Sở GD&ĐT tham mưu, đề xuất không phù hợp với thực tế địa phương, chưa phối hợp với chính quyền và các ban, ngành liên quan để bàn bạc, thống nhất “chuyển quyền sử dụng” các phòng học này cho các thôn, buôn quản lý và đưa vào hoạt động xã hội, hoặc phục vụ mục đích an sinh xã hội”.

Trước đó, theo Báo cáo số 1697 của Sở GD&ĐT tỉnh Gia Lai thì trên địa bàn tỉnh có 245 phòng học đang bị bỏ hoang. Cụ thể ở huyện KBang có 81 phòng; huyện Đức Cơ có 28 phòng; huyện Chư Pah có 23 phòng; huyện Ia Pa 34 phòng; huyện Chư Sê 14 phòng và tại TP Pleiku có 10 phòng, số còn lại rải rác ở các địa phương. Điều đáng nói, các phòng học bỏ hoang này đều đã xuống cấp trầm trọng, như bong tróc, sắt thép hoen gỉ, cây cối mọc um tùm... gây lãng phí từ 50 đến 70 tỷ đồng.

leftcenterrightdel
 Phòng học của điểm trường ở Đak Ja, xã Đông, huyện Kbang đang bị bỏ hoang. 

Lý giải về tình trạng trên, ông Huỳnh Minh Thuận, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Gia Lai cho rằng: Từ năm 1990, để hoàn thành phổ cập giáo dục, xóa mù chữ, tỉnh Gia Lai thực hiện chủ trương phát triển giáo dục đến các buôn làng. Trong 20 năm (từ 1990 đến 2010), các địa phương đã huy động nhiều nguồn vốn đầu tư xây dựng hàng nghìn phòng học tại các thôn, buôn. Việc này góp phần không nhỏ hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục, xóa mù chữ của địa phương. Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, các điểm trường bộc lộ một số bất cập, hạn chế, như không đủ điều kiện cần thiết để giáo dục toàn diện học sinh, thiếu sân chơi, bãi tập, trang thiết bị… Ngoài ra, các lớp ở buôn làng và điểm trường không đủ số lượng học sinh như quy định tại Điều lệ trường học nhưng vẫn phải bố trí 1 giáo viên giảng dạy, còn tồn tại tình trạng lớp ghép… Một vấn đề khách quan khác là chương trình xây dựng nông thôn mới và các dự án giảm nghèo đã góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội, giao thông nông thôn phát triển, nên khoảng cách từ làng đến các khu vực trung tâm trở nên thuận lợi. Nhiều trường ở khu vực trung tâm được đầu tư, nâng cấp mở rộng, bảo đảm cơ sở vật chất phục vụ việc dạy học; việc hình thành các trường phổ thông dân tộc bán trú ở các vùng có nhu cầu; người dân luôn muốn con em học ở trường trung tâm để có chất lượng đào tạo tốt hơn... làm cho số lượng lớp học tại các buôn, làng và điểm trường giảm dần. Các phòng học như đã nêu trên đều ở các điểm trường vùng sâu, vùng xa, được xây dựng khi điều kiện hạ tầng ở địa phương còn khó khăn. Đến nay, xã hội đã phát triển, các điểm trường này không còn phù hợp nên cần chuyển công năng để sử dụng hiệu quả...

Trái với nội dung giải trình của ông Huỳnh Minh Thuận, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai lại cho rằng, việc xây dựng rồi bỏ hoang các lớp học, phòng học, điểm trường gây bức xúc trong nhân dân. Trong Báo cáo số 231/ ĐĐBQH-VP, Đoàn đại biểu Quốc hội Gia Lai cho rằng: "Cử tri đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở và UBND các huyện kiểm tra, rà soát kỹ việc sử dụng phòng học tại các thôn, buôn đang bỏ hoang, gây lãng phí".

Trước yêu cầu của cử tri và sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh Gia Lai thành lập đoàn công tác trực tiếp khảo sát tại 5 huyện: KBang, Ia Grai, Mang Yang, Chư Pah và Chư Prông và nắm tình hình qua báo cáo của 12 huyện, thị, thành phố trên địa bàn. Qua nắm tình hình và tiến hành khảo sát thực tế, đoàn công tác phát hiện có đến 315 phòng học không sử dụng chứ không phải 245 phòng như Sở GD&ĐT tỉnh Gia Lai đã tổng hợp trong Báo cáo số 1697, trong đó 183 phòng học bị xuống cấp, hư hỏng. Đoàn khảo sát của HĐND tỉnh cho biết, trong số các phòng học không sử dụng, có nhiều phòng chất lượng còn tốt, nhiều điểm trường mới bàn giao đưa vào sử dụng vài năm, sau đó bỏ hoang phế, cho dù cơ sở vật chất còn bảo đảm tốt. Theo đánh giá của đoàn khảo sát, việc bỏ hoang các phòng học xuất phát từ chất lượng khảo sát, đánh giá xu hướng phát triển giáo dục của các cơ quan chức năng không chính xác. Từ đó, các cơ quan chức năng đề xuất việc xây dựng nhiều phòng học vượt quá nhu cầu sử dụng, gây lãng phí.

Có mặt tại làng Đak Ja (xã Đông, huyện KBang), chúng tôi nghe nhiều người dân địa phương nói về những khó khăn của con em hằng ngày đi học, nhất là chuyện “trường làng” tự dưng bị bỏ quên, lãng phí. Hướng về ngôi trường hoang có nhiều cỏ mọc xung quanh, bà Đinh Hoa (56 tuổi, dân tộc Ba Na) cho biết: “Trường này trước đây có hai phòng, hai lớp học, gồm một lớp mẫu giáo và một lớp 1. Hai năm nay không biết vì sao không thấy các thầy cô đến dạy, con em trong làng phải đi học xa hơn, mùa nắng ráo còn đỡ, mùa mưa thì rất khổ. Trường lớp không có ai quản lý, phơi nắng mưa nên hư hỏng hết. Bao nhiêu gia đình khó khăn trong buôn làng còn ở nhà tạm, hai phòng học này nếu đem cho bà con ở thì tốt quá…”.

Việc ồ ạt đầu tư xây dựng, rồi bỏ hoang đến 315 phòng học ở một tỉnh nghèo như Gia Lai là sự lãng phí rất lớn, khiến dư luận và người dân hết sức bất bình. Vậy mà, Sở GD&ĐT tỉnh Gia Lai vẫn chưa nhận rõ trách nhiệm, còn giải trình vòng vo, lảng tránh. Đề nghị Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Gia Lai cần chỉ đạo làm rõ trách nhiệm của cá nhân, tổ chức liên quan trong sự việc này, đồng thời sớm có giải pháp khắc phục, không để hơn 300 phòng học tiếp tục bị bỏ hoang, lãng phí.

 LÊ QUANG