng rủi ro, vi phạm pháp luật cao; tránh việc kiểm tra, kiểm soát tràn lan đối với hàng hóa trong khu vực giám sát hải quan. Các bước trong quy trình giải quyết thủ tục hải quan được thực hiện, ghi nhận trên hệ thống, bảo đảm sự minh bạch, công khai, tránh việc giải quyết tùy tiện, trái quy định, quy trình quản lý hải quan. Hệ thống sẽ loại bỏ triệt để việc thực hiện thủ công, sử dụng văn bản giấy trong một số công đoạn nghiệp vụ.

Theo kết quả khảo sát, việc không phải kiểm tra, xác nhận chứng từ giấy tại khu vực giám sát giúp giảm khoảng 2 phút/tờ khai. Bình quân 1 ngày có 7.592 tờ khai hải quan qua cảng Hải Phòng. Như vậy, tổng thời gian giải quyết đưa hàng hóa qua khu vực giám sát giảm 1 ngày là 15.184 phút; với DN kinh doanh cảng, kho, bãi sẽ theo dõi được chính xác tình trạng cấp phép thông quan đối với từng lô hàng trên hệ thống giúp giải quyết thủ tục giao nhận hàng nhanh chóng, chính xác. Việc thao tác trên hệ thống giúp loại bỏ được một số công đoạn ghi chép sổ giấy, tiết kiệm được nhân công, chi phí văn phòng phẩm, hạn chế được sai sót... Đối với DN XNK sẽ không phải xuất trình chứng từ giấy để cơ quan hải quan kiểm tra, xác nhận hàng đủ điều kiện qua khu vực giám sát hải quan; nhờ đó giúp rút ngắn thời gian làm thủ tục giao nhận hàng từ 5 đến 7 lần so với trước đây do không phải đi lại nhiều lần... Ngoài ra, do không phải xuất trình chứng từ giấy tại hải quan giám sát giúp DN giảm chi phí in ấn, văn phòng phẩm... Việc hệ thống trao đổi và xử lý dữ liệu 24/24 giờ cũng sẽ giúp DN XNK hoàn toàn chủ động kế hoạch giao nhận hàng hóa tại cảng mà không phụ thuộc vào thời gian làm việc của cơ quan hải quan. 

HOÀNG TRƯỜNG GIANG